Artykuły

Zegarek

W podręcznikach histo­rii i teorii radia "Zega­rek" Jerzego Szaniaw­skiego pojawia się jako klasyczny przykład i jednocześnie wzór spe­cyficznej dramaturgii radiowej. Słuchowisko napisane i zrealizowane w 1935 roku zyskało też uznanie słuchaczy, zdobywając drugie miejsce w plebiscycie na naj­ciekawszą audycję - premierę przygotowała reż. Stanisława Perzanowska, a grali m.in. Stefan Jaracz, Juliusz Osterwa, Mieczysława Ćwiklińska. Wybitny dramaturg zastosował tu chwyt ty­powy dla teatru radiowego, wynikający z awizualności, a więc samej istoty tej sztuki. Oto w skle­pie zegarmistrzowskim, podczas chwilowej nieobecności właściciela, ginie cenny zegarek. Mło­dy, zaufany czeladnik twierdzi, że przez cały czas w zakładzie był tylko on. Zegarmistrz nie wie­rzy w zapewnienia chłopca, oskarża go o kradzież i wydala z pracy. Zagadka wyjaśnia się po la­tach - zegarek ukradła żona zegarmistrza, by dopomóc finansowo swojemu kochankowi. Po­chylony nad warsztatem czeladnik nie dostrzegł jej i nie usłyszał kroków kobiety, ponieważ głuszył je turkot wozów przejeżdżających ulicą. Nie dosłyszeli ich również słuchacze, choć byli nie­mymi, a właściwie "ślepymi" świadkami kradzieży. Zamierzona przez autora mistyfikacja stała się koronnym dowodem na to, jak teatr radiowy z "niewidzialności" czyni swój fundament i in­strument oddziaływania na wyobraźnię słuchacza. W widowisku telewizyjnym na pierwszy plan wysuwa się problematyka moralna, rozważanie na temat uczciwości, honoru, godności człowieka. Gdy pan Arden i jego dawny pomocnik Jan spotykają się po latach, żona zegarmistrza już nie żyje. Jednak widząc, że staruszek nadal bardzo ją kocha, młody człowiek zataja prawdę o kradzieży złotego zegarka. Sztuka Szaniawskiego w inscenizacji Jerzego Antczaka była paro­krotnie wznawiana, bo też jest to klasyczny spektakl, dokumentujący pewien etap w dziejach telewizyjnego teatru. Po raz pierwszy widowisko było prezentowane w październiku 1961 roku na żywo i podczas emisji rejestrowane na taśmie filmowej (w archiwum Teatru TV istnieje też in­scenizacja późniejsza, z 1980 roku, dokonana przez Andrzeja Zakrzewskiego, z użyciem nowo­czesnych środków technicznych, na barwnej taśmie magnetycznej - z Janem Świderskim, Mar­kiem Kondratem, Antoniną Gordon-Górecką i Andrzejem Szczepkowskim w obsadzie). Najwięk­szym walorem archiwalnego przedstawienia jest imponujący zestaw osobowości aktorskich - w głównych rolach występują wybitny aktor i wielka postać w historii teatru Kazimierz Opaliński, młodziutki wówczas Tadeusz Łomnicki i wspaniała dama polskiej sceny Antonina Gordon-Górecka.

Pracownia

X
Nie jesteś zalogowany. Zaloguj się.
Trwa wyszukiwanie

Kafelki

Nakieruj na kafelki, aby zobaczyć ich opis.

Pracownia dostępna tylko na komputerach stacjonarnych.

Zasugeruj zmianę

x

Używamy plików cookies do celów technicznych i analitycznych. Akceptuję Więcej informacji