Artykuły

Do narodzin tej sceny przyczynili się Anatol Łunaczarski, Maria Andriejewa, Aleksander Błok, Maksym Gorki. Autor "Matki" dał też imię Akademickiemu Wielkiemu Teatrowi Dramatycznemu. Leningradczycy nazywają go po prostu WDT. Jest zrośnięty z miastem nad Newą już 60 lat, szeroko otwarty dla klasyki, współczesności rodzimej i obcej. W bieżącym repertuarze ma 20 sztuk.

Oto co powiedziała przedstawicielowi APN Dina Szwarc - kierownik literacki teatru, która pracuje prawie ćwierć wieku w WDT razem z dyrektorem i reżyserem Georgijem Towstonogowem.

- Cofnijmy się trochę w przeszłość. Rok 1965, pierwszy wyjazd do Polski z "Barbarzyńcami" Maksyma Gorkiego i z inscenizacja "Zielonego ugoru" Michała Szołochowa. Rok 1974: "Chanuma". "Mieszczanie". Rok 1978 - udział w I Międzynarodowych Spotkaniach Teatralnych. Ogromne powodzenie miała wówczas "Historia konia" według Lwa Tołstoja. Przedstawienie to otrzymało w Warszawie nagrodę krytyki.

W teatrze Towstonogową gra się bez dublerów, indywidualności aktora nie da się zastąpić. Trudno sobie wyobrazić innego Chołtsomiera w "Historii konia" niż ten, którego stworzył Eugeniusz Lebiediew lub Grigorija Mielechowa z "Cichego Donu", którego gra Oleg Borisow.

Pamiętam, trzy lata temu podczas pracy nad tym spektaklem pytano Towstonogowa: - Dlaczego wybór padł właśnie na powieść Szołochowa? Przecież nakręcono według niej dwa filmy i grano wiele spektakli. Towstonogow odpowiedział: - Nie będę mówił o filmach, ale w teatrze, zdaje mi się, w potraktowaniu tego genialnego utworu na razie nie udało się przezwyciężyć ilustracyjności. Nie wiem, czy mi się to uda, ale jestem pewien, że każde wielkie dzieło zasługuje na to, aby stale czyniono takie próby...

Z czterech tomów doskonałej prozy Szołochowa zrobić nawet sześciogodzinne przedstawienie, to trudne zadanie a tym bardziej zmieścić je w czterech godzinach - tyle trwa nasze przedstawienie. Wybrano wątek kształtowania się osobowości głównego bohatera Grigorija Mielechowa - w trudnych warunkach historycznych organizowania nowego świata. Teatr traktuje "Cichy Don" jako tragedię, zderzenie silnej indywidualności z kataklizmami społecznymi. Zakres i filozofia dzieła skłoniły reżysera do zrezygnowania z czysto "kozackiej" etnografii i wyeksponowania ogólnoludzkiej treści powieści.

Erwin Axer powiedział kiedyś, że jeździ do Leningradu, do WDT jak do rodzinnego domu, my zaś możemy adresować te słowa do warszawskiego Teatru Współczesnego. W roku 1963 Gieorgij Towstonogow wystawił w Polsce "I koń się potknie" Aleksandra Ostrowskiego. Rolę Głumowa grał Tadeusz Łomnicki. Widzowie leningradzcy widzieli Łomnickiego w roli Artura Ui w spektaklu brechtowskim. W tym czasie Eugeniusz Lebiediew grał tę sama rolę w Warszawie. Była to możliwość porównania gry dwóch wybitnych aktorów.

A propos, "Karierę Artura Ui", reżyserowaną przez Erwina Axera, leningradczycy żywo pamiętają dotychczas, chociaż zeszła z afisza WDT.

Erwin Axer wyreżyserował również na scenie WDT "Dwa teatry" Jerzego Szaniawskiego. Dziś mamy na swoim afiszu jego trzecie przedstawienie według sztuki Thorntona Wildera "Nasze miasto", które cieszy się wielkim powodzeniem. Wielką przyjemność sprawi nam spotkanie z Tadeuszem Łomnickim. Wiemy, że wystawił u siebie "Protokół jednego zebrania", grany również na naszej scenie.

Utrzymujemy trwałą przyjaźń z czasopismem "Dialog", a Jerzy Koenig nie pomija milczeniem naszych spektakli i działalności teatru, za co jesteśmy mu bardzo wdzięczni.

Do Polski wybierają się najlepsi aktorzy naszego teatru. Oprócz już wymienionych przyjedzie Kiriłł Ławrow, Władysław Strzelczyk, Walentyna Kowel, Oleg Basiłaszwili, znajomi z poprzednich występów gościnnych. Wielu młodych aktorów jedzie po raz pierwszy.

Scenografem obu sztuk. które przywieziemy do Polski - "Cichego Donu" wg Szołochowa i "Historii konia"

wg Tołstoja - jest Edward Koczergin. Jego autorską wystawę eksponowano niedawno w Polsce.