Artykuły

W dniach 24-26 listopada Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego zaprasza na trzydniowe wydarzenie "Archiwum Dormana. Inspiracje, praktyki, refleksje".

Pięć lat temu, podczas pracy nad spektaklem "Teatralny Plac Zabaw Jana Dormana" zawiązała się współpraca między Instytutem Teatralnym a Iwoną Dowsilas, córką Jana Dormana i opiekunką jego wyjątkowego archiwum teatralnego w Będzinie. Od dwóch lat rękopisy, dokumenty pracy i dzieła wybitnego artysty teatru dla dzieci i młodzieży znajdują się w Instytucie, gdzie są rozczytywane, porządkowane, opisywane i digitalizowane.

Spotkanie z bogatym zapisem idei i twórczości Dormana oraz z samym fenomenem archiwum przerodziło się w projekt DORMAN. ARCHIWUM OTWARTE, w którym współpracują teoretycy i twórcy: dramaturdzy, reżyserzy, aktorzy i pedagodzy teatru. Rozgrywa się on na przecięciu problematyki dokumentacji i pedagogiki teatru oraz towarzyszy Konkursowi im. Jana Dormana na produkcję i eksploatację spektakli prezentowanych w placówkach oświatowych.

W dniach 24-26 listopada zapraszamy na trzydniowe wydarzenie: "Archiwum Dormana. Inspiracje, praktyki, refleksje", które jest próbą porządków i symbolicznie oraz dosłownie otwiera Archiwum Artysty na szerszą grupę odbiorców. Jubileuszowa prezentacja przedstawienia "Teatralny Plac Zabaw Jana Dormana", spotkanie z Iwoną Dowsilas oraz debata z udziałem twórców spektakli tegorocznego Konkursu im. J. Dormana będą okazją do dyskusji o specyfice teatru dla młodego widza. Efektem zespołowego badania Archiwum Artysty z użyciem narzędzi z obszaru praktyki teatru będą: instalacja interaktywna w niedostępnych na co dzień podziemiach Instytutu, czytanie performatywne oparte na historiach współpracowników Dormana, warsztaty dla dzieci i rodziców wokół niezwykłych słów i rzeczy, kinetyczne rozczytywanie dormanowskiego scenariusza, koncert, warsztat dla twórców i pedagogów teatru oraz wykład performatywny.

***

PROGRAM

piątek 24 listopada

17.00 -Spotkanie z Iwoną Dowsilas prowadzenie: Justyna Czarnota

Spotkanie z córką Jana Dormana i wieloletnią opiekunką jego spuścizny, stanie się okazją do rozmowy o publikacjach wydanych przez Fundację im. Jana Dormana, przede wszystkim o najnowszym tomie "Jan Dorman - pedagog teatru".

***

18.30 "Teatralny Plac Zabaw Jana Dormana" - spektakl dla dzieci 6-9 lat Wyjątkowy pokaz wieńczący pięciolecie premiery.

Trójka aktorów zaprasza młodych widzów na plac zabaw, gdzie panują zasady, które dzieci znają z podwórka i szkolnego korytarza. Niepozorna kłótnia o kaczkę sprawia, że dziecięca rywalizacja niepostrzeżenie przeradza się w poważną, dorosłą wojnę. Można próbować ją odwołać, ale uda się to tylko wtedy, gdy widzowie pomogą aktorom i wspólnie z nimi wyprawią się do Krainy Słoneczników, by porozmawiać ze Słońcem

reżyseria: Justyna Sobczyk

dramaturgia: Justyna Lipko-Konieczna

scenografia i kostiumy: Justyna Łagowska

projekt lalki: Katarzyna Proniewska-Mazurek

wykonanie lalki: Rafał Budnik

opracowanie muzyczne: Anna Broda

aktorzy: Iwona Milerska, Natalia Leszczyńska, Jakub Snochowski, Barbara Songin, Wojciech Stachura

produkcja: Agnieszka Szymańska

***

20.30 Doświadczanie BYCIA W OBJEŹDZIE. Podsumowanie 5 lat grania "Teatralnego Placu Zabaw Jana Dormana"

Spotkanie z aktorami: Iwoną Milerską, Natalią Leszczyńską, Jakubem Snochowskim, Barbarą Songin, Wojciechem Stachurą, podczas którego opowiedzą o swoich przygodach podczas prezentacji spektaklu w szkołach oraz refleksjach, które z tego wynikają.

***

sobota 25 listopada

10.00 - 11.30 "Laboratorium słów" - warsztaty dla dzieci z rodzicami, wiek: 6 +

prowadzenie: Weronika Łucyk i Malwina Rusów

liczba uczestników: 15 rodzin

Laboratorium słów to nietypowe miejsce do eksperymentowania z językiem. Tu bada się słowa, litery, sylaby, brzmienie mowy. Kto wie, co znaczy wymyślone przez Dormana słowo "kuciurka"? Co się stanie, gdy rozłożymy słowa na litery, a potem poskładamy je do góry nogami lub na wspak? Co nazwą nowe wyrazy? Jak zabrzmi mowa marzeń? Wspólnie staniemy się zaklinaczami słów i stworzymy świat opisany językiem wyobraźni.

***

12.00 - 13.30 "Podróż - twórz!" - warsztaty dla dzieci z rodzicami, wiek: 6 +

prowadzenie: Przemysław Furdak

liczba uczestników: 15 rodzin

Jan Dorman dużo podróżował, kolekcjonował bilety i przypominał, że warto odkrywać "niezwykłość rzeczy zwyczajnych". Uczestnicy interaktywnych warsztatów otrzymają specjalne bilety, które pomogą w nowy sposób zobaczyć miejsca znane z codzienności, po to, aby usłyszeć, dostrzec, poczuć to, co zwykle nam umyka. Uchwycone wrażenia przekształcimy w nietypowe przewodniki do podróżowania wszystkimi zmysłami.

***

14.00 - 16.00 "Twórca - widz. Teatr jako sytuacja oparta na relacji" - warsztaty dla twórców i pedagogów teatru

prowadzenie: Maria Parczewska i Justyna Sobczyk

liczba uczestników: 20 osób

Inspiracją do warsztatów było odkrycie bogatej, wielowątkowej korespondencji Jana Dormana, której znaczną częścią są listy z widzami. Wyłania się z tego zbioru obraz artysty, który zachłannie zabiegał o relację z ludźmi i ich obserwacje na temat proponowanego przez niego teatru. Cieszył się z odczytywania idei spektakli, chętnie dyskutował z uwagami, co potem uwzględniał w pracy scenicznej i programach do przedstawień. W trakcie warsztatów wspólnie poddamy obserwacji relację z widzem, którą powołujemy jako twórcy.

***

17.00 "Dorman. Sklejanie" - czytanie performatywne opieka reżyserska: Judyta Berłowska performerzy: uczestnicy projektu Dorman. Archiwum otwarte

Biografia Dormana pełna jest sprzecznych narracji i zagadek; opowieści o nim są pełne emocji. Tekst, który zaprezentujemy, będzie składał się z fragmentów opowieści o Janie Dormanie, jego pracy i życiu. Wykorzystamy fragmenty jego własnych tekstów odnalezionych w Archiwum oraz wywiady ze znajomymi i współpracownikami dyrektora będzińskiego teatru przeprowadzonych w 2017 roku przez uczestników grupy roboczej projektu Dorman. Archiwum otwarte.

***

19.00 "La Fontaine - rozczytywanie kinetyczne" - akcja performatywna

koncepcja artystyczna: Małgorzata Skoczelas performerzy - Eksperymentalna Grupa Ruchowa Szersze: Iwona Cichowicz, Magdalena Gorbacz, Agnieszka Jaglarska, Klaudia Lewandowska, Bogusia Małuj, Maja Miśta, Adela Uchmańska, Marta Wiszniewska, Monika Zasada oraz Iga Dzięgielewska, Barbara Herman i Katarzyna Warowna

Utrwalone na kilku kartkach sklejki z prób do przedstawienia "La Fontaine" zapisy ruchu bohaterów w postaci ciągu "okienek-działań" przypominają kinetogram. Swą formą zaprosiły do ich odczytania w zupełnie innym porządku, poza fabularną strukturą pierwotnego spektaklu, poprzez ciało i kompozycje ruchu. Razem z grupą performerów powtórzyliśmy gest Dormana - pracowaliśmy na pewnej strukturze bez ostatecznego scenariusza, ożywiając na własny sposób to, co zapisał w swoistej choreografii obrazów. 11 postaci - 11 graczy tworzy zdarzenie. Nie ma dwóch identycznych żyć/bytów, dwóch identycznych przebiegów.

***

21.30 "Taśma ciekawa" - koncert wykonawcy: Miron Grzegorkiewicz, Jacek Szczepanek, Sebastian Świąder

wizualizacje: Katarzyna Stępniak

W archiwum, między szafami notatek, zapisków, scenariuszy i rysunków Jana Dormana, zaplątało się pudło pełne taśm magnetofonowych. A na nich nagrania prób, przemówienia, konferencje... ale też zupełnie przypadkowe skrawki dźwięków. Nagrane przez pomyłkę, czy celowo? Jak brzmi pełna polepionych treści wyobraźnia Jana Dormana? Troje muzyków prezentuje kilkuminutowe kompozycje, które powstaną przez zestawienie ze sobą cyfrowych nagrań z taśm i interpretacji pozostawionych przez Dormana zapisków, partytur i szkiców.

***

niedziela 26 listopada

10.00 - 11.30 "Substancja teatru. Jan Dorman" - wykład performatywny dr Marzenna Wiśniewska, Justyna Lipko-Konieczna

Dwie badaczki podzielą się swoimi fascynacjami i odkryciami w zasobach Archiwum Dormana. Będzie to dialog o składnikach wyjątkowej substancji jego teatru i próba analizy ich potencjału dzisiaj.

***

12.30 - 14.00 "Pytania o teatr - rewolucje/ewolucje/Dorman" - panel dyskusyjny z udziałem reżyserów i pedagogów teatru biorących udział w 2. edycji Konkursu im. J. Dormana

prowadzenie: Justyna Sobczyk

Panel jest zaproszeniem do rozmowy o teatrze dla młodzieży w kontekście najnowszych przedstawień tego nurtu oraz awangardowych idei teatralnych Jana Dormana. Reżyserzy i pedagodzy teatru - laureaci II edycji Konkursu im. Jana Dormana podzielą się swoimi doświadczeniami prezentacji w szkole oraz wspólnie zastanowią się, jak ewoluuje teatr dla młodzieży i jakie zmiany są mu potrzebne?

***

25 listopada, 12.00 - 14.00 oraz 18.30 - 21.30; 26 listopada 11.30 - 13.00 Doświadczenie laboratoryjne w Archiwum Jana Dormana twórcy: Diana Jonkisz, Kinga Maciejewska, Laura Sonik, Sebastian Świąder, Sława Tarkowska, Monika Tomczyk, Iwona Woźniak

Po raz pierwszy piwnica Instytutu Teatralnego z niezliczonymi półkami archiwaliów teatralnych będzie miejscem laboratoryjnego doświadczenia. Inspirując się tym, jak Dorman tworzył własne archiwum pracy i życia, zaprosimy do działania na wybranych zbiorach i tworzenia oryginalnych osobistych archiwów

Bilety na wybrane wydarzenia (spektakl, warsztaty dla dzieci) dostępne na portalu ewejsciowki.pl