Artykuły

W Teatrze Wybrzeże w Gdańsku 6 października odbędzie się prapremiera spektaklu opartego na powieści Güntera Grassa "Blaszany bębenek". Reżyserem sztuki i autorem adaptacji scenicznej książki jest mieszkający od 26 lat w Niemczech Adam Nalepa (na zdjęciu).

Próby do "Blaszanego bębenka" rozpoczną się 31 lipca. Adam Nalepa o spektaklu: "Blaszany bębenek" to wspaniały materiał epicki, genialnie napisany. Pobudza fantazję, imaginację, ale z drugiej strony jest jak walec parowy, bo po lekturze po prostu słów brak - a tu trzeba robić dramatyzację! Wydaje mi się, że realia historyczne nie są najważniejsze, bo w końcu od rozpoczęcia Drugiej Wojny minęło prawie 70 lat i można by było prowokacyjnie powiedzieć, że to wojna z ostatniego stulecia. To, co najbardziej interesuje mnie w tym materiale, to jego symbolika i groteskowość, często wpadająca w absurd i surrealizm.

Oczywiście będę musiał zmierzyć się nie tylko z epopeją Grassa - sam skrót na potrzebę teatru porównać można do zredukowania Panoramy Racławickiej do miniaturki jakiegoś flamandzkiego mistrza, ale również z filmową wersją powieści. Film prześladuje nas, bo jest dobrze zrobiony. Kreuje momenty, których oczekujemy również w teatrze (np. jak ugryźć te obleśne węgorze?!).

Staram się znaleźć w "Blaszanym bębenku" coś, co by go zaktualizowało. To nie będzie historia opowiedziana w skali 1:1. W moim przekonaniu bowiem to przede wszystkim książka o ucieczce od odpowiedzialności. Wypadek Oskara jest zainscenizowany, bo nie chce on wejść w realizm świata. Nie chce podjąć odpowiedzialności, chce zostać dzieckiem w świecie dorosłych, bo dziecko nie musi znać granic, bo dziecku wszystko wolno. A ten świat dorosłych nota bene - i to także jakiś absurd - też bawi się nieodpowiedzialnie w wojnę, aż ta gra, ta zabawa, przeradza się w coś, czego już nie można zatrzymać, co nagle przewala się jak tornado, jak tzunami przez świat.

Chciałbym pokazać ten świat, jego atmosferę przede wszystkim poprzez język. Chciałbym zakosztować tego języka i poprzez niego wypowiedzieć prawdę na scenie. Bo właśnie to jest moim teatralnym credo: dobry tekst i dobry aktor - więcej nie potrzeba."

* * *

Adam Nalepa

Pochodzi z Chorzowa. Od 26 lat mieszka i pracuje w Niemczech. W Darmstadt ukończył studia w klasie fortepianu. We Frankfurcie studiował medycynę na Uniwersytecie Goethego. Jest absolwentem Teatrologii, Filmografii i Historii Starożytnej Uniwersytetu Ruhry w Bochum. Podczas studiów prowadził warsztaty i kursy teatralne, założył również swój teatr, Dekadenz, w którym pracował jako dramaturg, reżyser oraz aktor. Rozpoczął również stałą współpracę z Düsseldorfer Schauspielhaus, gdzie w 2002 otrzymał stały etat asystenta reżysera.

W Schauspielhaus asystował Januszowi Wiśniewskiemu przy realizacji "Dybuka" wg. Anskiego i "Fausta" wg. Goethe'go oraz Mikołajowi Grabowskiemu przy realizacji "Nocy" Stasiuka (w koprodukcji z Teatrem Starym w Krakowie). Współpracował również z Michaelem Simonem, Thomasem Bischoffem, Karin Henkel, Helmuthem Lohnerem, Burkhardem Kosminskim oraz Jürgenem Goschem. W Schauspiel Graz asystował Janowi Klacie przy realizacji "Ryszarda III." wg. Shakespeare'a.

Wyreżyserował: "Komedianta" T. Bernharda, "Życie (aż) do mężczyzn" T. Brussinga, "Tata jest głodny" N'Dyaje, "Noc Kokoszyńskich" na postawie polskiej liryki miłosnej oraz "Cztery sceny o miłości" Bärfussa.

W spektaklu wystąpią: Justyna Bartoszewicz, Małgorzata Brajner, Dorota Kolak, Alina Lipnicka, Maria Mielnikow, Grzegorz Gzyl, Piotr Jankowski, Piotr Łukawski, Krzysztof Matuszewski, Krystian Wieczorek, Jarosław Tyrański.