Artykuły

Do wszystkich ludzi teatru w Polsce

Sezon 2006/2007 - Rokiem Wojciecha Bogusławskiego

9 kwietnia 2007 roku minie 250 lat od dnia kiedy w Glinnie pod Poznaniem przyszedł na świat Wojciech Bogusławski.

Obowiązkiem naszym jest uczczenie tej doniosłej rocznicy urodzin Ojca teatru polskiego - naszego Ojca. Tworzył on od podstaw profesjonalny, instytucjonalny teatr narodowy, który od razu znalazł się w gorącej atmosferze ówczesnego życia politycznego.

Co światlejsze umysły dążyły do gruntownej reformy ustroju państwowego chcąc tym sposobem uratować Ojczyznę przed zachłannością zaborczych sąsiadów. W tych namiętnych dyskusjach i działaniach, których ukoronowaniem było uchwalenie Konstytucji 3-go Maja, Teatr Narodowy pod dyrekcją Wojciecha Bogusławskiego zajmował równie ważną pozycję jak Kuźnica Kołłątajowska czy Komisja Edukacji Narodowej.

Jeśli scena polska uszła cało spod srogich ciosów społecznych i politycznych, raz po raz, w okresie pierwiastkowego rozwoju, w jej byt artystyczny i materialny godzących; jeśli późniejszymi czasy znalazła dość hartu, by stawić czoło prześladowcom i w służbie dla dobra ojczyzny równe miejsce obok sztuk innych zajęła - stało to się dzięki szlachetnej, rozumnej, pełnej poświęcenia i nieprawdopodobnie wytrwałej pracy męża, co własnego życia wzorem dał godzien naśladowania obraz "krzywdzące głos ojczyzny mniemania umorzył, pisał, grał, i grających na czas późny stworzył" - pisał o Bogusławskim wielki kontynuator Jego dzieła w pierwszej połowie XX wieku, Leon Schiller.

Bogusławski był nie tylko dyrektorem Teatru Narodowego w Warszawie (z dwoma przerwami), ale założył również teatry polskie w Poznaniu, Kaliszu, Gdańsku, Grodnie, Białymstoku, Wilnie, Lwowie. Stworzył zespół doskonałych aktorów a także pierwszą polską szkołę teatralną.

W jubileuszowym roku powinniśmy nawiązać do tych chlubnych tradycji. Możemy to zrobić w dwojaki sposób:

1. wystawiając sztuki Bogusławskiego i innych autorów tego okresu - oczywiście nadając im współczesna formę i wydobywając aktualne treści;

2. apelując do dramaturgów, reżyserów, zespołów aktorskich i grup teatralnych o włączenie się w dyskusję o najważniejszych dla Polski sprawach, o teatr "zaangażowany" (jakkolwiek anachronicznie by to nie zabrzmiało), o teatr polityczny (nie bójmy się tego słowa), oczywiście bez publicystyki i propagandowej demagogii, ale nawiązujący do Piscatora czy Brechta, Schillera czy Dejmka.

Starajmy się dorównać naszym poprzednikom tworząc teatr "obywatelskiej troski", pamiętając jednak, że obowiązkiem artysty jest działanie dla idei a nie dla ideologii tej czy innej partii. Sami odbudujmy należną nam pozycję społeczną. Bądźmy godnymi spadkobiercami naszego Ojca - Wojciecha Bogusławskiego.

Zarząd Stowarzyszenia i Rada Programowa Związku Artystów Scen Polskich