Artykuły

Muzeum Teatralne w stolicy zaprasza wielbicieli talentu Heleny Modrzejewskiej na niezwykłą wystawę. Setna rocznica śmierci wielkiej artystki stała się okazją do zaprezentowania ogromnego dorobku artystycznego gwiazdy - pisze MR w Tygodniku Ciechanowskim.

O Helenie Modrzejewskiej mówi się, że była najzdolniejszą i bezkompromisową aktorką swoich czasów. To wielka artystyczna osobowość, uroda i talent. Nic więc dziwnego, że Sejm RP wydal specjalną uchwalę w sprawie uczczenia setnej rocznicy śmierci artystki.

Helena Modrzejewska to gwiazda dwóch kontynentów: Europy i Ameryki. Urodzona w Krakowie była prawdopodobnie nieślubną córką księcia Władysława Sanguszki. Opiekę nad dziewczynką sprawował Gustaw Zimajer, który usiłował zrobić z Heleny niemiecką aktorkę. Kiedy Modrzejewska osiągnęła status dorosłości, uciekła potajemnie od Zimajera z matką, bratem i swoim 4-letnim synem Rudolfem. Wyjechała do Londynu, gdzie z powodzeniem grała w Royal Court Theatre. Odnosząc sukcesy na londyńskiej scenie, została zaproszona na artystyczne tournee do Ameryki. Tam nie tylko grała, ale i pisała artykuły w popularnym amerykańskim piśmie "Foru". W1893 r. na międzynarodowym kongresie kobiet w Chicago wygłosiła odczyt, który przyniósł jej sławę i przyznał tytuł "Ambasadorki Polski".

Ze Stanów Zjednoczonych artystka przyjeżdżała na występy do Warszawy, Krakowa i Lwowa. Zmarła, mając 69 lat. Najpierw łzami pożegnała ją amerykańska publiczność w Los Angeles. W lipcu 1909 r. trumna z ciałem Modrzejewskiej przewieziona została do Krakowa. Jej pogrzeb na cmentarzu Rakowickim stał się niemal narodową manifestacją. Wielką aktorkę żegnali Ludwik Solski, Lucjan Rydel i Józef Kotarbiński. Uwielbienie artystki trwa do dziś. Niemal każdego dnia na grobie Heleny Modrzejewskiej są żywe róże.

Organizatorami warszawskiej ekspozycji są Teatr Wielki, Muzeum Teatralne, Muzeum Historyczne w Krakowie i Bowers Museum w Kalifornii. Temu niezwykłemu przedsięwzięciu patronuje Ministerstwo Kultury i ambasada Stanów Zjednoczonych w Warszawie.

Tacy organizatorzy i patroni gwarantują wydarzenie artystyczne. Projekt plastyczny Alicji i Grzegorza Bilińskich zachwyca od progu, tworząc kolorowy i poetycko-refleksyjny świat doznań i przeżyć. Na wystawie udało się zgromadzić eksponaty ważne i dotychczas mało znane. Magnetyzującą osobowość wielkiej aktorki oglądamy na wspaniałych portretach obrazujących jej znakomite role w "Ślubach panieńskich", "Marii Stuart", "Damie kameliowej", Norze", "Jak wam się podoba", "Antoniuszu i Kleopatrze". To portrety niezwykle soczyste w swojej kolorystyce, pokazujące emocje i wyrazistość granych postaci. Na wystawie pysznią się swoją urodą bogate kostiumy, w których występowała gwiazda. Są torebki, pantofelki atłasowe i biżuteria.

Niekonwencjonalna aranżacja plastyczna wystawy wprowadza zwiedzających w zupełnie inny, poetycko-refleksyjny świat. A najbardziej popularny portret aktorki umieszczony jakby w deszczu spadających róż (kwiaty umocowane na cieniutkich sznurkach sprawiają wrażenie spadających gwiazd) zniewala wprost widza. Nie można przejść obojętnie obok portretu Franciszka Kudrowskiego przedstawiającego artystkę w roli Kleopatry. Na zielono-brązowym tle przecudnie prezentuje się delikatna twarz gwiazdy w szaro-zielono-beżowym wykwintnym kostiumie. Frań Flover przedstawił artystkę w roli Rozalindy w pięknej, powłóczystej zielonej sukni. W biało-beżowej tonacji sportretowal Modrzejewską Michał Andriolli. Tonie więc Modrzejewska w złoto-zielonych barwach na portretach, które niezwykle konweniują z delikatnością twarzy i gibkością sylwetki.

Rzadko "się zdarza, by na monograficznej wystawie zgromadzono aż tyle eksponatów świadczących o maestrii aktorskiego talentu, wykonawczego zaangażowania i artystycznego rzemiosła. Bo ten fenomenalny talent artystki był na tamte czasy niezwykle nowoczesny. Nic więc dziwnego, że wystawa cieszy się tak ogromnym powodzeniem.

Ekspozycję "Z miłości do sztuki" można oglądać w wystawowych salach Teatru Wielkiego w Warszawie do 10 styczna. Naprawdę warto.