Artykuły

W Trójmieście trwają zdjęcia do nowego filmu Piotra Łazarkiewicza [na zdjęciu] "0_1_0". Scenariusz powstał na podstawie sztuki Krzysztofa Bizia.

Bizio, architekt ze Szczecina, jako dramatopisarz debiutował kilka lat temu. Autor "Porozmawiajmy o życiu i śmierci", "Lamentu" i "Śmieci" okazał się teatralnym fenomenem. Od 2001 r. odbyło się prawie 20 premier jego sztuk. Trafił też do Teatru Telewizji: "Porozmawiajmy o życiu i śmierci" wystawiała Krystyna Janda, "Toksyny" Anna Augustynowicz, a "Fotoplastikon" Piotr Łazarkiewicz.

Tekst "0_1_0" Bizio napisał na zamówienie Łazarkiewicza trzy lata temu do spektaklu dyplomowego "Generacja" w warszawskiej Akademii Teatralnej. To miała być etiuda o młodych ludziach dla młodych aktorów kończących studia.

Bizio przyznaje się, że nie zrozumiał zamówienia i zamiast etiudy napisał dramat złożony z kilku scen. To pozornie niezwiązane ze sobą historie rozgrywające się współcześnie, których bohaterami są pary młodych ludzi: małżeństwa, narzeczeni, rodzeństwo. Zakradamy się do ich życia na chwilę. Mąż Leny jest inwalidą, miał wypadek samochodowy, kiedy jechał z kochanką. Maria, piękna młoda kobieta, zaprasza do siebie chłopaka z agencji towarzyskiej. Filip właśnie kłóci się z żoną, kiedy dowiaduje się, że nie żyje jego ojciec.

Krzysztof Bizio: - Funkcjonuje tu zasada, którą przyrównać można do krótkiego zapalenia światła w przyciemnionym pokoju. Staram się popatrzyć intensywnie przez tę bardzo krótką chwilę na bohaterów. Takie fragmentaryczne opowieści dają w pierwszej chwili wrażenie niespójności i braku stabilnego obrazu, jednak moim zdaniem otwierają więcej drzwi, możliwości i interpretacji.

Akcja filmu rozgrywa się w ciągu jednej doby w nadmorskim mieście poza sezonem. Załamanie pogody działa jak katalizator skrywanych emocji. - Świat dookoła nas ulega rozpadowi na małe, hermetyczne terytoria - szczelne, niedostępne dla innych. Coraz więcej w naszym codziennym życiu gry. Coraz trudniej rozróżnić świat prawdziwy od tego wymyślonego - mówi Łazarkiewicz, reżyser i współautor scenariusza.

W "0_1_0" Bizio odwołuje się do systemu zero-jedynkowego. - Świat opisany systemem 0-1 jest z pozoru prosty - mówi autor. - Tak naprawdę jednak nieskończona ilość kombinacji tego samego za każdym razem daje co innego. Tak też zdaje się działać system emocji młodych ludzi. - 0 -_1 -_0 - "nie", "tak", "nie". Po jednej stronie - prawda, po drugiej - kłamstwo. Po jednej - nienawiść, po drugiej - miłość - dodaje reżyser.

Łazarkiewicz już kilkakrotnie sięgał po teksty Bizia. Oprócz "Fotoplastikonu" i spektaklu dyplomowego wystawiał "Śmieci" w szczecińskim Teatrze Współczesnym, a dla Teatru Polskiego Radia przygotował słuchowisko według "Słodkiego zapachu cynamonu".

- Lubię czytać jego teksty. Są mi bliskie. Zauważyłem, że ci najlepsi piszący dziś w Polsce to tzw. naturszczycy. Ludzie po gruntownych studiach literackich, erudyci, często proponują nam utwory świetnie wymyślone, ale bez ducha. Zabija ich zbyt duża świadomość literacka. Dla Krzyśka pisanie jest ciągle rodzajem hobby. Mieszka w Szczecinie, nie zna środowiska literackiego. Chwała Bogu, bo dzięki temu zachowuje świeżość, która sprawdza się i w teatrze, i w kinie. Świeżość i odwagę. To, co on pisze, od świadomego literata wymagałoby niemałej odwagi, a przynajmniej głębokiego oddechu i zastanowienia, czy nie zostanie wyśmiany przez innych...

O tym, żeby tekst "0_1_0" przenieść do filmu, Łazarkiewicz zaczął myśleć zaraz po premierze spektaklu "Generacja". - Ponad dwa lata szukaliśmy pieniędzy na tę produkcję. Ale właściwie jestem wdzięczny, że trwało to aż tak długo, bo z każdą kolejną wersją scenariusz stawał się ciekawszy - dodaje reżyser.

Zrezygnował z pomysłu, aby bohaterami byli wyłącznie bardzo młodzi ludzie. Kilka postaci jest teraz nieco starszych od teatralnych pierwowzorów. Doszły nowe wątki. - Od dawna w teatrze, w filmie interesuje mnie to, co jest taką szarą strefą relacji między ludźmi. Czymś trudnym do uchwycenia. To emocje, które nie wynikają z konkretnej sprawy, konkretnego problemu, a są bardzo ważne, bo ustawiają nas w świecie - mówi Łazarkiewicz.

Zdjęcia kręcone są w Trójmieście, m.in.w Stoczni Gdańskiej i na plaży w Orłowie. Właśnie tu na planie można było spotkać m.in. Marcina Kęszyckiego, aktora Teatru Ósmego Dnia, który debiutuje w filmie fabularnym. - Jestem spóźnionym debiutantem - mówi aktor. - Pod koniec lat 70. byłem na zdjęciach próbnych do filmu "Rycerz" Lecha Majewskiego. Roli nie dostałem. Kiedy wiele lat później przeczytałem w swojej "teczce", ile SB wykonało zabiegów, abym przypadkiem nie zagrał w filmie, to aż się roześmiałem. W "0_1_0" zagra Strażnika w nadmorskiej przystani. Postać w pierwszych wersjach scenariusza była zaledwie zarysowana. Pod wpływem pracy z aktorem rozrosła się.

Zdjęcia będą trwały do 17 sierpnia. Film ma być gotowy do końca roku. Wystąpią również: Maria Peszek, Maria Seweryn, Magdalena Popławska, Marta Chodorowska, Anna Buczek, Redbad Klijnstra, Rafał Maćkowiak, Rafał Mohr, Wiesław Komasa, Piotr Ligienza i inni.

Autorką scenografii jest Katarzyna Sobańska, zdjęcia - Wojciech Todorow, muzyka - Antoni Łazarkiewicz. Producentem filmu jest Paweł Rakowski - firma Skorpion ART, producent wykonawczy - Marcin Kurek - firma Mediabrigade. Koproducenci - Mediabrigade i Telewizja Polsat SA.