>>Małżeństwo Kreczyńskiego<< na scenie wrocławskiej
W KAŻDYM domu są pieniądze... na pewno są... trzeba tylko wiedzieć, gdzie są ukryte..." - mówi bohater sztuki Aleksandra Suchowo-Kobylina pt. "Małżeństwo Kreczyńskiego". Pieniądze. Pieniądze i hazard, hazard i pieniądze - jedno dla drugiego, oto motory akcji doskonałej, ostrej komedii Suchowo-Kobylina, którą już dziś zobaczymy na scenie Teatru Polskiego.
Małżeństwo Kreczynskiego" jest pierwszą częścią trylogii dramatycznej Suchowo-Kobylina pt. "Obrazy z przeszłości", opatrzonej dopiskiem "pisał z natury..."
Życie Suchowo - Kobylina obfitowało w wypadki. Zamieszany w długoletni proces o zabójstwo - poznał przekupstwo i zepsucie carskich urzędników policyjnych i sądowych. Podróżując po całej Rosji i prowadząc ożywioną działalność gospodarczą (szukał rud na Syberii, zakładał cukrownie, gorzelnie i młyny) stykał się z różnymi przedstawicielami rosyjskiego ziemiaństwa i kupiectwa. Mieszkając w Moskwie i Paryżu - poznał międzynarodowy "wielki świat", świat obłudników i szulerów, świat zabaw i zepsucia.
Ale trzy części trylogii: "Małżeństwo Kreczyńskiego", "Sprawa" i "Śmierć Tariełkina" - to nie tylko rodzajowe obrazki. Suchowo-Kobylin maluje życie wiernie, ludzie jego są prawdziwi, ale ukazani w krzywym zwierciadle, czasem w ostrym, prawie groteskowym skrócie. Szczególnie w "Sprawie" i "Śmierci Tariełkina", których tematem są podłe machinacje,' łotrostwo i przekupstwo carskich "czynowników" od najniższych policmajstrów po najwyższe osobistości, operuje Suchowo-Kobylin satyrycznym skrótem i chwytami teatralnymi. Styl jego bliski jest teatrowi Gogola w doskonałych postaciach Rasplujewa czy Tariełkina, bliski teatrowi ludowemu w umowności teatralnej, w monologach do publiczności.
Śmiała, ostra społecznie treść sztuk Suchowo-Kobylina, by przytoczyć tylko wykład o łapówkach w "Sprawie" czy słynny monolog Tariełkina: "Nie ma na świecie sprawiedliwości, nie ma i współczucia: gniecie silny słabego, objada syty głodnego, obdziera bogaty ubogiego..." - spowodowała gwałtowną akcję cenzury carskiej przeciw wystawieniu "Sprawy" i "Śmierci Tariełkina", a milczenie prasy mimo zdecydowanych sukcesów "Małżeństwa Kreczyńskiego", wystawionego po raz pierwszy w 1855 roku.
Fabuła "Małżeństwa Kreczyńskiego" jest właściwie sensacyjna, osnuta na prawdziwym zdarzeniu z broszką, które miało miejsce w Moskwie na kilka lat przed napisaniem sztuki. Dla nas szczególnie ciekawy jest fakt, że bohaterem tej afery był Polak, dawny lokaj Radziwiłła, Apollo Krysiński, który podawał się za hrabiego i dłuższy czas grasował w najlepszych towarzystwach moskiewskich. Niektórzy aktorzy rosyjscy podkreślali ten związek bohatera sztuki z. jego polskim pierwowzorem przez polskie wymawianie jego nazwiska.
"Swat'ba Kreczynskawo" jest jedną z najpopularniejszych sztuk teatralnych w Rosji. Właściwie od wieku prawie nie opuszcza ona desek scenicznych. Najwięksi aktorzy rosyjscy szczycą się rolami Rasplujewa, Kreczyńskiego czy Muromskiego.
W teatrze wrocławskim zobaczymy tę komedię w przekładzie Bohdana Korzeniowskiego, w reżyserii Edmunda Wiercińskiego, i w opracowaniu scenograficznym Marcina Wenzla. Jako Rasplujew wystąpi Feliks Żukowski, jako Kreczyński - Józef Pieracki, Muromski - Jan Wiśniewski, Atujewa - Janina Martynowska, Lidka - Barbara Krafftówna, Nielkin - Stanisław Jasiukiewicz. W pozostałych rolach: Stanisław Janowski, Zbigniew Skowroński, Ryszard Michalak, Mieczysław Dembowski i Cyryl Przybył.
