Warszawa. Jubileusz Polskiej Szkoły Filmowej
50. rocznicę premiery filmu "Kanał" Andrzeja Wajdy świętowano w środę w stołecznym Muzeum Powstania Warszawskiego. Zainaugurowano jednocześnie ogólnopolskie obchody 50-lecia Polskiej Szkoły Filmowej - czyli nurtu intelektualnego obecnego w polskim kinie w drugiej połowie lat 50-tych, reprezentowanego m.in. przez filmy Wajdy, Andrzeja Munka i Tadeusza Konwickiego.
Za "Kanał" - opowieść o dramatycznych losach powstańców warszawskich - Wajda otrzymał w 1957 r. Srebrną Palmę na festiwalu filmowym w Cannes. Jak poinformowano w środę, "Kanał", z okazji rocznicy, będzie pokazany także na tegorocznym festiwalu w Cannes, który potrwa od 16 do 27 maja.
Film Wajdy zostanie zaprezentowany w Cannes 21 maja, w udoskonalonej technicznie wersji. Rekonstrukcji starego filmu dokonali specjaliści z Wytwórni Filmów Dokumentalnych i Fabularnych przy ul. Chełmskiej w Warszawie.
Fragment tego zrekonstruowanego filmu obejrzeli w Muzeum Powstania Warszawskiego twórcy "Kanału": reżyser Andrzej Wajda, drugi reżyser Kazimierz Kutz, autor scenariusza Jerzy Stefan Stawiński, operator kamery Jerzy Wójcik, autor muzyki Jan Krentz oraz aktorzy, którzy zagrali w "Kanale" - m.in. Emil Karewicz, Stanisław Mikulski i Wieńczysław Gliński.
Wajda przedstawił w "Kanale" koszmar klęski powstańców. Pokazał rozbitych psychicznie bojowników, których bohaterstwo okazało się daremne. Dlatego - jak przyznał przed środową projekcją filmu - nie wszystkim Polakom w 1957 r. "Kanał" się podobał; wielu przyjęło go bardzo chłodno. Wajda cieszył się jednak, że "Kanał" - jak się wyraził - zawiadomił świat o wydarzeniu, jakim było Powstanie Warszawskie.
Wzruszenia nie krył autor scenariusza, Jerzy Stefan Stawiński. "Kanał" powstał na podstawie jego opowiadania, w którym opisał własne przeżycia. Stawiński należał do Armii Krajowej, walczył w Powstaniu Warszawskim. Był dowódcą grupy powstańców, która przechodziła kanałami podczas walk. Wielu jego towarzyszy wówczas zginęło. - To był straszny dramat. To wydarzenie zmieniło całe moje życie - powiedział Stawiński.
"Kanał" - którego premiera odbyła się 20 kwietnia 1957 r. - to jeden z najważniejszych filmów składających się na dorobek Polskiej Szkoły Filmowej, czyli nurtu intelektualnego obecnego w polskim kinie w latach 1956-1960. Jej twórcami byli młodzi artyści urodzeni w latach 20., dla których przeżyciem pokoleniowym była II wojna światowa oraz przemiana ustrojowa w Polsce.
Obok Wajdy, reprezentanci Polskiej Szkoły Filmowej to m.in.: reżyserzy Andrzej Munk, Tadeusz Konwicki, Wojciech Jerzy Has i Kazimierz Kutz oraz aktorzy Zbigniew Cybulski i Bogumił Kobiela. Do najważniejszych filmów spod znaku tej Szkoły należą, obok "Kanału", m.in.: "Popiół i diament" (1958) Wajdy oraz "Eroica"
(1957) Munka.
Główny organizator obchodów 50-lecia Polskiej Szkoły Filmowej to Polski Instytut Sztuki Filmowej (PISF). Obchody potrwają do jesieni. Zaplanowano m.in.: pokazy filmów Polskiej Szkoły Filmowej na festiwalu w Kazimierzu Dolnym i wystawę starych plakatów prezentujących te filmy, którą przygotuje łódzkie Muzeum Kinematografii. Filmy spod znaku Polskiej Szkoły Filmowej prezentowane będą także w Telewizji Polskiej.
Wiadomości na temat historii Polskiej Szkoły Filmowej i plan obchodów jej 50-lecia umieszczono już na specjalnej stronie internetowej - www.polskaszkolafilmowa.pl.
