Artykuły

Przypomnienie przez Teatr Telewizji w przeddzień IX Nad­zwyczajnego Zjazdu PZPR na­danego przed półtora rokiem spektaklu "Odprawa posłów greckich" Jana Kochanowskie­go było pomysłem trafnym i mądrym.

Głos wielkiego poety i wiel­kiego obywatela sprzed czte­rech wieków zabrzmiał z nie­naruszoną upływem czasu mą­drością i siłą. Nienaruszona ni­czym jest bowiem ciągłość i prawda nakazu, iż "dobro Rze­czypospolitej jest najwyższym prawem" zawsze i w każdych warunkach. Nienaruszona jest ciągłość żywotnych spraw naro­du i państwa, ciągłość obowiąz­ku obywatelskiej troski o te sprawy i odpowiedzialność za nie tych, którym władzę poruczono. Wspaniały i czysty jak złoto język Jana Kochanow­skiego przekazał te zasady przez wieki.

Niewiele jest w literaturze nie tylko naszej, ale chyba i światowej dzieł, które by z taką siłą wyrażały te prawdy i siłę tę zachowały przez stulecia. Wspaniała inwokacja: "Wy, którzy Pospolitą Rzeczą włada­cie, a ludzką sprawiedliwość w ręku trzymacie..." brzmi dziś tak samo, jak brzmiała za tamtych czasów. Bo Polska od wieków jest jedna.

Gdy jednak, na początku ro­ku 1980 słowa Kassandry - jak to dziś czujemy - głosiły posępne proroctwo, dziś, kiedy jesteśmy bogatsi o doświadczenie proroctwa spełnionego, szu­kamy rady i zachęty do oby­watelskiego myślenia w sło­wach raczej Antenora, raczej w inwokacjach Chóru.

I chyba trudno byłoby lepiej i wyraziściej tę mądrość poli­tyczną zawartą w tragedii Ko­chanowskiego przybliżyć nam, współczesnym, niż uczynił to Zbigniew Zapasiewicz z zespo­łem tak świetnych aktorów, jak Zofia Kucówna, Piotr Fron­czewski, Stanisław Zaczyk, Hen­ryk Borowski, Wojciech Sie­mion, Władysław Kowalski.

Tego poniedziałkowego wie­czoru w naszych domach his­toria rozmawiała ze współczes­nością, wieki mówiły z wieka­mi. Kierownictwo telewizji wykazało zmysł czasu, wyczu­cie wagi chwili.