Warszawa. Filmowcy nagradzają Józefa Hena
Pisarz i scenarzysta Józef Hen otrzymał Nagrodę Specjalnej Stowarzyszenia Filmowców Polskich. Nazwiska wszystkich laureatów poznamy 16 grudnia 2016 podczas gali10. edycji Nagród SFP przyznawanych osobom wyjątkowo zasłużonym dla polskiej kinematografii.
W uzasadnieniu przypomniano, że na podstawie prozy Józefa Hena, współpracującego z kinematografią od 1958 roku, powstały m.in. głośne filmy: "Krzyż walecznych", "Nikt nie woła", "Kwiecień", "Bokser i śmierć", "Prawo i pięść", a także popularne seriale telewizyjne.
Józef Hen urodził się 8 listopada 1923 roku w Warszawie na Nowolipiu, w rzemieślniczej rodzinie żydowskiej. W wieku 9 lat debiutował literacko w "Małym Przeglądzie" Janusza Korczaka. II wojnę światową spędził w ZSRR. Mimo starań, nie dostał się do armii Andersa. Do kraju wrócił z 2. Armią Ludowego Wojska Polskiego.
- Kiedy w 1947 roku ukazała się moja pierwsza książka "Kijów, Taszkient, Berlin", filmowcy uznali, że piszę jak dla kina. Niestety, nastał socrealizm, do którego się nie nadawałem - opowiadał Józef Hen przedstawicielom SP. Pobyt pisarza we Lwówku Śląskim zaowocował nowelą "Wdowa po Joczysie". Zwróciło ono uwagę zespołu "Kadr", który zaprosił Hiena do współpracy. I tak w 1958 roku powstał "Krzyż walecznych" wyreżyserowany przez Kazimierza Kutza, oparty na nowelach Hena.
Następnym dziełem Hena zekranizowanym w "Kadrze" była zatrzymana przez cenzurę powieść "Nikt nie woła". Kutz nakręcił według niej słynny film. Za bliskie ideału ekranizacje swoich utworów pisarz uważa "Kwiecień" Witolda Lesiewicza, serial Grzegorza Warchoła "Królewskie sny" oraz film Jerzego Hoffmana i Edwarda Skórzewskiego "Prawo i pięść", uznany przez publiczność i krytykę za "polski western".
- Kiedy adaptowałem na ekran klasykę, "Granicę" Zofii Nałkowskiej, sfilmowaną przez Jana Rybkowskiego, czy "Chama" Elizy Orzeszkowej dla Laco Adamika, nie trzymałem się niewolniczo pierwowzoru, ale zawsze zadawałem sobie pytanie, czy moja adaptacja zadowoliłaby autora - opowiadał Józef Hen. Za wzorowe ekranizacje własnych scenariuszy uznaje serial Warchoła "Życie Kamila Kuranta" oraz film Ewy i Czesława Petelskich "Don Gabriel", o starciu dwóch intelektualistów we wrześniu 1939 roku, których pierwowzorami byli Karol Irzykowski i Tadeusz Boy-Żeleński.
Pisarz został odznaczony Złotym Medalem Zasłużony Kulturze - Gloria Artis (2006). Jest też laureatem Nagrody m.st. Warszawy (2009).
Gala 10. edycji Nagród Stowarzyszenia Filmowców Polskich odbędzie się w piątek, 16 grudnia w Warszawie. Te wyróżnienia przyznawane są od 2007 roku przez Zarząd Stowarzyszenia filmowcom, których praca przyczyniła się w wyjątkowy sposób do rozwoju polskiej kinematografii - zarówno reżyserom i operatorom, ale także dźwiękowcom, montażystom czy scenografom.
Wśród zdobywców Nagród SFP w poprzednich latach są m.in.: reżyser filmów animowanych Witold Giersz, montażystka Irena Choryńska, kierownik produkcji Zygmunt Król, operator Wiesław Zdort, reżyser Sylwester Chęciński, scenograf i kostiumolog Wiesława Chojkowska, operator dźwięku Halina Paszkowska czy Jerzy Płażewski - krytyk filmowy, historyk i teoretyk sztuki filmowej.
