Wyjątkowy przewodnik muzyczny
"Tysiąc i jedna opera" pióra Piotra Kamińskiego, wieloletniego współpracownika Polskiego Radia, zamieszkałego od 1981 r. we Francji i związanego z RFI, rozgłośnią France-Musique i miesięcznikiem "Diapazon", to dzieło niemające sobie równych na naszym rynku księgarskim - pisze Anna Woźniakowska w Dzienniku Polskim.
Podobno oba pokaźne tomy zawierają nie tytułowe tysiąc jeden oper, ale o kilka czy kilkanaście mniej. Nie liczyłam. Wiem natomiast z lektury dzieła, że w 1597 r. wykonanie we florenckim Palazzo Corsi pastorałki Dafne, którą do tekstu Ottavia Rinunciniego napisał Jacopo Peri, zapoczątkowało historię opery, że w XVII wieku dokonano 64 prawykonania dzieł operowych, a w XVIII stuleciu wystawiono po raz pierwszy blisko 230 oper. Największym zainteresowaniem twórców i melomanów cieszyła się sztuka operowa XIX wieku. Udokumentowane są prawykonania 426 muzycznych utworów scenicznych. W porównaniu z tą liczbą 257 pierwszych wykonań w XX wieku świadczyć może o kłopotach kompozytorów ze współczesnym pojmowaniem gatunku.
Nie wiem, ile lat mrówczej pracy zajęło autorowi przygotowanie tak obszernego przewodnika po świecie opery. Nie pomylę się chyba, jeśli powiem, że przygotowywał się do tej pracy od młodości, że "Tysiąc i jedna opera" to dzieło życia Piotra Kamińskiego. Co ważne, te dwa opasłe tomy wydane przez PWM - w sumie przeszło 2800 stron - wypełnione są treścią podaną w przystępny, lekki i dowcipny sposób. Ta lekkość pióra połączona jest z encyklopedyczną sumiennością. Z pracy Piotra Kamińskiego można się uczyć historii opery, a nawet historii muzyki. Czytelnik otrzymuje rzetelny biogram kompozytora, historię powstania dzieła i jego recepcji, omówioną treść, datę prawykonania wzbogaconą w przypadku znaczących dzieł nazwiskami pierwszych wykonawców, a także najważniejszymi ich nagraniami.
Nie brak warstwy anegdotycznej. Ubawiłam się czytając, że Jules Massenet szczegóły dotyczące sposobu uśmiercenia bohaterki opery "Thérese" uzgadniał z librecistą przez telefon, a inny z abonentów podsłuchawszy rozmowę zawiadomił policję o planowanej zbrodni.
Do beczki miodu muszę dodać łyżkę dziegciu. Autor omawiając szczegółowo np. 25 oper Masseneta, 16 dzieł scenicznych Mascagniego, 15 oper Brittena, zamieszczając informacje także o operetkach Kalmana, Lehara czy Offenbacha, musicalach Rodgersa czy Kerna, dość pobieżnie traktuje polską twórczość operową. Nie znalazłam np. wśród tysiąca oper haseł "Józef Elsner" czy "Feliks Nowowiejski", a z dorobku Kurpińskiego i Żeleńskiego autor omawia po jednym tylko utworze.
I jeszcze jedno... W biogramie Masseneta czytam: "Zdobył ťrzymskieŤ stypendium, dzięki któremu zamieszkał w Willi Medyceuszy, gdzie spotkał Liszta i jego przyszłą żonę Louise-Constance de Gressy". Pierwsze słyszę, żeby Liszt był żonaty z tą panią.
***
Miłośników opery PWM zaprasza dziś na spotkania z Piotrem Kamińskim - autorem leksykonu "Tysiąc i jedna opera" i Małgorzatą Walewską - mezzosopranistką, odtwórczynią tytułowej roli "Carmen" w wydanym na DVD spektaklu Gliwickiego Teatru Muzycznego. Pierwsze odbędzie się w ramach trwających w Krakowie Targów Książki - o godz. 13 zacznie się konferencja prasowa, po czym Walewska i Kamiński będą podpisywać publikację na stoisku PWM, A22. Drugie spotkanie w salonie Empik, Rynek Główny - początek godz. 17.
(KR)
