Lewa strona rzeczywistości
Tradycje dramatopisarskie Lidii Amejko mają pierwszorzędne znaczenie dla zrozumienia jej opowiadań, bo oszczędne gospodarowanie słowem i sposób kreacji bohaterów przypomina rzeczywistość właśnie teatralną. Autorka należy do tych twórców, dla których opowiadanie jest tworzeniem - w pierwotnym tego słowa znaczeniu. Żyjemy na tyle, na ile da się opowiedzieć naszą historię. Dlatego bohaterowie Lidii Amejko nieustannie mówią, bo świat nie ujęty w ramy opowieści nie istnieje. Bohaterowie opowiadań Amejko żyją w rzeczywistości elastycznej, "przenicowanej na lewą stronę". Nie są do końca pewni ani swego istnienia, ani nazwiska, ani czasu, w którym żyją. "Trzeba by znaleźć coś solidnego i trwałego, czym dałoby się przyszpilić taką miałkość jak istnienie" - mówi jedna ze stworzonych przez pisarkę postaci. Opowiadania Lidii Amejko, czasem powiązane ze sobą cienką nicią fabularną, są próbą zdefiniowania ludzkiego losu i śmierci, próbą opowiedzenia o samotności człowieka. Zrozumiałe w tym kontekście stają się liczne odniesienia religijne i filozoficzne czy korowód zmarłych postaci przewijający się przez te opowieści - jak w znakomitym, mówiącym o przemijaniu i wrastaniu człowieka w miejsce, opowiadaniu "Pan Dwadrzewko". Warta uwagi jest również warstwa narracyjna "Głośnych historii", nawiązująca wyraźnie do tradycji ustnej gawędy czy ballady. Bohaterowie Lidii Amejko - postaci różnej proweniencji i często niskiej społecznie pozycji - filozofując na swój sposób dochodzą do prawdy. Ta z kolei pozwala im - rozmaicie - na spokojne życie, spokojną śmierć bądź znośną egzystencję. "Głośne historie" - zbiór kilkunastu opowiadań - to debiut książkowy Lidii Amejko. Kilka z tych opowiadań (historie Uriela i Gumajki) miało swoją dramaturgiczną prapremierę w "Męce pańskiej w butelce" - dramacie opublikowanym w 1995 r. To debiut późny, może nawet skromny, ale dojrzały, bo autorka nie pozostawia w nim miejsca na jakiekolwiek nieistotne pasaże, a znakomite połączenie warsztatu językowego, dowcipu i groteski z niebanalną tematyką czynią z opowiadań Lidii Amejko jedną z ciekawszych polskich książek ostatniego czasu.
