Artykuły

Katarantka - od katarakty ocznej. Znakiem zaćmy, na którą cierpi bohaterka, jest en bloc sceneria wzniesiona przez Magdalenę Gajewską na kameralnej scenie warszaw­skiego Polskiego. Ściany pochylają się, jak­by miały przygnieść niedowidzącą, w głębi majaczy rozmazany prostokąt okna: jedy­ne światło dla chorych oczu, a może i osta­tnia perspektywa, jaka pozostała samotni­cy? Tomasz Man, młody reżyser i dramatopisarz, jest jak niewielu twórców z jego po­kolenia niesłychanie wyczulony na potocz­ny, codzienny ludzki ból i cierpienie. Współ­czująco (choć bez czułostkowości) portre­tuje pogrążających się w nieszczęściu: w samotności, w zbrodni, w obłędzie. Tak odczytywał - jako reżyser - klasyczne fa­buły "Balladyny" i "Zbrodni i kary" w tea­trze białostockim, takich bohaterów przed­stawia w swoich dramatach. "Katarantka" była jego debiutem; przygotowując prapre­mierę, odszedł od wersji drukowanej dale­ko i chyba w niedobrym, ubanalniającym kierunku. Wielogłosowe, na poły grotesko­we, osadzone w życiu requiem dla przygię­tej do ziemi "ciotki Grabki" zamienił w solo­wy lament dystyngowanej eksśpiewaczki operowej, szlachetny - ale jednak niesku­teczny w wyrywaniu z obojętności. W nie­skazitelnej od strony technicznej roli Haliny Łabonarskiej zabrakło elementarnego wzruszenia, choćby tego, które wzbudza sama tylko "mapa zmarszczek" na twarzy bohaterki, zapowiadana w didaskaliach. Złe wrażenie potęgowała jeszcze żenująca nieudolność młodzieży aktorskiej z Polskie­go; migawkowe epizody córki, męża, wnu­ka, irytowały amatorszczyzną dalibóg nie-

godną dużego teatru w środku miasta. Przy wszystkich zastrzeżeniach, dobrze się stało, że sztuka Mana przeszła próbę sce­ny: nie ma rozwoju pisarstwa dla teatru po­za praktyką.