Dybuk
W rubryce "Z teatralnego afisza" ("P.", nr 2242) przeczytałam omówienie spektaklu "Dybuk" w reżyserii Andrzeja Wajdy, granego w Starym Teatrze. Przeczytałam z dużym zdumieniem, te prapremiera sztuki odbyła się w Wilnie, a premiera w reżyserii Eugeniusza Wachtangowa w Brynicy. Ponieważ dość dokładnie znam dzieje tego dramatu, pozwolę sobie wnieść pewne sprostowanie. Autor (bądź autorka), podpisany (mars) pomylił widocznie miasto Wilno z zespołem teatralnym, zwanym Trupą Wileńską, który w latach 1918-1922 działał w Warszawie, z siedzibą w teatrze Elizeum. I właśnie w nim 9 grudnia 1920 r. odbyła się światowa prapremiera "Dybuka", grana w języku jidysz.
Z kolei Eugeniusz Wachtangow 31 stycznia 1922 roku faktycznie wystawił "Dybuka", ale miało to miejsce nie w brynickiej bożnicy, a w teatrze Habima, który od 1917 do 1926 r., jako hebrajska scena studyjna, istniał w Moskwie. Moskiewski spektakl grany był w Języku hebrajskim.
O ile wiem, informacja o premierze w brynickiej bożnicy pochodzi z programu Starego Teatru. Tam z kolei błąd jest konsekwencją niewłaściwego przetłumaczenia odpowiedniego fragmentu art. Pearl Fishman: "Vakhtangov's The Dybbuk", zamieszczonego w "The Drama Review" 1980, z. 4. Zdanie: "the heavy greyloff - white curtain (...) opening to reveal a small traditional synagog in 19th-century Brinitz..." można odczytać dosłownie, ale czy w takim razie przez kolejne zdanie: "The Second Act opens in the courtyard of Sender's house" należy rozumieć, że oto aktorzy wraz z widzami przenieśli się szybko pod dom Sendera, aby w akcie trzecim powędrować do cadyka Azriela aż do Miropola?
Łączę pozdrowienia i wyrazy szacunku.
