Poznań. Nie żyje Lech Raczak
Jak dowiaduje się e-teatr.pl, dzisiaj w nocy zmarł nagle Lech Raczak, aktor, reżyser, współzałożyciel Teatru Ósmego Dnia. Miał 74 lata.
W roku 1964 był jednym z założycieli poznańskiego Teatru Ósmego Dnia, w którym początkowo działał jako aktor (m.in. Chłopicki w "Warszawiance" Stanisława Wyspiańskiego w reż. Zbigniewa Osińskiego, 1967). W czerwcu 1967 wyreżyserował swoje pierwsze przedstawienie w tym zespole, "Taniec śmierci i pomyślności" Wielimira Chlebnikowa. Po zmianie sposobu pracy zespołu dokonanej pod wpływem teatru Jerzego Grotowskiego został jego liderem artystycznym i reżyserem kolejnych głośnych przedstawień: "Duma o hetmanie" według Stefana Żeromskiego (wersja 1: 1968, wersja 2: 1969), "Wprowadzenie do..." (1970), "Jednym tchem" z tekstami Stanisława Barańczaka (wersja 1: 1971, wersja 2: 1972), "Wizja lokalna" według Alberta Camusa (1973), "Przecena dla wszystkich" (1977), "Ach, jakże godnie żyliśmy" (1979), "Więcej niż jedno życie" (1981), "Wzlot" według Osipa Mandelsztama (1982), "Raport z oblężonego miasta" (1983), "Cuda i mięso" (1984), "Piołun" (1985), "Mała Apokalipsa" według Tadeusza Konwickiego (1985), "Ziemia niczyja" (1991). Wraz z zespołem aktorskim tworzył charakterystyczny styl teatru, łączący zaangażowanie polityczne i refleksję egzystencjalno-etyczną z metodami pracy właściwymi teatrowi otwartemu lat 70. Pod jego kierownictwem Teatr Ósmego Dnia stał się najważniejszym przedstawicielem teatru studenckiego, a zarazem jednym z najaktywniejszych uczestników intelektualnego i artystycznego ruchu przeciwstawiającego się polityce komunistycznych władz. Udziałem Raczaka stały się dramatyczne losy teatru, łącznie z wymuszonym przez władze wyjazdem z Polski i pracą we Włoszech w latach 80.
Po powrocie do Polski na początku lat 90. i odejściu z Teatru Ósmego Dnia współtworzył Międzynarodowy Festiwal Teatralny "Malta" w Poznaniu i był jego dyrektorem artystycznym w latach 1993-2012. W okresie 1995-1998 był też dyrektorem artystycznym Teatru Polskiego w Poznaniu. W latach następnych reżyserował m.in. w Teatrze im. Aleksandra Fredry w Gnieźnie ("Trans-Atlantyk" Witolda Gombrowicza, 2004; "Mała Apokalipsa" Konwickiego, 2009) i we Wrocławskim Teatrze Współczesnym ("Życie jest snem" Pedra Calderona de la Barki, 2013), ale w sposób szczególny związał się z Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Legnicy, gdzie powstały jego najważniejsze przedstawienia tego okresu: "Plac Wolności" według autorskiego scenariusza (2005), "Dziady" Adama Mickiewicza (2007), "Marat-Sade" Petera Weissa (2008) i "Czas terroru" według Róży Stefana Żeromskiego (2009). Ponadto w ostatnich latach z zespołem stałych współpracowników działających w ramach fundacji "Orbis Tertius. Trzeci Teatr" przygotował głośny "Spisek smoleński" według własnego scenariusza (2014), "Misterium Buffo" Daria Fo (2014) oraz kolejną wersję "Dziadów" (2015).
Lech Raczak odegrał też ważną role jako autor tekstów poświęconych teatrowi i komentujących na bieżąco ważne aspekty życia teatralnego (głośny pamflet na parateatralną działalność Grotowskiego, "Para-ra-ra", 1980). Jego teksty o teatrze wraz ze scenariuszami przedstawień autorskich i kreacji zbiorowych Teatru Ósmego Dnia zostały opublikowane w roku 2012 w trzytomowej edycji "Pism teatralnych".
Dariusz Kosiński, Encyklopedia Teatru Polskiego.
