Artykuły

Legendarny amerykański reżyser Robert Wilson przygotował z zespołem Teatru Wielkiego "Fausta", operę romantyczną Charles'a Gounoda. Premiera w niedzielę 26 października.

Amerykańska gwiazda reżyserii znana u nas z takich przedstawień jak "Kobieta z morza" wg Susan Sontag w Teatrze Dramatycznym i gospelowego "Kuszenia św. Antoniego" pokazanego na Festiwalu Festiwali Teatralnych Spotkania w Warszawie w 2006.

O "Fauście" Wilsona w Operze Narodowej mówi się od roku. Premiera miała odbyć się pod koniec lutego, ale wtedy Wilson nie zdążył. Zamiast "Fausta" pokazał widowisko muzyczne pt. "Rumi" oparte na poezji sufickiej Dżalaluddina Rumiego, XIII-wiecznego poety i mistyka.

Tym razem inscenizacja opery Gounoda, najsłynniejsza chyba transpozycja mitu o Fauście, Mefistofelesie i Małgorzacie, jest już gotowa i będzie pierwszą w tym sezonie artystycznym premierą w Operze Narodowej.

- Faust i Mefistofeles nie są dla mnie dwiema różnymi postaciami, lecz jedną i tą samą. Nie mogą istnieć bez siebie. Dopiero razem stanowią prawdę o naszej dwoistej naturze - mówi Robert Wilson. Nie chce jednak za wiele zdradzić na temat swojej najnowszej pracy. Na pytanie dziennikarki, czym jest dla niego mit Fausta, na konferencji prasowej w Teatrze Wielkim odpowiedział: - Proszę przyjść na przedstawienie i przekonać się, czym ten mit jest dla pani. Robię teatr formy, nie interpretacji.

Robert Wilson, rocznik 1941 pochodzi z Teksasu, działa w Nowym Jorku. Współpracował z gwiazdami rocka: Tomem Waitsem i Lou Reedem, dramaturgiem Heinerem Muellerem, poetą Allenem Ginsbergiem i pisarką Susan Sontag, która o jego artystycznej karierze powiedziała tak: "ma ona znamiona wielkiej artystycznej kreacji. Nie przychodzi mi na myśl żadna inna twórczość tak wielka i tak wpływowa".

Zanim został reżyserem, studiował malarstwo i architekturę, co ma kolosalny wpływ na jego teatr, podobnie jak filozofia Dalekiego Wschodu i japoński teatr No. Przedstawienia Wilsona z początku lat 70. przebiegały w całkowitej ciszy, w milczeniu, bez muzyki, bez żadnych dźwięków i były niezwykle długie. Spektakl "Deafman Glance" ("Spojrzenie głuchego") trwał prawie osiem godzin, "niema opera" "Życie i czasy Józefa Stalina"- dwanaście godzin, a "Overture To Ka Mountain" - cały tydzień. Nic dziwnego, że w operze chętnie sięgał po dramaty muzyczne Wagnera, reżyserując "Złoto Renu", "Zmierzch bogów", "Lohengrina".

Teatr Wilsona opiera się na powolnym, wystudiowanym i zatrzymanym geście, płynnym ruchu i wybitnej reżyserii światła. Pozostawia miejsce dla wyobraźni widza. - Aby uważnie słuchać muzyki, odruchowo zamykamy oczy. Nasz słuch jest wtedy wyostrzony. Chcę, żeby widzowie podczas "Fausta" mogli w pełni odbierać muzykę, ale z otwartymi oczami. W zwykłym teatrze przeszkadza im paplanina aktorów, krzątanina na scenie, przeładowanie dekoracjami. Chciałem stworzyć taką inscenizację, która nie będzie odrywać jego uwagi od muzyki, ale będzie jej wzmocnieniem - deklaruje reżyser, który jest też autorem dekoracji i koncepcji świateł.

Za Marthą Graham, której jest uczniem, mówi, że cały teatr jest tańcem. Do współpracy zaprosił m. in. choreografa Jonaha Bokaera, który wcześniej tańczył w słynnym zespole Merce'a Cunninghama. W premierowym przedstawieniu w Fausta wcieli się tenor Jose Luis Sola, w Mefistofelesa - Vladimir Baykov, a orkiestrę Opery Narodowej pierwszy raz w swojej karierze poprowadzi Gabriel Chmura, do ubiegłego roku dyrektor artystyczny Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia z Katowic, obecnie stały dyrygent gościnny Berlińskiej Orkiestry Symfonicznej.

Premiera w niedzielę, 26 października, godz. 18, następne spektakle: 28, 29 i 30 października, Teatr Wielki-Opera Narodowa, pl. Teatralny 1.

Na zdjęciu: Aktorzy Vladimir Baykov (z prawej) jako Mefisto i Jose Luis Sola (z lewej) jako Faust w "Fauście", próba kostiumowa.