Artykuły

Po przerwie spowodowanej obostrzeniami epidemiologicznymi teatry przygotowują się do ponownego spotkania z widzami. Powrót do uczestnictwa w kulturze może się jednak okazać trudną i długą drogą, podczas której wiele będzie zależeć od publiczności - zwracają uwagę badacze Małopolskiego Instytutu Kultury w raporcie dotyczącym strat z powodu pandemii - pisze Julia Kalęba w Dzienniku Polskim.

Kiedy w kwietniu badacze Małopolskiego Instytutu Kultury w Krakowie zapytali instytucje działające w sektorze kreatywnym o ocenę własnej przyszłości i szanse sprawnego powrotu do działań sprzed epidemii, co czwarta z nich była zdania, że działalność w miarę szybko i sprawnie wróci do normy. 37 proc. badanych odpowiedziało, że działania będą utrudnione lub bardzo trudne, a większość nie miała pojęcia, czego się spodziewać. Teraz, po niemal trzech miesiącach zawieszenia działalności w instytucjach kultury takich jak teatr czy kino, tamte oceny weryfikuje rzeczywistość.

- W tym czasie przeszliśmy od szoku związanego z nagłą koniecznością zawieszenia jakichkolwiek działań kulturalnych, przez problemy wynikające z ich zamrożenia - brak wpływów i relacji z odbiorcami - po wyzwanie, jakim jest ponowne otwarcie teatrów czy kin. Widać, że odmrażanie kultury nie jest wcale hurraoptymistycznym wyzwaniem. To będzie długa i trudna droga - zwraca uwagę Piotr Knaś, specjalista ds. badań i analiz pracujący przy raporcie dotyczącym strat i problemów wynikających z pandemii "Małopolska kultura. Koronaraport".

Zgodnie z wynikami badań zamknięcie instytucji kultury dla ponad 40 proc. z nich oznaczało całkowite wstrzymanie działalności. Ponad połowa znacząco ograniczyła działalność oraz zmniejszyła lub przerwała współpracę z osobami spoza zespołu etatowego. 31 proc. zmieniło format i zakres realizowanych projektów. Wszyscy przyznali, że musieli dokonać zmian w prowadzonej działalności.

Możliwość kontynuacji repertuaru od 6 czerwca okazała się dla części tych instytucji szansą i okazją, z której skorzystały od razu. Już w sobotę sale kinowe otworzyło Kino pod Baranami, a Stary Teatr w Krakowie zaprosił na pierwsze spotkania z widzami w murach kamienicy przy ul. Jagiellońskiej - spacer z kuratorem, warsztaty czy oprowadzanie po ekspozycji. Jeszcze w piątek datę pierwszego pokazu dla publiczności ogłosił Teatr Słowackiego. Przygotowywany tam koncert plenerowy będzie miał premierę 19 czerwca. Tego samego dnia widzowie po raz pierwszy zobaczą "Solaris" w Teatrze Ludowym, przy którym prace przerwała w marcu epidemia. Teatr Bagatela otworzy scenę po dostosowaniu jej do nowych wymogów sanitarnych, co ma nastąpić najpóźniej z początkiem lipca.

Przystosowanie przestrzeni i prace nad repertuarem to jedno. Kolejnym kluczowym wyzwaniem będzie zachęcenie publiczności do powrotu w teatralne czy kinowe mury, podczas gdy epidemia nie tylko zmieniła zwyczaje uczestnictwa w kulturze, ale zasiała również niepewność i obawy wobec większych zgromadzeń. Zadanie to jest tym ważniejsze, że w przeciwnym razie ponowny start może się okazać równie bolesny, jak brak jakichkolwiek działań.

- Poziom strat przy nieprowadzeniu działalności, a poziom strat przy prowadzeniu działalności dla bardzo małej grupy odbiorców to kwestie porównywalne. Podczas zawieszenia prac pewne koszty można ograniczać. Kiedy próbuje się je wznowić, koszty znów dochodzą, a odbiorców jest mniej niż przed pandemią. Straty znów rosną - mówi Piotr Knaś.

Działalności w najbliższym czasie nie wznowią takie teatry, jak Groteska, która ze względu na specyfikę repertuaru, odbiorców - głównie dzieci, których frekwencja w szkołach i przedszkolach jest teraz niewielka, a także zbliżający się sezon wakacyjny oraz trudności w spełnieniu aktualnego reżimu sanitarnego zdecydowała o wprowadzeniu przerwy urlopowej do połowy lipca. Epidemia przedwcześnie zakończyła sezon w Teatrze Scena STU, gdzie wznowienie działalności artystycznej planowane jest dopiero na wrzesień.