Artykuły

- Chcielibyśmy, by obchody Roku Stanisława Moniuszki przyczyniły się do popularyzacji jego muzyki w Polsce i na świecie - powiedział w piątek wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego prof. Piotr Gliński.

Podczas konferencji prasowej, która odbyła się w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej, wicepremier przypomniał, że Rok Moniuszki został ustanowiony nie tylko przez polski Sejm, ale także ogłoszony przez UNESCO na wniosek Polski, Litwy i Białorusi. - Stanisław Moniuszko jest uhonorowany tym tytułem czy tą decyzją UNESCO, bo to jest twórca światowy i bardzo chcielibyśmy, żeby nasze obchody przyczyniły się do popularyzacji muzyki Moniuszki. Dlatego zaplanowaliśmy nasze działania dość szeroko - podkreślił.

Jak dodał, przygotowania do obchodów trwały "co najmniej od roku". - Już w zeszłym roku przygotowane były wydawnictwa, opracowania, nagrania. I ten rok będzie bogaty w najróżniejsze wydarzenia. Oprócz dzieł, które będą wykonywane w różnych instytucjach kultury będą przygotowywane wydawnictwa, nagrania - powiedział szef MKiDN.

Gliński poinformował, że rozstrzygnięto już pierwszy etap specjalnie zorganizowanego konkursu grantowego na działania regionalne i lokalne, w ramach którego będzie realizowanych prawie 50 różnych przedsięwzięć w Polsce. - Cały budżet Roku Moniuszkowskiego, nie uwzględniając oczywiście budżetu poszczególnych instytucji, to jest ok. 20 mln dodatkowo na różnego typu działania - wyjaśnił.

Wicepremier wyraził nadzieję, że działania zaplanowane w ramach Roku Moniuszki "spotkają się z dobrym odbiorem" i że "nasza kultura reprezentowana przez Stanisława Moniuszkę będzie bardziej znana (...) na świecie, a szerzej w Polsce i nie tylko wśród młodego pokolenia, ale po prostu wszyscy Polacy poznają oprócz +Halki+ i +Strasznego dworu+ także wszystkie inne dzieła Moniuszki" - podsumował.

Dyrektor Teatru Wielkiego - Opery Narodowej, pełnomocnik ministra kultury i dziedzictwa narodowego do spraw organizacji obchodów dwusetnej rocznicy urodzin Stanisława Moniuszki, Waldemar Dąbrowski powiedział, że głównym celem Roku Moniuszki jest "nasycenie materii kultury polskiej dziełem Moniuszki, a także sprawienie, żeby jego osoba została uwolniona od pewnego stereotypu, który nad nim ciążył".

Jak wyjaśnił, "paradygmat wybitnego artysty XIX-wiecznego polegał na obowiązku patriotycznym przede wszystkim, wartość artystyczna była na drugim miejscu. Moniuszko został odłożony na półkę repertuaru obowiązkowego, rozpoznanie jego dzieła ograniczono do dosyć oczywistych tytułów".

Jak podkreślił, "siła inspiracji, która może płynąć z poznania jego dorobku daleko wykracza poza sferę nut i linii melodycznych". Zapowiedział, że Rok Moniuszkowski rozpocznie się "niezwykłym wykonaniem +Halki+" - koncertowe wykonanie opery w języku włoskim odbędzie się 5 stycznia w Teatrze Wielkim - Operze Narodowej. Solistom towarzyszyć będzie grająca na instrumentach historycznych orkiestra Europa Galante oraz Chór Opery i Filharmonii Podlaskiej pod dyrekcją Fabio Biondiego. Dąbrowski powiedział, że wykonanie "Halki" po włosku było "marzeniem Moniuszki".

Poinformował, że "we wszystkich teatrach operowych poza jedną odbędą się premiery moniuszkowskich tytułów". Wymienił m.in. "Parię" w Teatrze Wielkim w Poznaniu, "Hrabinę" w Operze Bałtyckiej, dwie wersje "Halki" w Warszawie - "Halkę wileńską" oraz spektakl realizowany we współpracy z Theater an der Wien w reżyserii Mariusza Trelińskiego pod dyrekcją Łukasza Borowicza.

Dyrektor radiowej Dwójki Małgorzata Małaszko-Stasiewicz powiedziała, że Polskie Radio będzie relacjonować festiwale poświęcone Moniuszce odbywające się w całej Polsce. Zapowiedziała audycje cykliczne dotyczące kompozytora pt. "Moniuszko - historia prawdziwa". - Polskie Radio zawiera w swoich archiwach wspaniałe interpretacje, do których będziemy sięgać w ciągu całego roku. (...) Piotr Matwiejczuk i dr Grzegorz Zieziula, przygotują audycje, które będą emitowane przez cały rok, w środy. Będzie można posłuchać o tym skąd się wywodził, jakie życie prowadził, z czym się mierzył, jakie były jego rozczarowania - mówiła.

Dyrektor Instytutu Muzyki i Tańca Maksymilian Bylicki powiedział, że program dotacyjny "Moniuszko 2019" budzi w całej Polsce inicjatywy związane z postrzeganiem kompozytora. Instytut Muzyki i Tańca we wrześniu tego roku zorganizuje również Międzynarodowy Konkurs Muzyki Polskiej im. Stanisława Moniuszki w Rzeszowie.

Daniel Cichy, dyrektor Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, poinformował, że w zasobach PWM "jest ponad tysiąc różnych materiałów moniuszkowskich, ale większość z nich to opracowania XX-wieczne". - Przygotowanie kolejnych edycji nutowych - głównie w konwencji źródło-krytycznej - wymaga czasu, dlatego w kwietniu 2017 r. powołaliśmy komitet redakcyjny, który zrzesza najwybitniejszych znawców twórczości Moniuszki w Polsce - pod kierunkiem prof. dr hab. Remigiusza Pośpiecha. I rozpoczęliśmy pracę nad kilkudziesięcioma tytułami, które mają wejść do edycji źródłowo-krytycznej dokumentującej spuściznę tego kompozytora - poinformował. Zaznaczył, że w 2019 r. nakładem PWM ukaże się blisko 20 różnych publikacji. Będzie to np. kilka tomów edycji źródłowo-krytycznej, które obejmą m.in. pieśni, kwartety smyczkowe, muzykę fortepianową oraz materiały orkiestrowe. Planowane jest również wydanie antologii najpiękniejszych 50 pieśni Stanisława Moniuszki, oraz opracowania pieśni na chór dziecięcy.