Artykuły

Głęboka, przeniknięta mi­łością do ojczystego kraju, poezja Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, jednego z najwy­bitniejszych polskich liryków trafiła na teatralną scenę. Stało się to dzięki pracy zespołu ak­torskiego Teatru Dramatycznego w Warszawie, który prowadzony przez Waldemara Krygiera (reży­sera i scenografa całości) zreali­zował prezentowany od kilku miesięcy stołecznej publiczności spektakl pt. "...I uczyniłeś wybór po wszelki świata czas".

Na przedstawienie to, nawiązu­jące do konwencji teatru rapsodycznego, w którym szczególną rolę gra piękno poetyckiego sło­wa, złożyło się blisko dwadzieścia najbardziej znaczących wierszy poety, ułożonych tak by wyeks­ponować profetyczną moc jego twórczości, twórczości będącej w równej mierze zapisem własnych doznań i przeżyć jak też histo­riozoficzną wizją dziejów narodu. Niekonwencjonalny pomysł spra­wił, iż widowisko, przybliżając najgłębsze, najbardziej osobiste myśli i refleksje autora "Serca jak obłok" - staje się poetycką medytacją o wartościach jakie w nasze życie wnosi i wnosiła przeszłość, konstytuująca współ­czesność, tradycja. Ukazując ciągłość ojczystych dzie­jów i posługując się przy tym sło­wami Baczyńskiego, W. Krygier używa przede wszystkim symboli. Służy temu i udrapowanie teatralnych bal­konów czarnym kirem i pusta, utrzy­mana w tonacji czerni z kilkoma za­ledwie wymownymi rekwizytami sce­nografia proscenium a także dwa fragmenty baletowe. Podobnie stroję aktorów - zupełnie codzienne i te z lat sześćdziesiątych ubiegłego stu­lecia. Wytworzony w ten sposób na­strój z pewnością ułatwia percep­cję reżyserskiego zamysłu. Pomocna w tym jest takie skom­ponowana specjalnie do przedsta­wienia i podkreślająca jego dra­maturgie muzyka Pawła Buczyńskiego. Nowoczesność, przestrzen­ność splata się w niej z monu­mentalnością dawnych pieśni i powracający motyw hymnu "Bo­że, coś Polskę...". Szczególny jednak udział w od­czytaniu idei przyświecającej twórcom spektaklu mają aktorzy. Nade wszystko imponująca praw­dziwym kunsztem scenicznym i znakomitym opanowaniem teatralnego rzemiosła Zofia Rysiówna w jej to pięknej, czystej in­terpretacji strofy Baczyńskiego nabierają jasności i stają się bliskie widzom i słuchaczom. Po­dobnych wzruszeń dostarcza Zyg­munt Kęstowicz, choć występuje jedynie w epilogu to swoją grą wieńczy spektakl w sposób nad­zwyczaj efektowny. Do tego wy­sokiego poziomu artystycznego dostosowali się także i inni wy­konawcy, którzy bardzo indywi­dualnie pojmują i odczytują wier­sze twórcy "Modlitwy do Boga­rodzicy" podkreślając ich głębię, oszczędną w gest interpretacją. Ci wykonawcy to: Jerzy Matałowski, Jan Młodawski. Juliusz K. Warunek, Stanisław Wronka, Jerzy Góralczyk, Józef Onyszkie­wicz, A. Siedlecki. Ponadto: Małgorzata Jóźwiak wnosząca w przedstawienie bardzo dużo ciep­ła i znakomicie lirycznie prezen­tująca erotyki Baczyńskiego.

Spektakl "I uczyniłeś wybór po wszelki świata czas" jest jedną z niewielu dzisiaj prób ukazania poezji na deskach teatralnej sce­ny. Cieszy więc fakt, iż widowi­sko to zostało zrealizowane. Miejmy nadzieję, że da ono po­czątek podobnym przedsięwzię­ciom, co z pewnością ucieszyłoby wszystkich miłośników pięknego, żywego słowa.