"W małym dworku". Mały ekran
Ta właśnie sztuką - "W małym dworku" - powrócił po wojnie Stanisław Ignacy Witkiewicz na polską scenę zawodową. Było to w grudniu 1959 roku w warszawskim Teatrze Dramatycznym. I po jedenastu blisko latach - ta sama sztuka w telewizji. Pisząc recenzje z tamtej premiery sugerowałem, by spektakl przenieść na małą scenę tego teatru, gdyż nie jest to sztuka "dla szerszej widowni"... Ale od tego czasu "nauczyliśmy się" Witkacego gra go się ciągle w różnych teatrach, przesiał już dawno szokować, niepokoić, wywoływać polemiki i kontrowersje, uklasyczniał nam jakoś i spoczciwiał. Co nie znaczy, że jest to autor telewizyjny. Dla milionowej widowni. Po prostu dlatego, że trzeba go odbierać na widowni normalnego teatru, poddawać się zbiorowej reakcji widowni. Poza tym spośród kilku milionów telewidzów teatru poniedziałkowego znaczny jednak procent - mimo spopularyzowania przez teatry Witkacego - nie zna jego alfabetu teatralnego, którym posłużył się reżyser omawianego spektaklu Zygmunt Huebner, gdyż cudzysłów surrealistycznej makabreski był na to zbyt dyskretny i pozory realizmu mogły wielu odbiorców zaszokować w odbiorze wielu scen i sytuacji. Ostatecznie nie codziennie widuje sie żonobójcę pijącego beztrosko wódkę z widmem swej żony, która "miała raka wątroby" oraz z jej dwoma kochankami czy też matkę-widmo trująca swe dwie córeczki. I jeśli napisałem o Witkacym, że "spoczciwiał" - to w konfrontacji np. z niektórymi propozycjami współczesnego "teatru okrucieństwa". Wprawdzie Stefan Treugutt wszystko gładko wytłumaczył a "W małym domku" Rittnera, którego utwór Witkacego jest jakąś polemiczna parafrazą oglądaliśmy również niedawno w Teatrze TV - to mimo wszystko nie wydaje się,. by Witkacy "..trafił pod strzechy". Sam by się tym setnie ubawił. A chyba i spektaklem, ale może przeniesionym do normalnego teatru.
