Artykuły

Z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę i Litwę niepodległości w Pałacu Władców w Wilnie została otwarta we wtorek wystawa "Litwo, Ojczyzno moja... Adam Mickiewicz i jego poemat Pan Tadeusz".

Rękopis "Pana Tadeusza", przechowywany na stałe w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu pod czujnym okiem konserwatorów, dopiero po raz drugi jest prezentowany poza granicami Polski i po raz pierwszy na Litwie.

Patronat honorowy nad wystawą "Litwo, Ojczyzno moja... Adam Mickiewicz i jego poemat Pan Tadeusz" sprawują premierzy Polski i Litwy, Mateusz Morawiecki oraz Saulius Skvernelis, a także ministrowie kultury obu krajów Piotr Gliński oraz Liana Ruokyte-Jonsson, którzy uczestniczyli w uroczystości otwarcia wystawy.

- Ekspozycja, którą dziś wspólnie otwieramy, jest szczególnie bliska naszym sercom jako symboliczny przekaz podkreślający silne więzi kulturowe i historyczne łączące Polaków i Litwinów - powiedział podczas uroczystości otwarcia wystawy wicepremier Gliński. Podkreślił, że wystawę "prezentujemy w samym sercu Wilna, w mieście, w którym kształtowała się i dojrzewała zarówno osobowość, jak i duchowość Mickiewicza, (...) w mieście, które pozostało w jego sercu jako symbol ojczyzny".

Wicepremier wskazał też na symboliczny czas, w jakim jest otwierana wystawa, w setną rocznicę odzyskania przez oba kraje niepodległości.

- Dzisiejsza wystawa podkreśla wspólne dzieje Polski i Litwy, przywołuje dawną Rzeczpospolitą Obojga Narodów, jest łącznikiem pomiędzy minioną epoką a współczesnymi niezależnymi państwami, które przyjaźnią się ze sobą i budują bardzo dobre wzajemne relacje - powiedział Gliński.

- Cieszymy się, że razem z Polską świętujemy odrodzenie niepodległości, (...) a jednym z elementów łączących oba nasze narody kulturowo i historycznie jest Adam Mickiewicz - powiedział podczas wtorkowej konferencji prasowej Vydas Dolinskas, dyrektor Pałacu Władców, w którym jest prezentowana ekspozycja.

Przypomniał o wpływie, jaki Mickiewicz wywarł na twórczość litewskich poetów XIX i XX wieku. - Wystarczy wspomnieć pierwsze wersy litewskiego hymnu narodowego Vincasa Kudirki "Litwo, Ojczyzno nasza...", które są parafrazą pierwszego wersu Inwokacji "Pana Tadeusza" - podkreślił Dolinskas.

Dyrektor wyraził nadzieję, że "ta wystawa przybliży Adama Mickiewicza litewskiemu społeczeństwu, Litwinom, litewskim Polakom, Białorusinom oraz gościom naszej stolicy z innych krajów".

Na wystawie, która została zorganizowana we współpracy Pałacu Władców w Wilnie, Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Muzeum Pana Tadeusza we Wrocławiu, Muzeum Zamku Królewskiego na Wawelu, a także Instytutu Adama Mickiewicza oraz Instytutu Polskiego w Wilnie, prezentowanych jest ponad 250 unikalnych eksponatów ze zbiorów około 30 polskich i litewskich instytucji muzealnych.

Ekspozycja prezentuje życie i twórczość Adama Mickiewicza oraz poemat "Pan Tadeusz" w kontekście historycznym. Przedstawiając postać poety, najwięcej uwagi poświęcono wątkom litewskim, tj. eksponatom związanym z Wilnem i Litwą. Historyczny kontekst poematu jest przedstawiany poprzez kilka wątków. To rozbiory Rzeczypospolitej Obojga Narodów, insurekcja kościuszkowska, Konstytucja 3 maja, Napoleon, powstanie listopadowe.

- Chcieliśmy przybliżyć świat poematu - mówiła kuratorka wystawy z Muzeum Adama Mickiewicza we Wrocławiu Małgorzata Orzeł.

Wystawie, czynnej do 24 lutego przyszłego roku, będzie towarzyszyć bogaty program wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych, m.in. koncerty, wykłady polskich i litewskich ekspertów oraz pokazy filmów.

Otwarcie wystawy poprzedziło spotkanie wicepremiera Glińskiego i premiera Skvernelisa.

- Relacje polsko-litewskie w ostatnim czasie są bardzo dobre, (...) mogę nawet powiedzieć, że są to relacje przyjacielskie - powiedział w Wilnie Gliński.

- Polska jest najbliższym strategicznym partnerem w regionie, z którym łączą nas wyjątkowo ścisłe kontakty - podkreślił premier Skvernelis.

Służba prasowa kancelarii premiera poinformowała, że podczas workowego spotkania poruszono kwestie renowacji kaplicy Ostrobramskiej w Wilnie i Cmentarza Rossa, a także prace związane z uporządkowaniem Ponar - miejsca największej zbrodni dokonanej na ludności żydowskiej i polskiej na dawnych Kresach. Podczas II wojny światowej zostało tu zamordowanych około 100 tys. osób.

Premier Skvernelis poinformował o zamiarze zaproszenia polskiego premiera Mateusza Morawieckiego na uroczystości pogrzebowe przywódców powstania styczniowego Zygmunta Sierakowskiego i Konstantego Kalinowskiego, których szczątki odnaleziono na wileńskiej Górze Zamkowej. Uroczystości zaplanowano na lato przyszłego roku.

W środę, w drugim dniu wizyty wicepremiera Glińskiego na Litwie planowane są wizyty w miejscach w Wilnie, w których są lub będą prowadzone prace konserwatorskie finansowane przez MKiDN: w kościołach Świętego Ducha i franciszkańskim oraz w Ostrej Bramie. W podwileńskiej miejscowości Czarny Bór wicepremier odwiedzi dom, w którym w czasie wojny mieszkał publicysta Stanisław Cat-Mackiewicz. Na zakończenie wizyty zostaną złożone wieńce w Ponarach: w kwaterze polskiej, przy pomniku upamiętniającym ofiary Holokaustu.