Mishima
Telewizyjna wersja przedstawienia Starego Teatru w Krakowie: premiera odbyła się 23 listopada 1994 r., na otwarcie Centrum Sztuki Techniki Japońskiej. Na spektakl składają się trzy z czterech pokazanych wówczas jednoaktówek: "Szafa". "Wachlarz", .Pani Aoi" (czwartą "Adamaszkowy bębenek", prezentowało Studio Teatralne Dwójki w marcu). Miniatury dramatyczne Yukio Mishimy (1925-70) określa się czasem jako "współczesne sztuki no" - rozgrywają się w realiach XX-wiecznych i opowiadają o zdarzeniach i przeżyciach naszych współczesnych, ale sposób ujmowania odwiecznych problemów egzystencjalnych i forma teatralna tkwią korzeniami w dawnej japońskiej tradycji artystycznej. Na scenie może ucieleśnić się świat niematerialny, bohaterowie realni podejmują dialog z duchami, które stają się rzeczywistymi postaciami dramatu, jak demon odtrąconej kochanki dręczącej co noc nieszczęsną panią Aoi. Tematem przewodnim trzech miniatur są zwykłe ludzkie sprawy - miłość, zazdrość, pamięć o przeszłości, która determinuje życie człowieka czasem w sposób ostateczny. Wypowiadając najprostsze prawdy o życiu, japoński dramaturg, a za nim twórcy spektaklu, budują świat pełen niezwykłych napięć emocjonalnych, egzotyczny w formie, wizualnie piękny i czysty.
Spektakl "Mishima" jest popisem aktorskim przede wszystkim dwóch wykonawczyń, Anny Polony i Beaty Fudalej. W pierwszej opowieści młoda aktorka krakowska wciela się w postać nieszczęśliwej, zdradzonej kochanki, która pragnie zrozumieć motywy postępowania niewiernego młodzieńca, by odzyskać spokój ducha.
Przybycie pięknej Kiyoko zakłóca świetnie rozwijającą się licytację przestronnej, wygodnej, od wewnątrz zamykanej szafy. Zamiast już prawie wylicytowanych trzech milionów dziewczyna daje trzy tysiące twierdząc, że pechowy mebel nie jest więcej wart. W tej szafie zginaj młody mężczyzna zastrzelony przez oszalałego z zazdrości męża pewnej starszej, zamożnej damy. Kiyoko nieustannie powtarza sobie pytanie, dlaczego człowiek, którego kochała, związał się z tamtą kobietą, dlaczego wybrał życie w pudle pachnącym politurą, tutaj spał, budził się i jadł, dlaczego uciekał od świata, a może tylko od niej, jej młodości i urody... Wciąż owładnięta gniewem i zazdrością, ściskając w dłoni mały flakonik, zamyka się we wnętrzu szafy.
Wyjdzie z niej pogodzona z naturą i ze sobą. Piękna Hanako z "Wachlarza" miesiącami wyczekuje na dworcu powrotu ukochanego. O tragicznej miłości oszalałej z tęsknoty dziewczyny już piszą gazety. Gdy jej Yoshio dawno temu wyjechał, zostawiwszy jej na pamiątkę tylko wachlarz, popadła w obłęd; już nie mogła bawić gości jako gejsza i wykupiła ją starzejąca się, ekscentryczna malarka z Tokio. Jutsuko chce wywieźć swoją podopieczną z miasta w obawie, że dawny kochanek dowie się o miejscu pobytu Hanako. Rzeczywiście, niewierny Yoshio przybywa, lecz malarka nie zamierza oddać mu dziewczyny, którą pokochała i w pewnym sensie stworzyła, bo to ona zaszczepiła nieszczęsnej wariatce marzenia piękne, subtelne i wyrafinowane. Ona nauczyła swą młodą przyjaciółkę samo oczekiwanie przedkładać nad spełnienie. Akcja trzeciej miniatury rozgrywa się w dziwnym szpitalu, gdzie pacjentów, gości i personel często nawiedza duch libido. Panią Aoi, jedyną w tym momencie pacjentkę poddawaną kuracji snem, odwiedza duch kobiety w średnim wieku, pięknej i bogatej, pragnąc zadać jej ból. Również tej nocy demon się pojawia, przybrawszy postać pani Yasuko Rokujo, dawnej kochanki pana Hikaru. Osłupiały mąż chorej, który dawno temu związał się z dużo starszą od siebie kobietą z ciekawości, nie z miłości, niespodziewanie odnajduje się w świecie minionych uniesień, pod tymi samymi żaglami sprzed lat. Pani Rokujo uprzedza go, że jeśli kiedykolwiek zwiąże się z młodszą i ładniejszą od niej kobietą, biedaczka umrze w mękach, torturowana przez upiora.
"Szafa", "Wachlarz", "Pani Aoi" reż. Andrzej Wajda, TVP Pr I godz. 20.10
