Teatr 2016: katostandup i komando ♀
Wszystko o mojej matce w reż. Borczucha, Najgorszy człowiek na świecie w reż. Smolar, Orlando w reż. Szczawińskiej i dziewięć innych spektakli, dla których warto było przeżyć mijający rok.
W 2016 roku Michał Zadara pierwszy raz w historii wystawił w Teatrze Polskim we Wrocławiu wielkie i atrakcyjne 14-godzinne Dziady Mickiewicza — bez skrótów, a do tego w jeden dzień. Ale miniony rok należał też do kameralnych form i intymnych poszukiwań. Teatr zastanawiał się nad tym, czy wciąż jest potrzebny i do kogo mówi. Mimo politycznych zawirowań, które np. wspomniany Teatr Polski we Wrocławiu rozjechały walcem, to był dobry rok na scenach. Najlepiej zapamiętam z niego te 12 przedstawień.
1. Żony stanu, dziwki rewolucji, a może i uczone białogłowy — Teatr Polski w Bydgoszczy [na zdjęciu].
Rewolucja francuska w tekście Jolanty Janiczak wyreżyserowanym przez Wiktora Rubina to tylko pretekst. Kobiece komando bydgoskich aktorek rozbraja maczyzm panów rewolucjonistów i opiera się kolejnym próbom upupienia wzruszeniem ramion czy kwiatkiem, by wreszcie wyprowadzić widzów na ulicę. „Czarny protest" nie mógł lepiej zaistnieć na scenie.
2. Wszystko o mojej matce — Teatr Łaźnia Nowa w Krakowie.
Intymny spektakl Michała Borczucha i Krzysztofa Zarzeckiego o doświadczeniu utraty, próbie przekładania wspomnień na język teatru i zażenowaniu towarzyszącym tym usiłowaniom.
3. Robert Robur — TR Warszawa.
Wkraczamy tu w dystopijny świat, w którym władzę sprawują producenci niekończącego się serialu. Brawurowe sceniczne wcielenie gigantycznej, nieukończonej powieści Mirosława Nahacza zaadaptowanej przez reżysera Krzysztofa Garbaczewskiego i pisarza Jakuba Żulczyka. Robur to cyberpunkowy sceniczny komiks, wariacka gra komputerowa na żywo.
4. Najgorszy człowiek na świecie — Teatr im. Bogusławskiego w Kaliszu.
Luźna adaptacja książki Małgorzaty Halber to mocny spektakl o alkoholizmie, zrobiony z ironią, dowcipem i niestroniący od patosu. Brzmi strasznie? Teatrowi Anny Smolar, wybitnie inteligentnemu i bardzo przystępnemu zarazem, niestraszne żadne zadanie.
5. Praskie Si-Fi — Teatr Powszechny w Warszawie.
Agnieszka Błońska o sentymentalizowaniu warszawskiej Pragi i zbyt naiwnej wierze w polityczną moc teatru. Sztuka jako forpoczta gentryfikacji, cynizm i bezradność artystów, pułapka nostalgii. A wszystko w małej formie, jadowicie prześmiewczej i melancholijnej zarazem.
6. Podopieczni — Narodowy Stary Teatr w Krakowie.
Zespół Starego Teatru w Krakowie jako obnażający hipokryzję Europy chór uchodźców. Monumentalny, przewrotny spektakl według jednego z najnowszych tekstów Elfriede Jelinek wyreżyserował Paweł Miśkiewicz. Podopieczni to także przejmujący i świadomy powrót na scenę Krzysztofa Globisza.
7. Drugi spektakl — Teatr Polski w Poznaniu.
Aktorzy grają widzów. W Polskim w Poznaniu powstało przedstawienie o wyobrażeniach, a nawet roszczeniach, z którymi przychodzi się do teatru. Abstrakcyjny i absurdalny humor reżyserki Anny Karasińskiej sprawia, że nikt z was nie powie o tym: „wsobne".
8. Duszpasterz hipsterów i księża wyklęci — Dzika Strona Wisły, Warszawa.
Katostandup Andrzeja Konopki z kabaretu Pożar w Burdelu w praskim klubie Dzika Strona Wisły napisany przez Michała Walczaka i Maxa Łubieńskiego. O polskim katolicyzmie opowiada bez złudzeń i bez jadu, z zaśpiewem dobrze podsłuchanym z podradomskiej ambony. Puenty lecą jak z kropidła.
9. Orlando — PWST, Wrocław.
Inscenizacja klasycznej powieści Virginii Woolf o płciowej przemianie żyjącego kilkaset lat szlachcica. Spektakl-dyplom wrocławskiej szkoły teatralnej w reżyserii Weroniki Szczawińskiej. A że przedstawienia dyplomowe są po to, by studenci pochwalili się warsztatem, na scenie mamy jedenastkę Orlandów i Orland w minimalistycznej, precyzyjnej i bardzo figlarnej formie.
10. Schubert — Teatr Dramatyczny w Wałbrzychu.
Czy melancholijną, patetyczną muzyką niemieckiego romantyka można się bawić? Reżyserka Magda Szpecht pokazuje, że tak — z kompozytorem Wojtkiem Blecharzem i choreografem Pawłem Sakowiczem oraz ekipą seniorów, aktorów i filharmoników z Wałbrzycha. Nieoczekiwane zamiany funkcji i ról, liryka i slapstick w gmachu starej kopalni.
11. Ślub — koprodukcja teatrów Współczesnego w Szczecinie i Kochanowskiego w Opolu.
Gombrowicz jak z partytury, odświeżony błyskotliwie z muzyczną precyzją właściwą reżyserce Annie Augustynowicz. Oczyszczony z historycznych aluzji spektakl o tym, jak język stwarza rzeczywistość.
12. Mikroteatr — Komuna Warszawa.
Cykl 16-minutowych przedstawień mieszczących się w walizce, realizowanych w niezależnym teatrze Komuna Warszawa przez najważniejszych twórców znanych z dużych scen. Wśród nich przede wszystkim: Dziady Anny Smolar. To spektakl o lęku przed zagrażającymi kulturze prawicowym szaleństwem z jednej, a komercjalizacją z drugiej strony. Wszystko w brawurowym wykonaniu Jana Sobolewskiego. Niemy stand-up z Mickiewicza.
