Artykuły

- Ludzie tęsknią za tym, by być sam na sam z tym, co ich interesuje. Na Verba Sacra nie mają żadnych dodatkowych atrakcji. Zostają z tekstem. Tekst panuje nad wszystkimi - nad aktorem i nad publicznością - mówi Przemysław Basiński w rozmowie z Jolantą Brózdą z Gazety Wyborczej - Poznań.

Czy za kilka lat będziemy słuchać tekstów biblijnych wśród zieleni i śpiewu ptaków? To możliwe, ale zanim to się stanie, w poniedziałek na festiwalu Verba Sacra w Auli Uniwersyteckiej Wiktor Zborowski przeczyta "Jeruzalem wyzwoloną".

Verba Sacra to teatr słowa - unikatowy poznański wynalazek, którego początki sięgają roku jubileuszu chrześcijaństwa - 2000. Wtedy w katedrze poznańskiej rozpoczęło się cykliczne czytanie ksiąg biblijnych, a prezentowali je najwybitniejsi polscy aktorzy. Z czasem cykl poszerzył się o prezentacje klasyki literatury, wielkie gale słowa z udziałem grupy aktorów, konkurs dla aktorów. O nowościach, zmianach i tradycji Verba Sacra rozmawiamy z reżyserem cyklu Przemysławem Basińskim.

Jolanta Brózda: Formuła Verba Sacra polega na czytaniu tekstów przez aktorów, przeplatanych muzyką, opatrzonych komentarzem. Czy po siedmiu latach nie odczuwa Pan potrzeby zmiany tej formuły?

Przemysław Basiński: - Na pewno trzeba się zastanowić nad innym układem tekstu głównego i elementów towarzyszących.

To znaczy?

- Trzeba wciąż robić wszystko, żeby tekst był na pierwszym planie. Ale tekst rozbrzmiewa we wnętrzu, które odgrywa bardzo ważną rolę. Początki Verba Sacra to piwnica u oo. karmelitów. Przed remontem miała niepowtarzalny klimat. Prezentowane tam były teksty, notabene w większości przez świętej pamięci Mariusza Sabiniewicza. Aula UAM jest patetyczna, monumentalna. Być może trzeba by się zastanowić nad jakimś sygnałem dekoracyjnym w tym wnętrzu.

Verba Sacra to przede wszystkim katedra poznańska.

- Oczywiście, ale ja myślę, że można by wyjść poza wnętrza, w plener. To plany - jeśli Opatrzność pozwoli - na dziesięciolecie Verba Sacra. Prawdopodobnie wtedy skończymy czytanie całej Biblii. Nie skończy się jednak katalog utworów, które czekają na to, by je głośno przeczytać. Dlatego nie waham się nawiązywać kontaktów z takimi instytucjami jak MPK, żeby ściągnąć ludzi na prezentacje.

Właśnie, bilet na poniedziałkowy spektakl Verba Sacra będzie jednocześnie biletem komunikacji miejskiej. Czy odtąd będzie to regułą?

- Staramy się o to, by tak było, żeby również do katedry można było dojechać z bezpłatnym zaproszeniem na Verba Sacra.

Inspirujące wnętrze, słowo, muzyka i komentarz - sądząc po ilości i reakcjach publiczności, ta surowa forma się sprawdza. W dodatku zaakceptowali ją ludzie, którzy - jak wszyscy - na co dzień oglądają telewizję, internet.

- Bo ludzie tęsknią za tym, by być sam na sam z tym, co ich interesuje. Na Verba Sacra nie mają żadnych dodatkowych "atrakcji". Zostają z tekstem. Tekst panuje nad wszystkimi - nad aktorem i nad publicznością. Jest tak zwłaszcza w katedrze, co widać na zdjęciach z naszego archiwum. Na twarzach ludzi widać, ze zanurzają się w swoim wnętrzu, a nie są tylko gapiami, podglądaczami. Są myślicielami.

Pierwszym sprawdzianem dla tej formuły była reakcja aktorów. Gdyby mówili: "Nie, to nie tak, bez kostiumów, bez świateł...". Ale nie mówili, tylko ustawiali się w kolejce do Verba Sacra. A występowali aktorzy od Gustawa Holoubka po Macieja Stuhra. To wiele pokoleń, światopoglądów twórczych, technik artystycznych. Okazuje się, że dla nich mówienie tekstu jest ogromnym przeżyciem. Z tego względu warto być wiernym sprawdzonej formie, choć od czasu do czasu na odrobinę szaleństwa możemy sobie pozwolić.

W poniedziałek o godz. 19 czeka nas spotkanie z "Jeruzalem wyzwoloną" Torquata Tassa w interpretacji Wiktora Zborowskiego.

- To utwór pełnokrwisty, romans, sceny batalistyczne: miecz i krew. Wiktor Zborowski jest aktorem charakterystycznym, ale już Jerzy Hoffman obsadził go w roli dramatycznej i bardzo odpowiedzialnej: Longinusa Podbipięty w "Ogniem i mieczem". Gofred z poematu Tassa to też rola dramatyczna. Chcemy pokazywać także aktorów, którzy są w obiegu medialnym.