Artykuły

W tym roku na największym w Polsce festiwalu kina niezależnego debiutuje nowy cykl: Nowe Horyzonty Tańca.

Jedną z najoryginalniejszych nowości tegorocznych na festiwalu Era Nowe Horyzonty jest cykl Nowe Horyzonty Tańca.

Pomysłodawcą cyklu jest wrocławski tancerz i choreograf Jacek Gębura. Wybrane przez niego i współpracowników filmy dokumentalne pokazują etiudy taneczne, spektakle, krótkie impresje.

W piątek i sobotę zobaczyliśmy "Cost of Living" (z 2004 r.) i "Enter Achilles" (z 1996 r.) brytyjskiego DV8 Physical Theatre. Oba widowiska powstały z myślą o prezentacji scenicznej, ale świetne okazały się także w wersji filmowej.

"Cost of Living" to zabawna i mądra opowieść o przyjaciołach-tancerzach: pozbawionym nóg Davidzie i nieco sfrustrowanym Eddiem. "Enter Achilles" to nieco bardziej surrealistyczna, rozgrywająca się w typowym angielskim pubie historia grupy przyjaciół, którzy szukają rozrywki w piątkowy wieczór. Filmy DV8 Physical Theatre to klasyka gatunku. Energetyczne, a czasem poetyckie sceny tańca wplecione w scenki dramatyczne oglądamy z perspektywy uczestnika kolejnej "bitwy tanecznej", a nie, jak to zwykle bywa, postronnego widza.

Mogli rozczarować się jedynie fani "Dirty Dancing" - kino tańca dotyka problemów społecznych, jak nietolerancja czy poczucie wyobcowania, mając niewiele wspólnego z tanecznym romansem Patricka Swayze'go i Jennifer Gray. W kolejnych dniach zobaczymy m.in. młode polskie kino tańca i retrospektywę Holenderki Clary van Gool.

W poniedziałek w kinie Warszawa zobaczmy filmy Wima Vandekeybusa z udziałem formacji Ultima Vez. Projekcja rozpocznie się o godz. 13. Bilety 15 zł

Szczegóły na www.kinotanca.pl

Grzegorz Cholewa: Skąd potrzeba i pomysł wprowadzenia na festiwalu filmowym wątków tanecznych?

Jacek Gębura: W pewnym sensie reprezentuję środowisko, które ze swoją pracą i sztuką od lat stara się dotrzeć do szerszego grona odbiorcy. To ludzie, którzy postrzegają taniec nie przez pryzmat rozrywki i telewizyjnego show, a raczej w aspekcie teatralnym czy wręcz naukowym. Ale to jest środowisko, które z racji ubogiego zaplecza edukacyjnego jest w Polsce uznawane za mało profesjonalne. Dlatego każdy z nas walczy o to, by taniec współczesny był traktowany przez opinię publiczną bardziej na serio, by ten nurt sztuki stał się istotny także dla tych, którzy decydują o najważniejszych wydarzeniach kulturalnych w kraju.

Przed rokiem podczas festiwalu Era Nowe Horyzonty stwierdziłem, że wątek filmów tanecznych mógłby znakomicie odnaleźć się w formule tej imprezy. Traf chciał, że ostatniego dnia festiwalu spotkałem na ulicy szefa całego przedsięwzięcia Romana Gutka. Zrobiłem dwa kroki do przodu, dwa w tył, zastanowiłem się chwilę, podszedłem do niego i przedstawiłem swoją propozycję. Spotkaliśmy się jeszcze później dwukrotnie, długo rozmawialiśmy, aż w końcu zapadła pozytywna decyzja. A więc tak właśnie powstały Nowe Horyzonty Tańca - cykl, który będzie się starać ukazywać wszystko to, co tancerze robią pod okiem kamery.

O czym opowiada kino, którego elementem wyrazu jest właśnie współczesny taniec?

Taniec współczesny generalnie próbuje dotykać tematów cielesności, świadomości ruchu, myślenia ruchem. Próbuje wychodzić do innych niż teatr przestrzeni, wychodzi w plenery - topi się w wodzie, lata, udowadnia, jak bardzo ruch tancerza jest związany z ruchem w naturze. To jest pełna symbioza i symfonia zależności. Oczywiście kamera stwarza nieprawdopodobne możliwości. Poprzez montaż i zdjęcia taniec ma szansę zaistnieć jeszcze bardziej efektownie niż w teatrze.

Język ruchu i tańca to język abstrakcyjny, również kino obrazujące taniec rezygnuje z linearnej fabuły, raczej operuje symbolami, metaforami, dotyka kwestii filozoficznych, pobudza do myślenia. To dotyczy także spektakli na żywo, dlatego też podczas festiwalu postaraliśmy się o żywe prezentacje, na które zapraszamy do Teatru Lalek.

Który film polecasz najbardziej?

Cały repertuar dobraliśmy tak, by te filmy zainteresowały z jednej strony osoby, które nie mają na co dzień do czynienia z zawodowym tańcem, a z drugiej strony profesjonalistów. Przygotowaliśmy retrospektywę polskiego kina tańca. To pewne ryzyko, ponieważ owe filmy nie są jeszcze doskonałe, a pomysły nie są światowe, ale to na pewno ważne obrazy dokumentujące rozwój tej dziedziny w Polsce. Pokazują, że też u nas takie rzeczy się dzieją, że są ludzie, którzy się tym zajmują profesjonalnie, a przede wszystkim z wielką pasją.

Z zagranicznych pozycji polecam produkcje belgijskiej grupy Ultima Vez. Kiedyś oglądałem ich na żywo w konwencji teatralnej, ale efekt filmowy jest chyba jeszcze lepszy. Warto zwrócić uwagę na doskonałe kadry, które pięknie pokazują fizyczność ciała, sceny, które dotykają relacji damsko-męskich, poruszają problemy samotności i miłości. To nie jest kino bezpieczne. Jest raczej agresywne, ono atakuje, sięga po środki wyrazu przepełnione fizycznością i wręcz zwierzęcym instynktem.

Projekty tańca współczesnego są zazwyczaj podoklejane we Wrocławiu do innych imprez - do Przeglądu Piosenki Aktorskiej czy właśnie do Ery. A chyba już czas najwyższy stworzyć samodzielny festiwal tematyczny, np. przegląd współczesnego tańca

Podejmowaliśmy już wiele prób, ale żadna nie wypaliła. Nauczeni jednak tym doświadczeniem doszliśmy do pewnych wniosków i chcemy w przyszłym roku zorganizować nie tyle konkurs, co właśnie przegląd tego, co można dziś na temat współczesnego tańca pokazać. Mam już sygnały od miasta i sponsorów, że to dobry pomysł. Na razie otwieramy fundację "Spotkania w ruchu", która będzie działała właśnie po to, by urzeczywistniać takie pomysły. Także pod względem formalnym. Przegląd potrwa trzy, może cztery dni, najprawdopodobniej przejmie nazwę od naszej fundacji. Jestem dobrej myśli, w końcu przecież musi nam się udać!

Jacek Gębura - tancerz, choreograf, mim, aktor. Pracuje w Teatrze Muzycznym "Capitol". Jest założycielem Teatru Tańca "Arka".