Artykuły

TR Warszawa podsumowuje miniony sezon teatralny.

Mamy wiele powodów, aby uznać sezon 2018/2019 za jeden z najlepszych w ponad dwudziestoletniej historii TR Warszawa. Zrealizowaliśmy pięć nowych przedstawień, świetnie przyjętych przez publiczność. Cztery z nich oparte były na tekstach prapremierowych - co jest wynikiem realizacji naszej strategii wspierania rozwoju nowej dramaturgii.

Dwie produkcje z linii międzynarodowej - "Cząstki kobiety" i "Inni ludzie" wyróżniały się charakterem i skalą. "Cząstki kobiety" są powrotem do TR Warszawa Kornéla Mundruczó, wybitnego węgierskiego reżysera teatralnego i filmowego, nagrodzonego na festiwalu filmowym w Cannes nagrodą Un Certain Regard. Po przebojowym "Nietoperzu" z 2012 roku Mundruczó wyreżyserował spektakl według napisanego specjalnie dla TR Warszawa tekstu Katy Wéber. "Cząstki kobiety" to dramat rodzinny, w którym przeglądają się problemy współczesnego świata: kryzys więzi, starzenie się społeczeństw, walka kobiet o prawo do decydowania o własnym losie.

Drugim ważnym dla TR Warszawa przedsięwzięciem artystycznym tego sezonu była teatralna adaptacja najnowszej książki Doroty Masłowskiej "Inni ludzie" w reżyserii Grzegorza Jarzyny. Powstanie przedstawienia to efekt wieloletniej współpracy teatru z pisarką, która jako autorka tekstów scenicznych zadebiutowała w TR Warszawa sztuką "Dwoje biednych Rumunów mówiących po polsku" w 2006 roku. Trzy lata później w TR powstał kolejny spektakl na podstawie specjalnie napisanego przez Dorotę Masłowską dramatu "Między nami dobrze jest". Ogromnie cieszy nas fakt, że premiera adaptacji nowej książki jednej z najważniejszych polskich pisarek miała miejsce w naszym teatrze. "Inni ludzie" to hip-hopowa ballada o współczesnej Warszawie, próba portretu Polski trzy dekady po transformacji; rzecz o społeczeństwie, w którym pęka międzyludzka więź, a narodowa tożsamość budowana jest na wrogości do obcych.

Trzy spektakle w linii rozwoju nowych talentów, niezwykle ważnego dla rozwoju nowych idei w polskim teatrze, były także próbą zmierzenia się z problemami nurtującymi dzisiejszy świat. W koprodukowanym przez TR Warszawa i Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN przedstawieniu "Dawid jedzie do Izraela" i inspirowanym wydarzeniami Marca '68, reżyser Jędrzej Piaskowski i dramaturg Hubert Sulima zbudowali utopijną wizję Polski bez antysemityzmu, w której żydowska i polska tożsamość przenikają się i łączą. Muzyczny spektakl "Rechnitz. Opera - Anioł Zagłady" według tekstu Noblistki Elfriede Jelinek w reżyserii Katarzyny Kalwat z muzyką Wojtka Blecharza i dramaturgią Moniki Muskały odsłaniał mechanizmy zacierania pamięci i manipulowania historią - tą wypieraną i niewygodną, związaną ze zbrodniami wojennymi. Z kolei "Woyzeck" na motywach dramatu Georga Büchnera w reżyserii Grzegorza Jaremki z dramaturgią Marcina Cecki stawiał pytanie o różne sposoby kształtowania, testowania i wyrażania męskości. Zamiast oficerów i żołnierzy, bohaterami inscenizacji byli nastolatkowie, grający w garażowym zespole punkowym.

Tak zróżnicowany program stawiał wyjątkowe wymagania wobec całego zespołu TR Warszawa, w szczególności zespołu aktorskiego. W jednym sezonie spotkały się hip-hop, współczesna opera i punk, ekspresja "Rechnitz. Opery - Anioła Zagłady", groteska "Woyzecka", ironia "Dawid jedzie do Izraela", hiperrealizm "Cząstek kobiety" i komiksowość "Innych ludzi". Sprawiła nam radość opinia Kornela Mundruczó, który podkreślał, że do ponownej współpracy z naszym teatrem przekonał go wysoki poziom i wyjątkowość zespołu aktorskiego TR Warszawa. Potwierdzeniem owego poziomu były m. in. nagrody indywidualne przyznane przez jury 59. Kaliskich Spotkań Teatralnych - Festiwalu Sztuki Aktorskiej występującym w "Cząstkach kobiety" aktorkom i aktorowi TR: Monice Frajczyk, Magdalenie Kucie, Justynie Wasilewskiej i Dobromirowi Dymeckiemu.

Sezon 2018/2019 zapisał się rekordową liczbą partnerstw, jakie pogłębiliśmy i nawiązaliśmy z innymi instytucjami i organizacjami kultury. Efektem współpracy z partnerami był szereg wydarzeń artystycznych, takich jak m. in. cykl pokazów filmowych FILM W TR. AGAINST GRAVITY PRZEDSTAWIA, realizowany wspólnie z Against Gravity, koncerty awangardowej muzyki w ramach Avant Art Festival, gościnne pokazy spektakli Biennale Warszawa, Komuny Warszawa, Teatru Polskiego w Poznaniu_1875 i Teatru 21, kolejna odsłona festiwalu Radio Azja, czy koprodukowane premiery repertuarowe. "Dawid jedzie do Izraela" powstał w ramach konkursu na projekt przedstawienia o Marcu '68, jaki rozpisaliśmy wspólnie z Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w ramach programu "Obcy w domu. Wokół Marca '68". Partnerem produkcji "Rechnitz. Opera - Anioł Zagłady" był 61. Festiwal Muzyki Współczesnej "Warszawska Jesień", w ramach którego pokazaliśmy koncertową wersję przedstawienia. Wspólnie z Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski zrealizowaliśmy warsztatowe pokazy projektu "Maria Klassenberg. Ekstazy" Katarzyny Kalwat, łączącego teatr i sztuki wizualne.

Spektakl "Inni ludzie" powstał we współpracy z artystami hip-hopu zarekomendowanymi przez Prosto, a na kanale YouTube tej największej w Polsce wytwórni hiphopowej odbyła się premiera teledysku promującego spektakl. Przygotowując się do premiery Grzegorza Jarzyny, wspólnie z Miastem Stołecznym Warszawa w ramach projektu "Plac Defilad" zrealizowaliśmy pierwszy tak duży projekt partycypacyjny. Zaprosiliśmy publiczność do uczestnictwa we wspólnym czytaniu tekstu Doroty Masłowskiej. Wzięło w nim udział ponad 130 mieszkańców i mieszkanek Warszawy, którzy razem z aktorami i aktorkami TR Warszawa przeczytali "Innych ludzi" w miejscu przyszłej siedziby teatru na Placu Defilad. Kilkadziesiąt z nich wzięło udział w materiałach wideo, wykorzystanych później w przedstawieniu.

Wydarzeniem bez precedensu mijającego sezonu było powstanie Fundacji im. Danuty Szaflarskiej. Fundacja zrodziła się z oddolnej inicjatywy członkiń i członków Towarzystwa Przyjaciół TR Warszawa. Celem statutowym Fundacji jest wspieranie teatru artystycznego, w szczególności działań TR Warszawa na rzecz rozwoju nowych talentów. Pierwszym wspólnym projektem było sfinansowanie przez Fundację im. Danuty Szaflarskiej spektaklu "Woyzeck" w reżyserii Grzegorza Jaremki. Współpraca teatru i Fundacji im. Danuty Szaflarskiej jest dowodem na to, że idea mecenatu prywatnego i wspieranie rozwoju twórczości teatralnej jest możliwa.

Pracujemy na rzecz zwiększania i pogłębiania uczestnictwa warszawiaków i warszawianek w kulturze. Korzystamy z narzędzi i podejścia do myślenia o kulturze, w których ważne jest budowanie głębokich, trwałych relacji pomiędzy organizacjami kultury a publicznością oraz angażowanie jej w działania - począwszy od uczestnictwa w wydarzeniach po współtworzenie instytucji. Intensywnie pracujemy nad docieraniem do nowych odbiorców i odbiorczyń. Cieszy, że nasze największe produkcje mijającego sezonu, "Cząstki kobiety" i "Inni ludzie" wywołały tak szeroki rezonans wśród publiczności. Coraz więcej osób odwiedza naszą drugą scenę TR Warszawa/ATM Studio na prawym brzegu Wisły. Na wszystkich spektaklach Kornéla Mundruczó i Grzegorza Jarzyny widownia wypełniona była praktycznie co do ostatniego miejsca. Ogromnie cieszy nas fakt, że scena TR Warszawa/ATM Studio, na której realizujemy nasze największe projekty z myślą o nowej siedzibie, wrasta w świadomość odbiorców i odbiorczyń kultury oraz pejzaż kulturalny miasta.

Bezcennym narzędziem rozwoju publiczności jest nasz program artystyczny, jak również warsztaty i inne działania edukacyjne, wzmacniające relacje z naszymi odbiorcami. Możemy pochwalić się między innymi wydaniem pierwszej w Polsce książki dla dzieci o teatrze dla dorosłych "W krainie zapadni", napisaną przez pedagożki teatru Annę Kurelską i Annę Rochowską z Zespołu Edukacji TR Warszawa a zilustrowaną przez Aleksandrę Jasionowską. W ramach nowych projektów mijającego sezonu zainicjowaliśmy także m. in. cykl warsztatów Mały TR, realizowanych we współpracy z placówkami oświatowymi i opiekuńczymi metropolii warszawskiej.

W sezonie artystycznym 2018/2019 zwiększyliśmy naszą obecność w międzynarodowym obiegu teatralnym, promując polską szkołę teatru i Warszawę jako ważny europejski ośrodek kultury. Wśród wyjazdów zagranicznych spektakli TR Warszawa znalazło się m. in. tournée "Fantazji" Anny Karasińskiej w Belgii, Irlandii, Kanadzie i Niemczech, pokazy "Puppenhaus. Kuracji" Jędrzeja Piaskowskiego w Serbii, "Mojej walki" Michała Borczucha oraz "Kalifornii/Grace Slick" René Pollescha na Słowacji, czy "4.48 Psychosis" Grzegorza Jarzyny w Chinach. TR Warszawa obecny był także na festiwalach krajowych; "Strach" Małgorzaty Wdowik był częścią programu 11. Międzynarodowego Festiwalu Boska Komedia w Krakowie, a "Męczennicy" Grzegorza Jarzyny i "Puppenhaus. Kuracja" Jędrzeja Piaskowskiego prezentowane były na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Reżyserskiej Interpretacje w Katowicach. Sezon zakończą cztery pokazy "Innych ludzi" na festiwalu Open'er w Gdyni.

W mijającym sezonie wprowadzony został również szereg zmian w sposobie funkcjonowania teatru, mających swoje źródło we wprowadzonym ponad rok temu nowym regulaminie organizacyjnym. Zmiany te są pierwszym krokiem w stronę tworzenia nowego modelu instytucji kultury. W sezonie 2018/2019 zespół TR Warszawa wypracował i ogłosił "Strategię zespołu TR Warszawa na lata 2019-2023", która wyznacza kierunki naszego rozwoju w najbliższych latach od dziś aż do otwarcia nowego budynku na Placu Defilad.

Potwierdzeniem linii artystycznej i strategii wypracowanej przez cały zespół TR Warszawa było zwycięstwo pełniącej obowiązki dyrektora teatru Natalii Dzieduszyckiej w konkursie na dyrektora TR Warszawa. Aplikacja Natalii Dzieduszyckiej i Grzegorza Jarzyny została jednomyślnie wybrana przez dziewięcioosobową komisję konkursową i zaakceptowana przez prezydenta m. st. Warszawy, Rafała Trzaskowskiego.

Mijający sezon to także kolejne ważne kroki podjęte przez zespół TR Warszawa na drodze do realizacji nowej siedziby TR Warszawa na Placu Defilad. Jesteśmy na ostatnim etapie złożenia wniosku o pozwolenie na budowę. Jego uzyskanie umożliwi rozpoczęcie długo oczekiwanej inwestycji, która wspólnie z nową siedzibą Muzeum Sztuki Nowoczesnej zmieni centrum Warszawy, otwierając dla mieszkańców i mieszkanek miasta nowe możliwości uczestnictwa w kulturze.

Już dzisiaj zapraszamy do TR Warszawa na wydarzenia kolejnego sezonu artystycznego 2019/2020.