Artykuły

W Teatrze Wielkim - Operze Narodowej premiera baletu "Dama kameliowa". Autorem choreografii jest John Neumeier.

Jego spektakle można oglądać nie tylko w Balecie Hamburskim, gdzie od ponad 40 lat jest dyrektorem, ale na największych scenach od Rosji po Amerykę. Wybitny choreograf John Neumeier przygotowuje w Polskim Balecie Narodowym "Damę kameliową". Premiera w piątek 20 kwietnia na scenie Teatru Wielkiego - Opery Narodowej.

Warszawscy widzowie spotkali się już z jego twórczością - z zespołem Polskiego Baletu Narodowego wystawił w 2013 roku "Sen nocy letniej". Piękny, przepełniony melancholią spektakl stał się wizytówką warszawskich artystów: pozwalał tancerzom pokazać ich sprawność fizyczną, umiejętności lirycznego oddawania charakterów, a także zaskakujące pokłady siły komicznej.

Nic dziwnego, że dyrekcja PBN zabiegała, by John Neumeier wrócił do Warszawy. - To takie spotkanie, które zmienia tancerzy jako artystów, a nawet jako ludzi - mówi Krzysztof Pastor, dyrektor Polskiego Baletu Narodowego.

OD "PASJI ŚW. MATEUSZA" DO "WEST SIDE STORY"

John Neumeier urodził się i wychował w polskiej dzielnicy w Milwaukee. Jak opowiada w filmie zrealizowanym przez Deutsche Welle, taniec zaczął poznawać, oglądając go na ekranie - w musicalach nudziły go momenty, kiedy bohaterowie mówili, dużo bardziej interesujące wydawało mu się oddanie emocji i przeżyć ruchem. Kiedy poszedł na pierwszy balet, "Coppelię", nie wiedział, czego się spodziewać, przez cały spektakl modlił się, żeby tylko na scenie nikt się nie odezwał. I spełniło się. Wtedy zrozumiał, że to jest to.

Tancerz, choreograf, od 1973 roku dyrektor Baletu Hamburskiego, jest jedną z najbardziej cenionych postaci w świecie tańca. Jego dorobek jest ogromny - stworzył ponad 150 baletów. Wystawił "Dziadka do orzechów", "Jezioro łabędzie", "Śpiącą królewnę"; adaptował klasykę literatury: wspomniany "Sen nocy letniej" czy "Króla Artura". Jak pisze Horst Koegler w "International Encyclopedia of Dance", jego specjalnością stały się spektakle do muzyki Mahlera, ale prawdziwą rozpiętość zainteresowań Johna Neumeiera pokazuje z jednej strony wystawienie baletu do "Pasji św. Mateusza" Jana Sebastiana Bacha (gdzie sam tańczył postać Jezusa), a z drugiej... "West Side Story" Leonarda Bernsteina. Ważną inspiracją i punktem odniesienia jest też dla niego Wacław Niżyński.

RUCH, KTÓRY PORUSZA

W Warszawie wystawia "Damę kameliową", balet, który miał prapremierę w 1978 roku. Pomysł na zrobienie spektaklu zainspirowanego słynnym melodramatem pokazującym miłość kurtyzany i arystokraty powstał właściwie przypadkiem. Kiedy po śmierci Johna Cranko Neumeier został poproszony o zrobienie spektaklu w Stuttgarcie, przygotowywał się do "Antoniusza i Kleopatry". Podczas jednej z kolacji z artystami spojrzał na tancerkę Marcię Haydée i nagle go olśniło: - Ty jesteś Małgorzatą Gautier! - powiedział. Zmienił plany, zrezygnował z "Antoniusza..." i postanowił wystawić "Damę kameliową", a tancerce powierzyć główną rolę kobiecą.

Wiedział, że scenariusz chce oprzeć na powieści Aleksandra Dumasa (syna), a nie na dramacie czy operze Giuseppe Verdiego "Traviata", która jego zdaniem upraszczała opowieść. W książce fascynował choreografa nowoczesny zabieg - wielość perspektyw, którym posługuje się np. współczesne kino.

A drugie założenie, a właściwie wyzwanie, to odpowiednia muzyka. Szukał jej długo, pytał wszystkich o radę. Aż w końcu znajomy pianista podpowiedział mu: "Chopin, Berlioz albo obaj". Wybrał Chopina. - Jest w nim zarówno muzyka salonu paryskiego, jak i smutek, melancholia; ma odpowiednią temperaturę - opowiada choreograf. To właśnie muzyka zainspirowała go do stworzenia choreografii, gestów silnie zespolonych z emocjami, jakie przeżywają bohaterowie. Jak sam mówi: ruch musi poruszać widza.

***

"DAMA KAMELIOWA"

Choreografia i koncepcja świateł: John Neumeier, muzyka: Fryderyk Chopin, dyrygent: Grzegorz Nowak, scenografia: Jürgen Rose, asystenci choreografa: Kevin Hai-gen, Janusz Mazoń, Radik Zaripov.

Występuje zespół Polskiego Baletu Narodowego, Orkiestra Teatru Wielkiego - Opery Narodowej. W premierowym spektaklu w głównych rolach zobaczymy Yukę Ebiharę i Patryka Walczaka. Spektakl dla widzów dorosłych.

Premiera: 20 kwietnia, godz. 19, Teatr Wielki - Opera Narodowa. Kolejne spektakle: 21 kwietnia, godz. 19; 22 kwietnia, godz. 18; 24-25 kwietnia, godz. 19.