Artykuły

Powołanie Obywatelskiej Rady Kultury - tworzonej przez wybieranych w sposób demokratyczny przedstawicieli środowisk twórczych i animatorów kultury, opiniującej kandydatów na ministra i budżet na kulturę - jest wśród postulatów nowo powstałego ruchu Kultura Niepodległa.

W manifeście ruchu, opublikowanym na jego stronie internetowej podkreślono, że twórcy organizacji nie reprezentują żadnej partii ani ideologii i "łączy ich idea kultury niepodległej, wolnej, otwartej, czerpiącej siłę z różnorodności". Jak zaznaczono ruch powołują "ludzie sztuki, artystki i artyści, animatorzy, uczestnicy kultury, by bronić prawa każdego obywatela do nieograniczonego korzystania z dóbr kultury". Twórcy ruchu akcentują, że pragną być organizacją "wspierającą kulturę w Polsce, strzegącą jej wolności i niezależności".

Pierwszym z postulatów Kultury Niepodległej jest powołanie mocą ustawy Obywatelskiej Rady Kultury, składającej się z przedstawicieli środowisk twórczych i animatorów kultury z całej Polski, wybieranych "w sposób otwarty, jawny i przejrzysty". Zadaniem Rady byłoby opiniowanie polityki kulturalnej i działalności edukacyjnej państwa.

Ruch apeluje o przyjęcie zasady pozytywnej rekomendacji Obywatelskiej Rady Kultury dla kandydatów na ministra kultury i dziedzictwa narodowego. Chce także stworzenia na szczeblu samorządowym obywatelskiego mechanizmu finansowania i dystrybucji środków na kulturę, na wzór organizacji pożytku publicznego i budżetów partycypacyjnych.

W manifeście ruchu podkreślono, że twórcy organizacji nie reprezentują żadnej partii ani ideologii i "łączy ich idea kultury niepodległej, wolnej, otwartej, czerpiącej siłę z różnorodności". Jak zaznaczono ruch powołują "ludzie sztuki, artystki i artyści, animatorzy, uczestnicy kultury, by bronić prawa każdego obywatela do nieograniczonego korzystania z dóbr kultury". Twórcy ruchu akcentują, że pragną być organizacją "wspierającą kulturę w Polsce, strzegącą jej wolności i niezależności".

Organizacja postuluje również zwiększenie rzeczywistego dostępu do kultury dla każdego, bez względu na status społeczny i ekonomiczny czy miejsce zamieszkania, ze szczególnym uwzględnieniem dzieci i młodzieży, seniorów i grup wykluczonych. Chce też przywrócenia edukacji kulturowej w powszechnym systemie nauczania "rozumianej nie tylko jako przybliżanie dziedzictwa, ale również nauka uczestnictwa w kulturze współczesnej".

Apeluje także o przywrócenie misyjności mediów publicznych rozumiane jako "zaspokajanie, ale i kształtowanie potrzeb kulturalnych otwartego, nowoczesnego społeczeństwa, zgodnie z Obywatelskim Paktem na rzecz Mediów Publicznych". Postuluje też zagwarantowanie autonomii i niezależności instytucji kultury, publicznych i niepublicznych "ze szczególnym uwzględnieniem przejrzystego sposobu powoływania ich władz, zasad finansowania i oceny programów".

Chcą również wprowadzenia zakazu stosowania cenzury "w jakiejkolwiek formie: instytucjonalnej, prewencyjnej, ekonomicznej, prawnej, represyjnej, wewnętrznej, politycznej, wyznaniowej lub ideologicznej".

Wśród sygnatariuszy ruchu znaleźli się m.in. artyści wizualni Mirosław Bałka i Katarzyna Kozyra; historycy Włodzimierz Borodziej i Paweł Machcewicz; menedżerka kultury Beata Chmiel; aktorzy Magdalena Cielecka, Piotr Fronczewski, Bogusław Linda, Daniel Olbrychski i Maja Ostaszewska; dramatopisarz Paweł Demirski; pisarze Józef Hen i Olga Tokarczuk; reżyserzy Agnieszka Holland, Grzegorz Jarzyna, Jan Klata, Joanna Kos-Krauze, Krystian Lupa i Jerzy Skolimowski; scenarzysta Andrzej Saramonowicz; historyczka sztuki Anda Rottenberg; muzyk Grzegorz Turnau i dziennikarz Jacek Żakowski.

Działalność Kultury Niepodległej ma rozpocząć się 2 i 3 września. Twórcy ruchu zapraszają do organizowania publicznych koncertów, wykładów, odczytów, wieczorów autorskich, happeningów, wystaw. Proszą, by zgłaszać im pomysły wraz z krótkim opisem pod adresem wydarzenia@kulturaniepodlegla.pl. Wszystkie wydarzenia mają być bezpłatne i publicznie dostępne.

Organizacja zapowiada rozpoczęcie działalności edukacyjnej i artystycznej od ogłoszenia obywatelskich obchodów stulecia niepodległości Rzeczpospolitej. Ruch podkreśla, że uczci tę rocznicę "z dala od działań politycznych i propagandowych".