Artykuły

Już 6 października Gdański Teatr Szekspirowski oraz Fundacja Theatrum Gedanense zainaugurują kolejny festiwal w ramach cyklu Teatry Europy - Tydzień litewski. Na scenie GTS gościć będą spektakle najwybitniejzych litewskih reżyserów: Eimuntasa Nekrošiusa, Oskarasa Koršunovasa i Rimasa Tuminasa.

Do tej pory w GTS odbyły się: Tydzień Brytyjski, Flamandzki, Gruziński, Rumuński, Niemiecki i Ukraiński. Prezentacja kultury Litwy w dużej mierze oscylować będzie wokół teatru - na scenie Teatru Szekspirowskiego gościć będą najwybitniejsi litewscy reżyserzy: Eimuntas Nekrošius, Oskaras Koršunovas i Rimas Tuminas w zmierzeniu z klasykami dramatu: Aleksandrem Puszkinem, Thomasem Bernhardem i Antonim Czechowem. Nie zabraknie również teatralnej propozycji dla dzieci - Teatr "Dansema" przyjedzie z tanecznym, barwnym spektaklem dla najmłodszych widzów. W programie Tygodnia Litewskiego znajdą się również filmy - w tym przedpremierowy pokaz "Szronu" w reżyserii Šarnasa Bartasa, z m.in. Vanessą Paradis, Andrzejem Chyrą i Weroniką Rosati, a także spotkania z artystami, warsztaty dla seniorów i wystawa zdjęć najbardziej znanego litewskiego fotografa teatralnego. Zapraszamy!

***

Litewski Państwowy Teatr Dramatyczny w Wilnie

"Borys Godunow" wg Aleksandra Puszkina

reż. Eimuntas Nekrošius

6 października 2017, godz. 19.00 (3 h 30 min)

Borys Godunow, bojar tatarskiego pochodzenia, zostaje carem. Zabija prawowitego następcę rosyjskiego tronu, syna cara Iwana Groźnego, Dymitra. Stosując się do żądania narodu rosyjskiego, Borys wstępuje na tron. Kilka lat później pojawia się pretendent do tronu, który oświadcza, że jest Dymitrem. Rości sobie prawo do tronu i maszeruje do Moskwy wraz z tłumem zwolenników. Godunow traci zaufanie swoich ludzi i wkrótce potem niespodziewanie umiera. Wcześniej wyznacza swojego syna Fiodora na następcę tronu. Podczas gdy samozwańczy Dymitr wkracza do Moskwy, jego konfidenci zabijają carewicza Fiodora i jego matkę. Rosjanie przeżywają prawdziwy wstrząs, gdy prawda wychodzi na jaw

"Borys Godunow" to spektakl na podstawie dramatu historycznego pod tym samym tytułem autorstwa rosyjskiego pisarza Aleksandra Puszkina. Opierając się na faktach historycznych, sztuka opowiada o okresie w historii Rosji, który wyróżniał się zaciekłą i bezwzględną walką o władzę pomiędzy wpływowymi władcami. Puszkin napisał "Borysa Godunowa" w 1825 roku, bazując na dwóch źródłach historycznych: "Historii państwa rosyjskiego" Nikołaja Karamzina i starych kronikach. Przeanalizował też dogłębnie tragedie Szekspira. Car Mikołaj I, który rządził wówczas krajem, zabronił mu wydania "Borysa Godunowa" proponując jednocześnie Puszkinowi by napisał sztukę od nowa. Ponieważ Puszkin na to nie przystał, "Borys Godunow" został wydany dopiero w 1830 roku na "własną odpowiedzialność" autora.

Autor "Borysa Godunowa", Aleksander Puszkin (1799-1837), zasłynął dzięki swojej poezji, poematowi dygresyjnemu "Eugeniusz Oniegin" i wielu innym dziełom. Litwa ma związki z wybitnym pisarzem: pod koniec XIX wieku jego syn Grigorij Puszkin osiadł na Litwie i zamieszkał w Markuciach, gdzie zmarł w 1905 roku. Litwa jest kilkakrotnie wspominana w sztuce "Borys Godunow" i niektóre sceny rozgrywają się niedaleko litewskiej granicy.

"Temat walki o władzę w Rosji, wojny, która rozlewa się na sąsiednie kraje (Litwę, Polskę, Ukrainę), to temat Puszkina. Nekrošius, podążając za porządkiem tekstu, wyraża w swoim "Borysie Godunowie" trwogę przed apetytem uzurpatorów na władzę."

Maryla Zielińska, fragment recenzji w miesięczniku "Teatr"

Tekst: Aleksander Puszkin

Tłumaczenie z j. rosyjskiego: Antanas Venclova i Jonas Graičinas

Reżyseria: Eimuntas Nekrošius

Scenografia: Marius Nekrošius

Kostiumy: Nadežda Gultiajeva

Muzyka: Faustas Latnas

Obsada:

Salvijus Trepulis, Marius Repšys, Arnas Sakalauskas, Vytautas Anužis, Remigijus Vilkaitis, Monika Vaičiulyt, Elžbieta Latnait, Algirdas Gradauskas, Algirdas Dainavičius, Džiugas Siaurusaitis, Povilas Budrys, Dainius Gavenonis, Ieva Triškauskait, Vitalija Mockevičit, Monika Bičinait, Remigijus Bučius, Vaidas Vilius, Vygandas Vadeiša, Neringa Bulotait, Jurga Kalvaityt

Bilety:

Strefa A: 90 zł N/75 zł U

Strefa B: 70 zł/55 zł

Strefa C: 50 zł/35 zł

Strefa D: 30 zł

***

Państwowy Wileński Teatr Mały

"Aktor Minetti" wg Thomasa Bernharda

reż. Rimas Tuminas

8 października 2017, godz. 19.00 (1 h 30 min)

Kim on jest - ten tajemniczy dżentelmen Minetti, pojawiający się w holu hotelu Ostenda przed Nowym Rokiem, w czasie śnieżnej zamieci? Jest aktorem i będzie opowiadał o sobie, a my staniemy się zakładnikami jego historii, przeznaczenia, mistyfikacji, gry wyobraźni, marzeń o roli Króla Leara, irytującej szczerości i przygnębiających sekretów zagubionych gdzieś między rzeczywistością a fikcją. "Aktor Minetti" to emocjonalna sztuka o starym aktorze, który nie występował na scenie od 30 lat, i który marzy, by po raz ostatni zagrać Króla Leara. Wyrzuca z siebie myśli o życiu artysty, sztuce, dążeniu do doskonałości, relacji z publicznością, społeczeństwie żądnym rozrywki i wygód. Bohater sztuki Bernharda zadziwia siłą strumienia myśli i prawd wygłaszanych do widza, będących jednocześnie źródłem wyzwolenia.

Spektakl "Aktor Minetti", na podstawie utworu austriackiego dramatopisarza Thomasa Bernharda, w reżyserii wielkiego twórcy litewskiego teatru Rimasa Tuminasa, zrealizowany został w Państwowym Wileńskim Teatrze Małym w 2015 roku. W ostatnim dziesięcioleciu, jeden z najwybitniejszych litewskich reżyserów teatralnych skupiał się na interpretacji wielkich dzieł literatury światowej. Wybierając sztukę Thomasa Bernharda "Aktor Minetti" - nigdy wcześniej na Litwie nie wystawianą - reżyser Rimas Tuminas przyznał, że światopogląd Bernharda jest bliski jego sercu. "Tematem przewodnim dla Bernharda jest ciągłe niezadowolenie. Niezadowolenie z tego, co robi, i z tego, co się dzieje dookoła niego. Ja również jestem pełen zwątpienia. Zwątpienia, które muszę przezwyciężyć na polu sztuki teatralnej i ponownie odzyskać wiarę. Niezależnie od tego, gdzie jestem - na Litwie, w Anglii, Izraelu czy w Rosji - zawsze zaczynam od teatru, od zwątpienia, i podążam ku nadziei. To jest jedyna droga" - mówi Rimas Tuminas.

Spektakl "Aktor Minetti" zrealizował Tuminas we współpracy ze stałymi partnerami teatralnymi - kompozytorem Faustasem Latnasem i scenografem Adomasem Jacovskisem. 25 lat temu to właśnie ci wybitni artyści stworzyli Państwowy Wileński Teatr Mały i uczynili go sławnym dzięki swoim niepowtarzalnym dziełom.

Sztuka Thomasa Bernharda przedstawia osobliwy wizerunek rzeczywistości, zniekształcone relacje międzyludzkie, wyobcowanie, frustrację i wewnętrzne ludzkie piekło. Szczególnie ważną postacią w tej sztuce jest jej główny bohater - maestro Minetti, w którego wciela się wybitny aktor Vladas Bagdonas. Tekst sztuki nie ma żadnych wyróżniających akcentów, w takim znaczeniu, że przestrzeń pomiędzy poszczególnymi zabiegami i niejasnościami otwiera się przed aktorami. Vladas Bagdonas objaśnia: "Zawsze lubiłem grać role lekceważonych postaci. Powiedziałbym, że Pirosmani to była moja życiowa rola. A Minetti, jak sądzę, to moja ostatnia tak duża rola w teatrze. Te dwie kreacje tworzą most."

Reżyseria: Rimas Tuminas

Scenografia: Adomas Jacovskis

Kostiumy: Kotryna Daujotait

Muzyka: Faustas Latnas

Obsada:

Minetti - Vladas Bagdonas

Lady - Inga Burneikait

Obsługa hotelowa - Agn Kiškyt, Daumantas Ciunis, Tomas Stirna

Goście/Maski - Indr Patkauskait, Elžbieta Latnait, Tomas Rinknas, Tomas Kliukas

Dziewczyna - Indr Patkauskait

Muzyk - Kristina Žebrauskait

Małżeństwo - Bron Stapulionien, Kazys Vytautas Stapulionis

Bilety:

Strefa A: 75 zł/55 zł

Strefa B: 55 zł/40 zł

Strefa C: 40 zł/25 zł

Strefa D: 25 zł

Thomas Bernhard (1931 - 1998) był austriackim pisarzem, dramatopisarzem i poetą, który zyskał status klasyka jeszcze za życia, mimo że bezustannie pozwalał sobie na wypowiedzi godzące w uczucia narodowej dumy u Austriaków. Bernhard zaczął pisać dla teatru, kiedy był już dojrzałym mistrzem literackim o wyrobionym stylu i pewnym swej pozycji. Spuścizna dramatyczna Bernharda jest bardzo spójna. Czytając jego sztuki jedna po drugiej, odniesie się wrażenie, że jest to jeden utwór, epicka saga jednego wielkiego rodu, rodziny, i ich bardzo zawiłych i skomplikowanych relacji. Teatr Bernharda to nie tylko fenomen literacki. W trakcie pracy nad pierwszą produkcją udało mu się znaleźć reżysera - Claussa Peymanna oraz aktorów, i dlatego później każdy utwór pisany był z myślą o konkretnych aktorach z zespołu. Sztuka "Aktor Minetti", napisana i wystawiona w 1976 roku, jest dedykowana jednemu z najsłynniejszych aktorów niemieckich - Bernhardowi Minetti (1905-1998). Motto sztuki: "Portret artysty z czasów starości" brzmi jak dedykacja dla wielkiego artysty teatralnego. Sztuka nawiązuje też do belgijskiego malarza James'a Ensora (1860 - 1949), który urodził się w Ostendzie, mieście w północno-zachodniej Belgii, na wybrzeżu Morza Północnego. To właśnie tam rozgrywa się akcja sztuki, widoczne są różnorakie powiązania z późnymi pracami Ensora - obrazy "Popołudnie w Ostendzie" 1882, "Samotne maski" 1891, "Maski i śmierć" 1892, pełne groteski, cech ekspresjonizmu i symbolizmu.

Fragmenty recenzji:

"Państwowy Wileński Teatr Mały od dawna ma tak silne asy w dłoni, które udało się zaangażować w najnowsza premierę. Nareszcie - po długiej, pięcioletniej przerwie - legendarny tercet powraca: reżyser Tuminas, scenograf Adomas Jacovskis i kompozytor Faustas Latnas. Powrócili w wymowny sposób, stanowczo i odważnie - Thomasem Bernhardem, który nie gościł w Teatrze Małym nigdy wcześniej. I - co może bardziej znaczące - Vladasem Bagdonasem, jednym z nielicznych obdarzonych szczególnym genem głębi i z pewnością odpowiednim do roli w sztuce Bernharda..."

Šarn Trinknait Return, "Hate progress", 01-04-2015 Men faktra

***

OKT Teatr Miejski w Wilnie

"Mewa" wg Antoniego Czechowa

reż. Oskaras Koršunovas

10 października 2017, godz. 19.00 (2 h 50 min)

"Wystawiać Czechowa, to diagnozować choroby naszych czasów, skazy na duszy, używając słów zamiast skalpela. Dla aktora ośmielić się zagrać w sztuce Czechowa jest poniekąd jak dla lekarza złożyć przysięgę Hipokratesa, ponieważ każda chwila w dramacie Czechowa jest nagłym zwrotem losu. () To doskonała sztuka do eksperymentowania. Od samego początku była skazana na zgłębianie. W "Mewie" w dalszym ciągu odkrywamy tematy obecne także w "Hamlecie" i w "Na dnie", te dotyczące współczesnego teatru, współczesnego aktora i współczesnego widza. "Mewa" jest trzecią częścią tego tryptyku. Wszystkie te części łączy szczególne skupienie uwagi na aktorach. W "Mewie" wydaje się, że widownia jest włączona w opowieść. Ta interaktywność nie jest celem samym w sobie - już piętnaście lat temu nasz teatr sformułował jedno ze swych naczelnych haseł, to jest wystawiać klasykę jak sztuki współczesne, czyniąc z niej raczej doświadczenie międzyludzkie, a nie historyczną dywagację. Stąd, liczymy na zaangażowanie widza w proces twórczy." - mówi reżyser Oskaras Koršunovas.

"Mewa" otrzymała dwie nagrody Złotego Krzyża (najważniejsza nagroda teatralna Litwy): Martynas Nedzinskas (Trieplew) dla najlepszego aktora i Nel Savičenko (Irina Arkadina) dla najlepszej aktorki. Realizacja Koršunovasa zdobyła także główną nagrodę na 36. Litewskim Festiwalu Teatralnym. Międzynarodowy debiut na festiwalu Kontakt w Toruniu został wyróżniony pięcioma nagrodami: za zajęcie trzeciego miejsca, nagrodą dla najlepszego reżysera - Oskarasa Koršunovasa, nagrodą dziennikarzy, nagrodą za rolę Konstantego Trieplewa dla najlepszego młodego twórcy festiwalu, którą otrzymał Martynas Nedzinskas oraz nagrodą dla najlepszej aktorki, która trafiła do Rasy Samuolyt za rolę Maszy.

Tekst dramatu: Antoni Czechow

Tłumaczenie z j. rosyjskiego: Sigitas Parulskis

Reżyseria i scenografia: Oskaras Koršunovas

Kostiumy: Dovil Gudačiauskait

Muzyka: Gintaras Sodeika

Światła: Eugenijus Sabaliauskas

Video: Aurelija Maknyt

Obsada:

Treplyov - Martynas Nedzinskas

Irina Arkadina - Nel Savičenko

Sorin - Darius Meškauskas

Nina - Gelmin Glemžait

Shamrayev - Vytautas Anužis

Polina - Airida Gintautait

Masha - Rasa Samuolyt

Trigorin - Darius Gumauskas

Dorn - Dainius Gavenonis

Medvedenko - Kirilas Glušajevas, Giedrius Savickas

Bilety:

Strefa A: 90 zł/75 zł

Strefa B: 70 zł/55 zł

Strefa C: 50 zł/35 zł

Strefa D: 30 zł

Fragmenty recenzji:

"W kwestii decyzji reżyserskich ten spektakl zasługuje na kilka Nagród Nobla za całe bogactwo pomysłów - takich jak, na przykład, "skrzyżowanie" "przestrzeni teatru" z "teatrem wyobraźni" i fantastycznym "niebem" (tzn. sufitem), sterowanym przez aktorów na oczach widowni. I oczywiście papierowa mewa, która zostaje zastrzelona, także zasługuje na nagrodę. Ale najważniejszym osiągnięciem tego spektaklu i jego zasadniczą "nową formą", tak namiętnie i z determinacją poszukiwaną przez cały zespół OKT, jest debiut utalentowanego aktora Martynasa Nedzinskasa, który pokazuje się nam w pełnej krasie, stosując wszelkie możliwe środki aktorskiej ekspresji. Koncentrując się na postaci młodego pisarza Trieplewa na taką skalę, uczynił tę produkcję jedną z najlepszych realizacji tej sztuki na świecie. Zwrot Trieplewa "Potrzebujemy nowych form" jest nowym ośrodkiem znaczeniowym nowej sztuki i manifestem naszego teatru w ogóle. I specjalne podziękowania dla kompozytora Gintarasa Sodeiki za "Blues Trieplewa"!"

Konstantinas Borkovskis' blog, 20 września 2013

-

"Nie jest to tylko spektakl dla aktorów, on się także na nich opiera. Dlatego też bezustannie ewoluuje. Jest w nim miejsce na nowe wynalazki. Ubóstwo i prostota sceny wymagają maksymalnej staranności ze strony aktorów. W "Mewie", publiczność i aktorzy stają się partnerami, obserwującymi tych, którzy grają/żyją na scenie. (...) Jest to oczywiste, że sztuka wpisuje się w ostatnią teatralną epopeję Koršunovasa, i jest częścią trylogii "Hamlet" - "Na dnie" - "Mewa"."

Goda Dapšyt, Men faktra, 9 października 2013

-

"Laboratoryjny punkt widzenia Koršunovasa jest oczywisty od samego początku. (...) Od początku do końca, aktorzy intensyfikują i wygaszają swoje postaci by wskazać, że są, lub nie są, postaciami, które grają. Wszystko to jest bardzo stonowane, przedstawione w najprostszy i najbardziej naturalny sposób, jakby aktorzy byli faktycznie na próbie. Jednak ta próba nie jest żadną próbą, choć aktorzy czują się ze sobą tak swobodnie, że ich gra pozbawiona jest jakichkolwiek wysiłków by zrobić wrażenie. To jest próba z najwyższej półki, pozbawiona aktorskich trików i popisów techniki, chociaż aktorzy subtelnie ujawniają te skrywane umiejętności, grając tak, że nie wygląda to wcale jak "granie". To jest paradoks zgłębiany w badaniach naukowych Stanisławskiego nad naturalną grą aktorską. I, poza niezwykłymi umiejętnościami aktorów, jest tu wielkie osiągnięcie reżyserskie Koršunovasa, który prowadzi aktorów tą trudną i niesamowitą ścieżką."

Maria Shevtsova, Critical Stages, Issue no.9, February 2014

-

"Polscy krytycy napisali, że "Mewa" Oskara Koršunovasa to "mistrzostwo świata". W recenzji spektaklu jeden z krytyków stwierdził, że "spektakl Oskarasa Koršunovasa to aktorski koncert". Litwini pokazali Czechowa niezwykle współcześnie, bez historycznego kostiumu, w oszczędnej scenografii i bardzo blisko publiczności, do której nieraz puszczają oko, wychodząc z roli. Trudno zresztą mówić o graniu - cały zespół kreuje swoich bohaterów z dużą wiarygodnością i niewymuszoną swobodą. Aktorzy całkowicie spajają się z bohaterami "Mewy" - to żywi ludzie, których małe i wielki dramaty rozgrywają się tuż obok."

Wilnoteka.lt

-

"Oskaras Koršunovas ma od lat ustaloną markę w Polsce i Europie. A mimo niekwestionowanego dorobku pozostaje artystą poszukującym. Zaprezentowana na toruńskim festiwalu najnowsza inscenizacja "Mewy" to mistrzostwo świata. Stąd tyle nagród dla spektaklu, reżysera i aktorów. Tu, jak w soczewce, widać ludzkie uczucia i namiętności. Nie ma zaś ani jednego zbędnego elementu czy fałszywego tonu. A wszystko rozgrywa się na niemal pustej scenie. Aktorzy występują w prywatnych ubraniach jak podczas próby. Kiedy kończą kwestie, siadają z boku pod ścianą. Nadal jednak bacznie obserwują grę partnerów. W tym teatrze laboratorium zaciera się granica między nimi a kreowanymi postaciami."

Jan Bończa-Szabłowski, Rzeczpospolita online, Litewska "Mewa" poszybowała wysoko

***

Teatr Dansema

"Mozaika"

choreografia: Birut Banevičit

spektakl taneczny dla dzieci od 0 do 3 lat

12 października 2017, godz. 12.00 (35 min + 15 min zabawy z widzami)

Jak wygląda świat oczami małego dziecka? Jest okrągły czy kanciasty, żółty czy niebieski? A może zielony, miękki i podłużny? W pierwszych latach życia dzieci rozpoznają świat za pomocą kolorów i kształtów geometrycznych. Słynna litewska choreograf Birut Banevičit wraz z tancerzami stworzyła z tych kolorowych kształtów mozaikę różnych łatwo rozpoznawalnych warzyw, jak marchewka, pomidor, ogórek, a także mniej rozpoznawalnych grzybów, owoców i kwiatów.

Podczas spektaklu, podróżując poprzez kolejne stadia rozwoju dziecka, tancerze jak dzieci poniżej pierwszego roku życia czołgają się, odbijają, raczkują, następnie jak dwulatki chodzą, biegają, przewracają się, potem jak trzylatki galopują, chowają się i turlają. Tym charakterystycznym dziecięcym aktywnościom towarzyszy specjalnie stworzona muzyka złożona z wysokich, prostych dźwięków, przemawiających do dzieci w wieku od 0 do 3 lat.

Po 30 minutach mali widzowie zapraszani są na scenę, gdzie przez 15 minut mogą wziąć udział w zabawie miękkimi, delikatnymi elementami scenografii.

Spektakl był uznany przez Litewskie Ministerstwo Kultury za najlepsze przedstawienie dziecięce 2012 roku.

Choreografia: Birut Banevičit

Tancerze: Giedr Subotinait/Agn Ramanauskait, Mantas Stabačinskas, Marius Pinigis

Muzyka: Rasa Dikčien

Światła: Aurelijus Davidavičius

Konsultant: Ingrida Gerbutavičit

Bilety:

rodzic + dziecko: 35 zł

opłata za drugie i kolejne dziecko: 10 zł

******

TYDZIEŃ LITEWSKI w GDAŃSKIM TEATRZE SZEKSPIROWSKIM

pozostałe wydarzenia

WARSZTATY

Warsztaty podczas Tygodnia Litewskiego odbywają się w ramach Gdańskich Dni Seniora

6 października 2017, godz. 16.30

10 października 2017, godz. 17.30

Gdański Teatr Szekspirowski

warsztaty bezpłatne

obowiązują zapisy: akademia@teatrszekspirowski.pl, tel.: 58 351 01 19

Do seniorów, z okazji Gdańskich Dni Seniora, skierowana jest oferta specjalnych warsztatów do spektakli prezentowanych w ramach Tygodnia Litewskiego w GTS.

6 października zapraszamy na warsztat, przybliżający tematykę dramatu Aleksandra Puszkina "Borys Godunow" i jego litewskiej realizacji scenicznej autorstwa ikony litewskiego teatru Eimuntasa Nekrošiusa.

10 października odbędzie się kolejne spotkanie, tym razem przybliżające tematykę "Mewy", klasyka rosyjskiego dramatu Antoniego Czechowa, w kontekście jej reżyserskiej interpretacji przez jednego z najbardziej znanych litewskich reżyserów Oskarasa Koršunovasa.

Podczas zajęć zostanie omówiona fabuła danej sztuki, odbędzie się czytanie wybranych scen oraz zostanie przybliżona sylwetka reżysera i profil teatru.

Warsztaty poprowadzi Anna Ratkiewicz-Syrek, Kierownik Działu Edukacji GTS.

***

WYSTAWA ZDJĘĆ

"Maski i Cienie"

Teatr litewski w fotografiach Dmitrija Matvejeva

Wernisaż: 6 października 2017, godz. 17.00

wystawa potrwa do 12 października 2017

Gdański Teatr Szekspirowski, Sala Archeo

wstęp wolny

Wystawa, którą zobaczymy w Gdańskim Teatrze Szekspirowskim, prezentuje różne oblicza teatru - jest kompozycją teatralnych "duchów", masek i cieni, portretów aktorów wykonanych na zasceniu - przed i po spektaklu oraz fotografii z prób.

Każde zdjęcie to próba uchwycenia aktu twórczego, chwili w teatrze, która pojawia się i znika wraz z rozpoczęciem i końcem spektaklu. "Maski i Cienie" zadają pytania, co i jak widzimy, kiedy jedna maska jest już zdjęta, a druga jeszcze nienałożona, co się dzieje przed wyjściem na scenę, jak wygląda życie teatralne za kulisami, a co na scenie widzi odbiorca.

Na wystawie prezentowane będą m.in. zdjęcia ze spektakli wybitnych litewskich reżyserów: Rimasa Tuminasa, Eimuntasa Nekrošiusa, Oskarasa Koršunovasa.

Dmitrij Matvejev, ur. w 1963 w Wilnie. Od roku 1994 m. fotografuje życie teatralne na Litwie; pracował jako fotograf dla wielu teatrów litewskich i zagranicznych. Od 1999 roku jest członkiem Związku Litewskich Artystów Fotografików. Fotografuje spektakle, próby, życie codzienne i świąteczne litewskiego teatru, jest autorem licznych portretów litewskich artystów teatralnych. Wielokrotny zdobywca nagród w dziedzinie kultury.

SPOTKANIA Z LITERATURĄ LITEWSKĄ

Klucze do "Pokoju bez wstępu": Nijol Miliauskait i inne głosy kobiet we współczesnej poezji litewskiej - rozmowa tłumaczek Aliny Kuzborskiej i Agnieszki Rembiałkowskiej

7 października 2017, godz. 15.00

Gdański Teatr Szekspirowski

wstęp wolny

Okazją do spotkania jest publikacja tomiku wierszy litewskiej poetki "średniego pokolenia" - Nijol Milliauskait "Pokój bez wstępu", wydanego w Sejnach nakładem wydawnictwa Pogranicze w 2017 roku dzięki pomocy Litewskiego Instytutu Kultury. Ten dwujęzyczny tomik ukazał się w serii "Inicjał", w której prezentowane są książki poetyckie autorów z zagranicy (wśród litewskich autorów w serii publikował m.in. Tomas Venclova: w 2008 roku ukazał się jego tomik "Wiersze Sejneńskie").

Tłumaczki będą rozmawiać o "kluczach do pokoju bez wstępu" - o różnych aspektach interpretacji i przekładu wierszy należących obecnie do kanonu literatury litewskiej, ale pisanych "w ukryciu", z zasłanianiem dłonią aktu twórczego. Moment biograficzny, tak obecny w wierszach Nijol Miliauskait, pozwoli na szersze spojrzenie na konteksty literackie i kulturowe na Litwie okresu radzieckiego i w pierwszej dekadzie po odzyskaniu niepodległości. Ważnym wątkiem rozmowy będzie poezja tworzona przez kobiety na Litwie w omawianym okresie. Mowa będzie o takich poetkach jak Salomja Nris, Janina Degutyt i Judita Vaičinait.

--

Spotkanie z litewskim poetą Kornelijusem Platelisem i jego tłumaczem Adamem Pomorskim - prezentacja tomiku wierszy "Oda na pękniętą wazę i inne wiersze" (wydawnictwo KEW)

12 października 2017, godz. 18.00

Gdański Teatr Szekspirowski / drewniane foyer

wstęp wolny

Zbiór wierszy "Oda na pękniętą wazę...". to specjalnie wyselekcjonowany do polskiego wydania poetycki dorobek Kornelijusa Platelisa. Obejmuje on ponad trzydzieści pięć lat twórczości czołowego litewskiego poety, poczynając od debiutanckiego tomiku "Słowa i dni" z 1980 roku, kończąc na jego ostatnim, nagradzanym tomie "Zjawiska krasowe" z 2010 roku. Dzięki znakomitym tłumaczom, Adamowi Pomorskiemu i Rasie Rimickait, dostajemy szansę poznania szerokiego spektrum jego kontrastowej, ironicznej i głęboko erudycyjnej poezji, czerpiącej zarówno z kanonu światowego, jak i z tradycji litewskiego modernizmu.

***

PRZEGLĄD FILMÓW LITEWSKICH

SZRON (FROST) - pokaz przedpremierowy

Reżyseria: Šarnas Bartas

(Litwa/Francja/Ukraina/Polska, 2017)

11 października 2017, godz. 19.00 (2 h 12 min)

Gdański Teatr Szekspirowski

Bilety: 15 zł

Obsada: Vanessa Paradis, Andrzej Chyra, Mantas Janciauskas, Lyja Maknaviciute, Weronika Rosati

Francusko-litewsko-ukraińsko-polska produkcja w reżyserii litewskiego twórcy Šarnasa Bartasa to opowieść o młodych wolontariuszach, którzy wyruszają z humanitarną pomocą na wschód Ukrainy. W drodze poznają ludzi, których życie naznaczyła wojna i w bolesnych okolicznościach odkrywają złożoność swoich uczuć. "Szron" (Frost) to aktualne kino, które zabiera nas w podróż do samego serca konfliktu na Ukrainie. Zagraniczna premiera produkcji miała miejsce w Cannes. W Polsce film nie był jeszcze prezentowany.

--

EIMUNTAS NEKROŠIUS: PRZESUWAJĄC HORYZONTY

(Eimuntas Nekrošius: Pushing the Horizon Further)

Po filmie odbędzie się spotkanie z twórcą filmu Audronisem Liugą oraz z jego bohaterem - Eimuntasem Nekrošiusem.

Reżyseria: Audronis Liuga

(Litwa 2015)

7 października 2017 (sobota), godz. 17.00 (1h 30 min)

Gdański Teatr Szekspirowski

wstęp wolny

Pełnometrażowy film dokumentalny "Eimuntas Nekrošius: Przesuwając Horyzonty" jest osobistą refleksją autora Audronisa Liugi na temat artystycznej drogi i osobowości legendarnego litewskiego reżysera. Film został nakręcony podczas prób do spektaklu "Borys Godunow" na podstawie dramatu Puszkina, wyreżyserowanego przez Nekrošiusa w Litewskim Państwowym Teatrze Dramatycznym w Wilnie w 2015 roku. Wykorzystany jest w nim także wywiad z artystą, przeprowadzony w 2013 roku, kiedy Nekrošius był dyrektorem artystycznym Teatro Olimpico w Vicenzie (Włochy).

--

POWRÓCIĆ W TWE RAMIONA

Reżyseria: Kristijonas Vildziunas

(Litwa/Polska, 2012)

8 października 2017, godz. 17.00 (1 h 30 min)

pokaz w Instytucie Kultury Miejskiej

wstęp wolny

Obsada: Andrius Bialobžeskis, Elžbieta Latenaite, Margarita Broich, Jurga Jutaite, Giedrius Arbaciauskas, Aleksas Kazanavičius, Franz Broich-Wuttke, Sandra Maren Schneider, Maria Komasa-Łazarkiewicz, Antoni Łazarkiewicz

Inspirowana autentycznymi wydarzeniami pierwsza w historii filmowa koprodukcja polsko-litewska powstała przy udziale Polskiego Instytutu Filmowego. Litewski kandydat do Oscara w 2012 roku.

Wzruszająca i trzymająca w napięciu opowieść o życiu w czasach komunizmu. Akcja filmu rozgrywa się w roku 1961. Ojciec z córką usiłują się spotkać w Berlinie po czternastu latach rozłąki. Ojciec mieszka na Liwie, będącej wówczas częścią Związku Radzieckiego, córka żyje na emigracji w Stanach Zjednoczonych. Choć w Związku Radzieckim panuje właśnie "odwilż" i nie stanął jeszcze mur berliński, zimna wojna osiągnie już wkrótce swój punkt kulminacyjny. Gdy ojciec zjawia się w Berlinie, natychmiast zajmują się nim tajniacy z KGB, którzy próbują zwabić córkę na Wschód.

Film wypełniony jest licznymi archiwaliami, świetnie oddaje nerwową atmosferę rywalizacji między Zachodem a Wschodem (m.in. dzięki pięknej, pulsującej muzyce Antoniego Komasy-Łazarkiewicza). Choć wpisuje się w nurt kina rozliczającego epokę komunizmu, to dla twórcy najbardziej liczy się dramat jednostki.

_________________________

LATO SANGAILE

reż. Alanté Kavaté

(Litwa/Francja/Holandia, 2015)

9 października 2017 (poniedziałek), godz. 19.00 (1 h 28 min)

pokaz w Instytucie Kultury Miejskiej

wstęp wolny

Obsada: Sangaile - Julija Steponaityt, Auste - Aist Diržit, Sangaile's mother - Jrat Sodyt, Sangaile's father - Martynas Budraitis, Saulius - Laurynas Jurgelis, A friend of Sangaile's mother - Nel Savičenko, Auste's mother - Inga Šalkauskait.

Sangaile spędza wakacje z rodzicami w domu nad jeziorem. Jej największym marzeniem jest pilotowanie samolotu, ale nigdy nawet nie wsiadła na pokład ze względu na paniczny lęk wysokości. Cały gniew, wynikający ze strachu i niemocy, kieruje przeciw sobie. Pewnego dnia na pokazie lotniczym poznaje barwną i przebojową Auste. To spotkanie i namiętność, która rozwinie się między dziewczynami, pozwoli Sangaile nabrać pewności siebie i przezwyciężyć własne ograniczenia.

Film zdobył nagrodę za najlepszą reżyserię na międzynarodowym konkursie fabularnym Festiwalu Sundance. Prezentowany był też na Berlinale oraz na Warszawskim Festiwalu Filmowym i Festiwalu Camerimage.

"Lato Sangaile" to opowieść o odwadze potrzebnej do realizowania własnych marzeń. To film hipnotyzujący obrazem, który w połączeniu ze ścieżką dźwiękową, skomponowaną przez Jeana-Benoît Dunckela (połowa francuskiego duetu Air), pozwala oderwać się od rzeczywistości.

***

POKAZ LITEWSKICH FILMÓW KRÓTKOMETRAŻOWYCH

12 października 2017

miejsce prezentacji: Instytut Kultury Miejskiej

"Namo" / Back"

reżyseria: Gabriele Urbonaite

Litwa 2016, 19 min

Początkująca aktorka wraca z Hollywood do swego rodzinnego Wilna. Uświadamia sobie, jak bardzo zmienili się ludzie i samo miasto.

--

"Sobaka / Doggone"

reżyseria: Domas Petronis

Litwa 2014, 10 min

Para postanawia uśpić swojego psa, co prowadzi do kłótni. W jakich okolicznościach stajemy się panami czyjegoś życia? Które metody zabijania są dopuszczalne? Kiedy życie staje się przedmiotem? Paradoks zabijania w sposób humanitarny.

--

"Šuns dienos / Dog's Life"

reżyseria: Ieva Veiveryte

Litwa 2013, 24 min

Dla 50-letniej Diane pomysł wypuszczenia psa na wolność kończy się tragicznie - czworonoga przejeżdża samochód. Pochówek staje się dla kobiety prawdziwym wyzwaniem, gdyż do tej pory, podejmując decyzje, była podporządkowana matce.

--

"Triukšmadarys / The Noisemaker"

reżyseria: Karolis Kaupinis

Litwa 2014, 20 min

W oczekiwaniu na przyjazd delegacji z Ministerstwa dyrektor prowincjonalnej szkoły robi wszystko, by zamaskować niedobór uczniów i nie doprowadzić do zamknięcia placówki.

Pokaz filmów krótkometrażowych w ramach Tygodnia Litewskiego w GTS organizowany jest we współpracy z Międzynarodowym Festiwalem Filmów Krótkometrażowych ŻUBROFFKA (www.zubroffka.pl), którego organizatorem jest Białostocki Ośrodek Kultury - DKF "GAG".

--

Tydzień Litewski organizowany przez Gdański Teatr Szekspirowski oraz Fundację Theatrum Gedanense odbywa się dzięki współpracy z Attache Kulturalną Republiki Litewskiej oraz Litewskim Instytutem Kultury.

Partnerami wydarzenia są Ministerstwo Kultury Republiki Litewskiej oraz Rada Kultury Litwy.

Tydzień Litewski został dofinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

-

Na zdjęciu: "Mewa", reż. Oskaras Koršunovas