Artykuły

Kilkadziesiąt wydarzeń odbędzie się do końca roku w ramach projektu "Kraków miasto Stanisława Wyspiańskiego", który rozpocznie się w sobotę. "To postać, która powinna być przywrócona naszemu miastu na stałe" - uważa zastępca prezydenta Krakowa Andrzej Kulig.

W tym roku przypada 110 rocznica śmierci dramatopisarza, poety, malarza i reformatora teatru, który zmarł mając zaledwie 38 lat. Za dwa lata obchodzona będzie 150 rocznica urodzin Stanisława Wyspiańskiego.

- Nasz projekt nie jest okazjonalny, związany ze 110. rocznicą śmierci Stanisława Wyspiańskiego. Uważamy, że jest to postać, która powinna być przywrócona naszemu miastu na stałe - mówił na czwartkowej konferencji prasowej zastępca prezydenta Krakowa Andrzej Kulig.

Podkreślił, że działania związane z Wyspiańskim będą prowadzone w Krakowie równolegle przez bardzo wiele instytucji na różnych obszarach.

Dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Krakowa Michał Niezabitowski podkreślił, że Wyspiański pozostawił po sobie "rzeczy bardzo amorficzne, które są wszędzie i nie ma ich nigdzie". "Nie da się z niego zrobić drugiego Gaudiego, nie da się z niego zrobić drugiego Klimta w Wiedniu czy drugiego Muchy w Pradze, bo Wyspiański inspirował, wpisywał pewien algorytm w rzeczywistość i potem nic już nie było takie samo" - uważa Niezabitowski.

- On czerpał z dziedzictwa, z historii, intuicyjnie czuł, że miasto jest procesem nieustannego dziedziczenia i chciał w to dziedziczenie wpisać swój genotyp - dodał.

- Wyspiański daje do myślenia nie tylko poprzez swoje dzieła, ale także postawę, którą reprezentował - mówił dyrektor Teatru Łaźnia Nowa Bartosz Szydłowski. - Wyspiański patronuje mi osobiście w moim myśleniu o sztuce, jej funkcji i o tym, jak ona może wpływać na rzeczywistość - dodał.

Projekt "Kraków miasto Stanisława Wyspiańskiego" rozpocznie się w sobotę od akcji "Wyspiański wychodzi na pole". Krakowianie na placu przed gmachem głównym Muzeum Narodowego sadzić będą roślin znane z jego "Zielnika" oraz prac artysty: maki, chabry, dziewanny, szałwię, irysy, liliowce oraz nasturcje, słoneczniki i malwy. Przed muzeum staną meble w kolorystyce inspirowanej błękitami Wyspiańskiego.

Na szlaku między Domem Mehoffera przy ul. Krupniczej a Teatrem im. J. Słowackiego zaplanowano w sobotę warsztat, którego uczestnicy korzystając z szablonów będą malować na chodnikach motywy z twórczości artysty. Zaplanowano także trzy spacery po Krakowie śladami artysty (o g. 11, 13 i 15). Konieczne jest wcześniejsze zgłoszenie (rezerwacja@mnk.pl). To zapowiedź regularnego szlaku miejskiego dedykowanego Wyspiańskiemu, do którego stworzona została mapa w trzech językach.

O g. 16 w Kinie Kijów będzie można obejrzeć "Wesele" w reż. Andrzeja Wajdy, a o g. 20 wokół pomnika Wyspiańskiego przed Muzeum Narodowym rozpocznie się happening, podczas którego Bartosz Szydłowski wygłosi manifest o potrzebie czytania, słuchania i dialogu z twórczością Wyspiańskiego. W muzealnym holu będzie można zobaczyć spektakl -koncert na podstawie dialogu Konrada z Maskami z dramatu "Wyzwolenie".

- Mamy nadzieję, że krakowianie poczują się dzięki tym działaniom współobywatelami Stanisława Wyspiańskiego, poczują, że jest on jednym z nich - mówił wicedyrektor Muzeum Narodowego Łukasz Gaweł.

W ramach projektu "Kraków miastem Stanisława Wyspiańskiego" niemal w każdym miesiącu odbywać się będą kolejne wydarzenia.

11 czerwca podczas organizowanego przez Teatr Łaźnia Nowa "Bulwar(t)u Sztuki" nad Zalewem Nowohuckim zaplanowano widowisko multimedialne z udziałem orkiestry symfonicznej i aktorów, a wokół zalewu powstanie rodzaj labiryntu z przedmiotami nawiązującymi do twórczości Wyspiańskiego.

17 czerwca podczas Nocy Teatrów wręczona zostanie Nagroda Teatralna im. Stanisława Wyspiańskiego, a kilka dni później ulicami miasta przejdzie Lajkonik, którego strój został zaprojektowany przez Wyspiańskiego.

We wrześniu na Festiwalu Genius Loci w różnych punktach Krakowa wystawione zostaną spektakle, dla których inspiracją są postacie związane z Krakowem i Małopolską. Jak mówił Szydłowski to festiwal, który "podąża za niezwykłą miłością, ale też w pewnym sensie nienawiścią" Wyspiańskiego do Krakowa i za jego fascynacją historią.

W październiku podczas Nocy Poezji na Rynku Głównym i Rynku Podgórskim będzie można zobaczyć inspirowany "Weselem" spektakl plenerowy "A to Polska właśnie!", przygotowany przez Teatr KTO. Mottem tej Nocy będą słowa Chochoła: "Co się w duszy komu gra, co kto w swoich widzi snach".

23 października w ICE Kraków zaplanowano koncert "Wyspiański/Konieczny". W pierwszej jego części zabrzmi koncert fortepianowy napisany przez obchodzącego 80. urodziny Zygmunta Koniecznego, w drugiej utwory skomponowane przez niego do tekstów Stanisława Wyspiańskiego.

W listopadzie w Teatrze im. J. Słowackiego odbędzie się kolejna odsłona projektu "Wyspiański wyzwala", a 28 listopada w Muzeum Narodowy otwarta zostanie wystawa dzieł artysty, której towarzyszył będzie pokaz odtworzonego według oryginalnych kartonów witraża "Apollo w budowie".

Stanisław Wyspiański (1869 - 1907) projektował dekoracje teatralne, witraże (m.in. w Kościele Franciszkanów w Krakowie), polichromie. Tworzył projekty dekoracji wnętrz, mebli i tkanin. Malował portrety i pejzaże, jego ulubioną techniką był pastel. Należał - obok romantyków - do największych twórców polskiego dramatu. Jego najbardziej znane dramaty to "Wesele", "Wyzwolenie" i "Noc Listopadowa".