Jubileuszowy "Proces" łomżyńskiego teatru
"Proces" wg Franza Kafki w reż. Jarosława Antoniuka w Teatrze Lalki i Aktora w Łomży. Pisze Wojciech Chamryk w portalu 4lomza.pl.
Premiera "Procesu" Franza Kafki w adaptacji i reżyserii Jarosława Antoniuka uświetniła jubileusz 30-lecia Teatru Lalki i Aktora. Medalami, odznakami i dyplomami uznania uhonorowano z tej okazji 14. pracowników, w tym dyrektora Jarosława Antoniuka oraz pracujących w teatrze od samego początku Dorotę Prusaczyk, Grzegorza Korzenieckiego i Przemysława Karwowskiego.
Jubileuszową nagrodę od ministra kultury łomżyński teatr otrzymał też jako instytucja.
- Jesteśmy jeszcze młodym, jednym z najmłodszych teatrów lalkowych w Polsce, ale już mamy dorobek, którym możemy się szczycić! - podkreślał Jarosław Antoniuk.
Na poprzedni jubileusz przed pięcioma laty łomżyńscy aktorzy po kierunkiem Andrzeja Rozhina przygotowali "Kartotekę" Tadeusza Różewicza. Tym razem sięgnęli po dzieło jeszcze bardziej niejednoznaczne, słynny "Proces" Franza Kafki, gdzie fabuła daje nieograniczone wręcz możliwości interpretacyjne. Dlatego też w łomżyńskiej odsłonie Jarosława Antoniuka "Proces" zdaje się być nie tylko przypowieścią o totalitarnym systemie i bezduszności biurokratycznej machiny, w trybach której jednostka kończy marnie, "jak pies!", bowiem wynik procesu jest z góry przesądzony, ale ma znacznie bardziej uniwersalną wymowę.
Józef K. jest tu samotnikiem stroniącym od ludzi - chociaż ma kochankę - który dopiero w sytuacji niejasnego zagrożenia zaczyna szukać u innych pomocy i protekcji. Jednak ów tajemniczy proces w żadnym razie nie zmienia go na lepsze: to wciąż cyniczny, jakby wyprany z ludzkich uczuć osobnik, stale podkreślający, że jest głównym prokurentem wielkiego banku. Co gorsza Józef K. nie potrafi też wykorzystać szans na zmianę swej sytuacji: najpierw lekceważy słowa Dziewczynki, postaci wprowadzonej do sztuki przez reżysera jako symbolu dziecięcej niewinności, bo nie jest w stanie spojrzeć na świat oczami dziecka, po czym nie rozumie słów księdza, czym ostatecznie wydaje na siebie wyrok, jako jednostka nie zasługująca na życie. Bo, jak słusznie zauważa asystent reżysera Mateusz Szemiel: "Jarosław Antoniuk swoim "Procesem" zadaje pytanie każdemu z nas, czy nasze życie sprawia, że jesteśmy potrzebni? Czy my jesteśmy gotowi na nasz ostateczny Proces?".
70. premiera w historii łomżyńskiego teatru została przyjęta długimi owacjami, a wśród dziewięciorga aktorów był też grający główną rolę debiutant, 21-letni Michał Kucharski, student III roku Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej we Wrocławiu.
- Jest to dla mnie ogromna satysfakcja, że udało mi się zagrać wszystko tak, jak zaplanowaliśmy na próbach, unieść tę, jakże trudną, postać, bo Józef K. nie jest postacią szablonową - mówi Michał Kucharski, który dołączył tym samym do grona aktorskich odkryć Jarosława Antoniuka.
***
Jubileuszowe odznaczenia i plany
Część oficjalna jubileuszu nie była już takim majstersztykiem, królowały na niej bowiem rozwlekłe przemowy oficjeli i zaproszonych gości. Istotne jest jednak to, że przedstawiciele władz miejskich, wojewódzkich oraz ministerstwo kultury dostrzegają niebagatelne znaczenie Teatru Lalki i Aktora na kulturalnej mapie kraju oraz poza jego granicami, doceniają tytaniczną pracę tej, niewielkiej przecież, instytucji i deklarują, że nadal nie będą szczędzić na nią środków. Doceniono też zaangażowanie wieloletnich pracowników teatru. Na wniosek wojewody podlaskiego prezydent Rzeczpospolitej Złotym Medalem Za Długoletnią Służbę uhonorował Marzannę Gawrych i Beatę Antoniuk, a Srebrnym Mariolę Kamińską i Tomasza Bogdana Rynkowskiego. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego przyznał zaś Brązowy Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" Przemysławowi Karwowskiemu i Markowi Janikowi.
- Ten jubileusz jest też moim jubileuszem, bo pracuję tu od początku i zajęło to połowę mojego życia - mówił scenograf Przemysław Karwowski. - Teatr wpłynął na moje doświadczenia artystyczne, twórczość malarską, jak również moje życie osobiste!
Piotr Gliński docenił też odznakami honorowymi "Zasłużony dla Kultury Polskiej" Dorotę Ciwoniuk, Ewę Filochowską-Karwowską, Elizę Mieleszkiewicz i Ryszarda Olkuśnika. Nagrodę od ministra kultury dostał też TLiA jako instytucja z okazji jubileuszu 30-lecia działalności oraz dyrektor Jarosław Antoniuk. Dyplomy uznania za osiągnięcia zawodowe otrzymali zaś: Dorota Prusaczyk, Grzegorz Korzeniecki i Antoni Szmitko. Przez 30 lat w teatrze pracowało ponad 70 osób. Obecnie jest w nim zatrudnionych 26 pracowników, a czworo: Dorota Prusaczyk, Grzegorz Korzeniecki, Przemysław Karwowski i Bogdan Szczepański od początku jego istnienia.
- Czuję się świetnie i wyśmienicie, mając znowu 30 lat! - mówi kompozytor Bogdan Szczepański, autor muzyki do 34 łomżyńskich spektakli i niezliczonej liczby w kraju i na świecie. - 30 lat temu nie spodziewałem się, że to wszystko tak się potoczy!
Wśród tych najdłużej pracujących byłaby też Bogumiła Wierzchowska-Gosk, która od 1987 roku zagrała w aż 53 spektaklach, ale uwielbianej przez młodszych i starszych widzów aktorce dalszą pracę uniemożliwiła ciężka choroba.
- To szczególna okazja, kiedy myślimy też o tych wszystkich, którzy wnieśli ogromny wkład pracy, energii i życia w rozwój naszego teatru - mówi Beata Antoniuk. - Bogusia była pierwszą aktorką zatrudnioną w tym teatrze, pracowała bardzo długo i niezwykle rzetelnie, przeobrażała się w różne postacie, stworzyła niesamowite kreacje - wszyscy ją pamiętamy i wierzymy, że do nas wróci, bo to wspaniały człowiek i wielka aktorka!
- Mam nadzieję, że ten teatr będzie się nadal rozwijał - planuje dyrektor Antoniuk. - Obecna władza, która jest bardzo przyjazna teatrowi, chce rewitalizować Halę Targową i mam nadzieję, że w tym budynku jeszcze bardziej rozwiniemy skrzydła, mając dodatkową scenę, a jednocześnie pracownię warsztatową. Mamy też dwa magazyny z bogactwem lalek, scenografii i rekwizytów godnych wyeksponowania.
