Artykuły

7 marca o godz. 18.00 w Mazowieckim Instytucie Kultury odbędzie się spotkanie w rocznicę jedynego w Polsce autorskiego spotkania Bohumila Hrabala.

Podobno Bohumil Hrabal nie lubił okrągłych rocznic. Tegoroczna 49. spodobałaby mu się zatem bardziej niż przyszłoroczna - okrągła i zobowiązująca. A właśnie 49 lat temu - 7 marca 1968 r. - w budynku przy Elektoralnej 12 (dzisiejszej siedzibie Mazowieckiego Instytutu Kultury) odbyło się jedyne w Polsce autorskie spotkanie Hrabala. Postaramy się przypomnieć wyjątkową atmosferę tego spotkania. Wybrane fragmenty prozy Hrabala zaprezentuje Wojciech Pszoniak.

To nie jest czeski błąd - chcemy uczcić właśnie 49. rocznicę wyjątkowego, jedynego w Polsce autorskiego spotkania Bohumila Hrabala. Przyszłoroczną złotą pozostawiamy oficjalnym obchodom. Spotkanie odbyło się 7 marca 1968 r. w budynku przy Elektoralnej 12, gdzie dziś mieści się Mazowiecki Instytut Kultury. Po spotkaniu wyświetlono film "Pociągi pod specjalnym nadzorem" Jiri Menzla. Miesiąc później obraz ten zdobył Oscara.

7 marca o godz. 18.00 postaramy się odtworzyć wyjątkowy klimat tamtego spotkania i atmosferę pełnych nadziei, choć tak niespokojnych i burzliwych dni marca 1968 r. W ich kontekście proza Hrabala nabierała jeszcze większej, upiornej wręcz aktualności. Swoją interpretację wybranych fragmentów prozy Hrabala zaprezentuje Wojciech Pszoniak. Któż inny lepiej niż on oddałby ducha i charakter twórczości spadkobiercy Jaroslava Haska i mistrza czarnego humoru, który - jak napisał Aleksander Kaczorowski - "potrafił wznieść nieliterackość mowy potocznej na wyżyny uniwersalnej opowieści o człowieku i świecie".

Występ Wojciecha Pszoniaka poprzedzą krótkie wspomnienia uczestników spotkania sprzed 49 lat: Joanny Goszczyńskiej, profesor Uniwersytetu Warszawskiego, specjalistki w zakresie literatury czeskiej i słowackiej oraz redaktora Andrzeja Gordziejewskiego - pisarza i tłumacza. Rozmowę poprowadzi Aleksander Kaczorowski - "niezłomny piewca hrabalowszczyzny", autor m.in. biografii Bohumila Hrabala "Hrabal. Słodka apokalipsa", znawca i tłumacz literatury czeskiej.

Wieczór zakończy się wernisażem fotografii Ladislava Michalka pt. "Magiczny świat Bohumila Hrabala" i pokazem słynnego już i uważanego za jedno z arcydzieł kina światowego filmu "Pociągi pod specjalnym nadzorem". Wśród zdjęć zobaczymy portrety autora, zrobione w różnych praskich zakamarkach, ale też obrazy ówczesnych osobistości kultury nieoficjalnej, w przestrzeniach Kerska, gospody, lasu czy pociągu. Wystawę otworzy jej kurator z Czech, bliski przyjaciel Hrabala - Peemysl Repa ze Stowarzyszenia Pro Photo.

***

PROGRAM WIECZORU

18.00

49 lat później: 7 marca 1968 - 7 marca 2017

Spotkanie z prof. Joanną Goszczyńską i Andrzejem Gordziejewskim - rozmowę poprowadzi Aleksander Kaczorowski.

19.00

Pszoniak czyta Hrabala

Wojciech Pszoniak przeczyta wybrane fragmenty prozy Bohumila Hrabala.

20.00

"Magiczny świat Bohumila Hrabala"

Otwarcie wystawy fotograficznej Ladislava Michalka - gość specjalny Premysl Repa ze Stowarzyszenia Pro Photo. (ekspozycja w Sali Elektorskiej, czynna do 15 marca 2017 r.)

20.30

"Pociągi pod specjalnym nadzorem"

Pokaz nagrodzonego Oscarem filmu w reż. Jiri Menzla z 1966 roku (92 min.)

Aleksander Kaczorowski

Eseista, autor m.in. biografii Bohumila Hrabala "Hrabal. Słodka apokalipsa" (2016) oraz Vaclava Havla "Havel. Zemsta bezsilnych" (2014), tomu rozmów "Europa z płaskostopiem" (2006) oraz zbiorów esejów "Praski elementarz" (2001, 2012) i "Ballada o kapciach" (2012). Znawca i tłumacz literatury czeskiej, m.in. prozy Bohumila Hrabala, Egona Bondy'ego i Josefa Skvoreckiego. W przeszłości współzałożyciel jednego z czołowych art-zinów schyłkowego okresu PRL-u ("Czyżby Agonia Uczuć?"), szef działu publicystyki "Gazety Wyborczej", zastępca redaktora naczelnego tygodników "Newsweek Polska" i "Forum", obecnie redaktor naczelny wydawanego w Pradze kwartalnika "Aspen Review Central Europe". W 2015 roku otrzymał tytuł Ambasadora Nowej Europy oraz był nominowany do Nagrody Newsweeka im. Teresy Torańskiej. W 2016 roku został laureatem nagrody Václava Buriana za wkład w dziedzinie kultury do dialogu środkowoeuropejskiego.

Prof. Joanna Goszczyńska

Slawistka, bohemistka i słowacystka, tłumaczka tekstów literackich, naukowych i publicystycznych, autorka książek o literaturze czeskiej i słowackiej, badaczka dziejów Janosika. Profesor nauk humanistycznych, dyrektor Instytutu Slawistyki Zachodniej i Południowej Uniwersytetu Warszawskiego. Jest specjalistką w zakresie literatury czeskiej i słowackiej XIX i XX wieku oraz jej uwarunkowań kulturowych.

Andrzej Gordziejewski

Redaktor i tłumacz, absolwent studiów slawistycznych na Uniwersytecie Warszawskim w zakresie filologii czeskiej i słowackiej. Przez wiele lat związany był z Instytutem Słowianoznawstwa Polskiej Akademii Nauk - zajmował się badaniem wzajemności literackich polsko-czesko-słowackich oraz aspektami mitów narodowych we współczesnej prozie czeskiej. Po zakończeniu działalności naukowej przez 25 lat pracował jako redaktor merytoryczny w Spółdzielni Wydawniczej "Czytelnik", gdzie inicjował i redagował przekłady z literatur słowiańskich. Jako tłumacz ma w swoim dorobku kilkadziesiąt opublikowanych w formie książkowej bądź rozsianych w czasopismach literackich utworów pisarzy czeskich i słowackich.