Artykuły

Inspiracją do napisania "Czerwonego szalika" była dla Jac­ka Papisa popularna i wszystkim dzieciom znana bajka o czerwonym Kapturku oraz opowiadanie Angeli Carter "To­warzystwo wilków". Nie jest to jednak przedstawienie prze­znaczone dla najmłodszej publiczności. Sztuka jest paro­dią, a nawet pastiszem popularnej bajki.

Zanim odsłonięta zostanie czer­wona kurtyna, słychać śpiew ptaków, co wprowadza już w at­mosferę baśniowości. Na nie­wielkiej scenie są pnie drzew, jest biegający jeż, słychać sko­wyt wilków, pojawiają się my­śliwi, jest nawet czarownica. Nie brakuje także Czerwonego Kapturka, który w tej bajce ma na imię Marysia (Dorota Abbe). W scenografii i kostiumach bo­haterów dominuje kolor czer­wony: czerwone są krzesła, suknia Matki i Marysi, sweter ojca, nawet miotła Czarownicy jest czerwona. Scenografia mo­głaby wskazywać, że to, co za chwilę będzie rozgrywać się przed oczami publiczności, to dziecięca bajka. Nic jednak bar­dziej mylnego. Czerwony Kap­turek nie jest niewinną dziew­czynką, która idzie w odwiedzi­ny do swojej babci. To raczej dojrzewająca, młoda dziewczy­na, która zaczyna mieć świado­mość swojej seksualności, i któ­ra pragnie doświadczyć pierw­szego w swoim życiu zbliżenia z mężczyzną. Jej wybrankiem staje się wilk w przebraniu mło­dego mężczyzny. Chłopak (To­masz Tyndyk) najpierw poka­zuje się nago babci, wzbudzając jej strach i przerażenie, potem Marysi, wzbudzając jej miłość. Ich zbliżenie nie odbywa się jedynie w sferze fizyczności, to także psychiczne złączenie dwóch przeciwieństw. I to dziewczynka uwalnia ten świat od zła, którego uosobieniem jest wilk, bo udaje jej się odna­leźć w nim dobro.

Także Czarownica (świetna, sugestywna rola Bogny Sztencel) to tylko nieszczęśliwa ko­bieta. Z rozwianymi i potarga­nymi włosami, w długiej czer­wonej sukni wykrzykuje dziw­ne i niezrozumiałe zdania, po­krzykuje na stare wilkołaki, ale tak naprawdę potrzebuje miło­ści i zrozumienia. Odnajduje je, kiedy spotyka Podróżnego (ta­jemniczy Maciej Tomaszewski). Los zetknął ich ze sobą po raz kolejny i dał im nową szansę.

W "Czerwonym szaliku", ko­rzystając z elementów bajkowości, mieszając fikcję z realno­ścią, zacierając granice między snem a jawą, udało się opowie­dzieć przedziwną historię o związkach między ludźmi, o potrzebie akceptacji, o dziecięcej wierze w cuda przeciwstawio­nej świadomości dorosłego człowieka, w realność świata. To właśnie dziecięca naiwność wygrywa w zetknięciu z wiedzą dorosłego człowieka, to dziew­czynka odkrywa dobro w wil­ku, który jest uosobieniem zniszczenia i zła. Korzystając z konwencji bajki dla dzieci, dra­matu realistycznego, a nawet spektaklu muzycznego udało się opowiedzieć pouczającą hi­storyjkę dla dorosłych.