A ja wbita w fotel
"Wizyta starszej pani" w reż. Jacka Bunscha w Teatrze Miejskim w Gdyni. Recenzja Katarzyny Fryc w Gazecie Wyborczej-Trójmiasto.
Debiutujący w Gdyni Jacek Bunsch, reżyser premierowego spektaklu "Wizyta starszej pani" w Teatrze Miejskim, zaprezentował się jako inscenizator zdolny przygwoździć widza do fotela na ponad dwie godziny.
Piątkowa [26 listopada] premiera w Teatrze Miejskim im. W. Gombrowicza była ważnym sprawdzianem dla nowego dyrektora placówki. Jacek Bunsch jest nim od 1 września, a "Wizyta starszej pani" według tekstu Friedricha Dürrenmatta to jego pierwsza realizacja w Gdyni. Wybrał ten tytuł, bo - jak mówi - tekst, który powstał przed półwieczem w dzisiejszym świecie zdominowanym przez mamonę wybrzmiewa szczególnie donośnie.
Po piątkowej premierze jestem przekonana, że wybór tekstu miał więcej przyczyn: dramat Dürrenmatta daje inscenizatorowi duże pole do popisu, chętnie poddaje się zmianom, a przede wszystkim opiera się na świetnie skonstruowanych dwóch głównych rolach. Jeśli ma się w obsadzie takich mistrzów, jak Halina Winiarska i niczym nie ustępujący jej w kunszcie Stefan Iżyłowski, sukces gotowy.
Para doskonała
Halinie Winiarskiej, tytułowej Klarze Zachanassian, publiczność zgotowała gorące powitanie. Aplauzem przyjęto jej udział w gdyńskim spektaklu, ale jak się domyślam - przede wszystkim powrót na scenę, na której nie gościła już lat parę. Wróciła wspaniałą rolą skrzywdzonej przed laty dziewczyny z miasteczka Güllen, która teraz odwiedza rodzinne strony jako miliarderka. Przywozi do Güllen nie tylko swoje wspomnienia i miliardy, ale także pielęgnowane przez lata urazy i pragnienie zemsty na człowieku, który kiedyś złamał jej życie. To Alfred Ill (Stefan Iżyłowski), który w młodości uwiódł Klarę, by potem porzucić ją z dzieckiem. Dziś jest szanowanym sklepikarzem, wkrótce ma zostać burmistrzem Güllen. Wizyta Klary obnaża jego przeszłość. Ale jej wizyta burzy też poukładany świat mieszkańców zubożałego miasteczka: głodnych dobrobytu, skłonnych złamać wiele zasad dla namiastki luksusu, przez nich utożsamianego z sukcesem.
Stefan Iżyłowski jako Alfred Ill dał nam portret człowieka zaszczutego, nad którym - niczym w tragedii antycznej - zawisło fatum jako odkupienie dawnych win. Niewiele może zrobić - jego działania mogą ocalić już tylko jego godność. Wspaniała rola tragiczna - człowiek, który kiedyś skrzywdził Klarę, teraz staje się świadomym swego położenia kozłem ofiarnym.
W inscenizacji Bunscha miasteczko Güllen chwilami przypomina świat z prozy Edgara Allana Poego - mroczno tu i wieje grozą, a muzyka Ryszarda Wagnera jeszcze potęguje to odczucie. W rezultacie widz ogląda połączenie kryminału, powieści grozy i dramatu psychologicznego. Efekt - śledzi tę historię jak film akcji, nie mogąc oderwać oczu od sceny.
Przednia galeria
"Wizytą starszej pani" Bunsch zaprezentował się jako reżyser świadomy swego warsztatu, w dodatku tryskający pomysłami. Paradny jest pomysł powierzenia ról trzech kolejnych mężów Klary Piotrowi Michalskiemu (konwencja buffo wyjątkowo mu służy!). Idea słuszna - przecież dla Klary każdy z nich spełnia tę samą funkcję: ozdobną. Para ślepców-kastratów (Bogdan Smagacki, Maciej Sykała) również nie ma szans nie spodobać się widowni. Grzegorz Wolf jako policjant o cechach faszystowskich i rozkoszna w swej głupocie reporterka telewizji (Dorota Lulka) to jedne z ciekawszych postaci, jakie spotkamy w Güllen.
Zastanawia tylko decyzja reżysera o powierzeniu roli córki Alfreda Illa Iwonie Kucharzak, aktorce z Wrocławia. Zapewne zdolna i na pewno śliczna to dziewczyna, ale żeby do tak małej rólki trzeba było fatygować ją z Wrocławia...
Na koniec o zakończeniu - to jedyny element spektaklu, który mnie rozczarował. W finale reżyser nie zabłysnął konceptem - historia nie wybrzmiała, jak na to zasługiwała. Zabrakło akcentu wieńczącego całość, zbyt szybko zobaczyliśmy kurtynę. A przecież po pysznej uczcie widzom należał się deser...
