Artykuły

Grand Prix Festiwalu PR i TVP zdobyły: "Juliusz Cezar" [na zdjęciu] w reżyserii Jana Englerta oraz słuchowisko Alicji Bykowskiej-Salczyńskiej "Gdzie jest ten tani kupiec" w reżyserii Waldemara Modestowicza.

To dla mnie wielki zaszczyt - mówi "Rz" Jan Englert. - "Juliusz Cezar" był jedną z dwóch, obok "Króla Edypa", adaptacji dzieł klasycznych na tegorocznym festiwalu. Jednak spektakl Gustawa Holoubka miał wcześniej premierę na scenie, a mój jest oryginalną produkcją Teatru Telewizji i to, być może, zaważyło na werdykcie. Mam wrażenie, że jurorzy chcieli podkreślić konieczność powrotu sceny telewizyjnej do przedstawień realizowanych według sztuki wysokiej.

Reżyser, realizując dramat Szekspira o jednym z najsłynniejszych spisków w starożytnym Rzymie, zrezygnował z antycznych realiów. Aktorzy (znakomite role Englerta, Frycza, Radziwiłowicza, Bonaszewskiego) poruszają się po wnętrzach na wskroś współczesnych: ogrodach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, wnętrzach Pałacu Kultury i Nauki oraz warszawskich centrach handlowych. - Kiedy dziś czytamy tę sztukę, brzmi ona niemal jak program informacyjny - mówił Jan Englert przed telewizyjną premierą. - Minęły lata i okazuje się, że ciągle funkcjonujemy w tym samym politycznym tyglu.

Temu przedstawieniu trudno odmówić realizacyjnego rozmachu, jednak najważniejsze pozostają słowa Szekspira oraz historia o fałszu, demagogii i żądzy władzy.

- Nie mam nic przeciwko używaniu środków filmowych w Teatrze Telewizji, sam często z nich korzystam, ale proporcje między słowem a obrazem powinny, moim zdaniem, rozkładać się tak, by to pierwsze było ważniejsze - dodaje reżyser. - Być może z punktu widzenia ludzi odpowiedzialnych za wysokość słupków oglądalności TVP to nie jest słuszna droga. Ale biorąc pod uwagę realia wolnego rynku i konieczność obrony tej unikalnej wartości, jaką jest Teatr Telewizji - na pewno tak.

Spośród pozostałych przedstawień jurorzy pod przewodnictwem Krystyny Jandy najwyżej ocenili spektakl przeznaczony wyłącznie dla widzów dorosłych. "Skaza" Marzeny Brody to wstrząsająca, współczesna opowieść o kazirodczym związku młodego rodzeństwa, dręczonego i wykorzystywanego seksualnie przez rodziców. - Moim zadaniem było znaleźć światło, które pozwoli widzowi zrozumieć sytuację ludzi napiętnowanych przez przeżycia z dzieciństwa - mówił nagrodzony reżyser Marcin Wrona. Laury za główne role w Teatrze Telewizji przypadły Dorocie Kolak i Krzysztofowi Globiszowi. Obie kreacje trzeba uznać za wybitne. Co ciekawe, Kolak zdobyła także nagrodę aktorską w konkursie radiowym, stając się jedną z bohaterek tegorocznych Dwóch Teatrów.

Jednak najbardziej spektakularny triumf stał się udziałem twórców słuchowiska "Gdzie jest ten tani kupiec", zgłoszonego przez radiową Dwójkę. Rzecz, dedykowana przez autorkę "ludziom radiowym", opowiada o dziejach kilku pokoleń mieszkańców starej olsztyńskiej kamienicy. Spektakl zyskał wielkie uznanie jurorów, którym przewodniczył Krzysztof Zaleski, zdobywając, oprócz Grand Prix, nagrody za scenariusz oryginalny, główne role: żeńską i męską, orazrolę drugoplanową. To wydarzenie bez precedensu w sześcioletniej historii sopockiego festiwalu.

- Najtrudniej było nam okiełznać nieposkromioną wyobraźnię autorki, która zbudowała swój tekst nietypowo, ale szalenie intrygująco - mówi "Rz" reżyser Waldemar Modestowicz. - Należało przede wszystkim dobrze rozłożyć proporcje między narracją radioodbiornika - świadka wszystkich wydarzeń, a warstwą fabularną spektaklu. Cieszę się, że ta oryginalna forma zyskała uznanie, bo myślę, że ważne jest, by poszukiwać dla słuchowiska nowych sposobów ekspresji. Tak robi się we Francji, w Niemczech, w Wielkiej Brytanii i w krajach skandynawskich, gdzie ten gatunek ma się świetnie. Konieczny jest też dopływ świeżej krwi, który mogliśmy zaobserwować w Sopocie. Dzięki twórcom, którzy mają nowe spojrzenie na teatr radiowy, może on ciągle zaskakiwać swoją magią i pobudzać wyobraźnię słuchaczy.

Laureaci festiwalu

W KONKURSIE TELEWIZYJNYM

Grand Prix: "Juliusz Cezar"; za reżyserię: Jan Englert, za zdjęcia: Witold Adamek, za rolę Marka Antoniusza: Jan Frycz, za rolę Marka Brutusa: Jerzy Radziwiłowicz, za scenografię: Arkadiusz Kośmider, za muzykę: Andrzej Milanowski

nagrody

za reżyserię: Marcin Wrona ("Skaza")

za oryginalny tekst dramatyczny: Krzysztof Bizio ("Fotoplastikon")

za zdjęcia: Jacek Petrycki ("Duszyczka", "Tajny agent")

za scenografię: Anna Wunderlich ("Skaza")

za muzykę oryginalną: Paweł Mykietyn ("Piaskownica")

za montaż: Jan Sieczkowski ("Duszyczka")

za rolę kobiecą: Dorota Kolak ("Padnij!")

za rolę męską: Krzysztof Globisz ("Tajny agent", "Małe piwo")

wyróżnienia aktorskie: Aleksandra Konieczna ("Skaza"), Lech Łotocki ("Fotoplastikon"), Zbigniew Zamachowski ("Piaskownica")

wyróżnienie pozaregulaminowe: twórcy spektaklu "Oskar"

W KONKURSIE RADIOWYM

Grand Prix: "Gdzie jest ten tani kupiec"; za scenariusz: Alicja Bykowska-Salczyńska, za reżyserię: Waldemar Modestowicz, za realizację akustyczną: Andrzej Brzoska, za opracowanie muzyczne: Małgorzata Małaszko

nagrody

za reżyserię: Julia Wernio ("Salto")

za scenariusz oryginalny: Alicja Bykowska-Salczyńska ("Gdzie jest ten tani kupiec")

za scenariusz będący adaptacją: Maria Brzezińska ("Treny dla Amelii")

za realizację akustyczną: Tomasz Perkowski ("Szalona lokomotywa", "Układanka")

za opracowanie muzyczne: Małgorzata Małaszko ("Salto", "Szalona lokomotywa", "Układanka", "Zwiastowanie")

za rolę kobiecą: Maria Kościałkowska ("Mojry") oraz Zofia Saretok ("Gdzie jest ten tani kupiec")

za rolę męską: Mariusz Benoit ("Gdzie jest ten tani kupiec")

za rolę drugoplanową: Dorota Kolak ("Jest super") oraz Marek Obertyn ("Pomost", "Gdzie jest ten tani kupiec")

honorowa nagroda zespołowa: Polskie Radio Gdańsk

wyróżnienia honorowe: "Treny dla Amelii", "Mojry", "Pomost", "Kampania Pasiaka", "Salto", "Szalona lokomotywa", "Gdzie jest ten tani kupiec"