[Krystian Lupa...]
(28.2.1999)
Krystian Lupa, po wczorajszej premierze usiłuję domyślić się, jaki jest pomysł teatralny Krystiana Lupy na "Powrót Odysa" Stanisława Wyspiańskiego.
Przedstawienie składa się z kilku warstw artystycznych aluzji formalnych lub stylistycznych.
Do utworu Stanisława Wyspiańskiego, do przedstawienia Tadeusza Kantora i prawdopodobnie do własnego przedstawienia z roku 1981 (nic o nim nie wiem).
Aluzje te łączy i organizuje ontologiczna aluzja do dzisiejszej postaci świata, która sceniczną namacalność uzyskuje poprzez muzykę Jacka Ostaszewskiego i kształt stylistyczny dramatycznej pantomimy.
Walor aluzji ontologicznej przypisuję aluzjom stylistycznym do ukształtowań stosowanej sztuki życia w modzie, w rozrywce, w kulturze masowej.
Czyli do tego wszystkiego, co kojarzy się z dzisiejszą fizycznością ulicy, rynku, miejsca zbiorowej zabawy.
Taka aluzyjność stanowi nadrzędną zasadę teatralnego "Powrotu Odysa" Krystiana Lupy.
Wszystko, można powiedzieć, jest aluzją, istniejemy w aluzji do istnienia, doznajemy aluzyjnych zagrożeń, aluzyjnych spełnień, podlegamy unicestwieniu, które jest aluzją do zagłady przez śmierć.
Nie mamy żadnego dostępu do życia, do tak zwanej rzeczywistości, życie, rzeczywistość ukrywają się w swoich maskach, mamy kontakty wyłącznie z maskami, umieramy w maskach.
Preparując wielopiętrową aluzję artystyczną do "Powrotu Odysa" Wyspiańskiego, odzierając utwór z wszystkiego, co stało się w nim samym kiczem, zagłuszając jego tekst, ocala Lupa pomysł dramaturgiczny naszego krakowskiego klasyka i zarazem narodowej wielkości.
Czyn artystyczny Krystiana Lupy jest znacznie bardziej korzystny dla Stanisława Wyspiańskiego niż czyn Stanisława Wyspiańskiego dla Homera. O tym warto pamiętać, jeśliby komuś przyszło na myśl, żeby to, co zrobił Krystian Lupa wobec tradycji, mieć mu za złe - (...)
