Artykuły

"Hamlet" Andrzeja Doma­lika jest jedną z tych rzeczy, o których nie śniło się filozo­fom. Z szekspirowskiego Elsynoru przeżyła tylko Ofelia. Reszta - uduszony Poloniusz i nagle zniknięcie trzynastu postaci dramatu, których los jest nieznany i, jak autoryta­tywnie uznał reżyser, dla przedstawienia mało ważny - nie może być zmilczana. Tak jak to, że Ducha (bezdusznie) i Pierwszego Aktora (z prze­sadą) gra jedna osoba.

Rzeź dworu, jedyna, która wstrząsa, miałaby sens, gdy­by spektakl stał się kameral­nym dramatem postaw. An­drzej Domalik wykreślił z te­kstu większość psychologicz­nych treści. W ten sposób, niemal w całości, przepada wątek "poplątanych więzów krwi" i nic też dziwnego, że Hamlet niezbyt często myśli o swojej matce jak o "kazirod­czej bestii". Portrety psycho­logiczne innych postaci są tak ubogie, że bronią się wyłącz­nie w konwencji szybkiej, "fil­mowej akcji". Reżyser sprawnie co prawda dokonu­je zmiany planów, ale ma kło­poty ze stworzeniem dusznej i przytłaczającej atmosfery duńskiego dworu. Wystar­czyć musi scenograficzna su­gestia w postaci szkieletów żebrowych sklepień, wyrastających monumentalnie, wysoko poza ramę sceny.

Sceniczne zachowanie ak­torów zdominował pełen po­etyckich paradoksów i igra­szek słownych przekład Sta­nisława Barańczaka. Nie koncentrują się na podaniu i tak okrojonej treści, lecz na tym jak sprzedać dowcip. Stąd deklamatorstwo i pod­porządkowanie gry najdziw­niejszym gestom. Prawdzi­wą rewelacją jest monolog " Być albo nie być " wygłoszo­ny w marszu, który daje Hamletowi jedną możliwość - zawał.

Wydaje się, że ruch i wszy­stkie sceniczne akrobacje za­stąpić mają wewnętrzne przeżywanie konfliktu u bo­haterów, ukryć migotliwość i niejednorodność postaci i brak reżyserskiej koncepcji, bo odpowiedzi na podstawo­we pytania: czy Dania jest więzieniem, czy Hamlet ko­cha Ofelię, ojca i matkę (rów­nocześnie jej nienawidząc), trzeba się domyślić.

Wykład Hamleta o teatrze reżyser wykreślił w całości. Warto więc powtórzyć za Szekspirem, jeśli się już go wystawia: "Więcej treści prosimy - mniej subtelności".