Sztum. Sztuka zza więziennych murów
Pod honorowym patronatem Ministerstwa Sprawiedliwości w Sztumie zorganizowano XIII Międzynarodowy Przegląd Sztuki Więziennej. Organizatorem od początku istnienia przeglądu jest Zakład Karny w Sztumie i Sztumskie Centrum Kultury.
Otwarcie wystawy poprzedziły prezentacje teatralne i muzyczne zespołów i grup zza więziennego muru, a także pokazy multimedialne - filmów i wideoklipów, które w ciągu trzech dni oglądać można było na scenie w Sztumskim Centrum Kultury oraz w Świetlicy Centralnej Zakładu Karnego w Sztumie.
Podczas uroczystości wystąpiła grupa osadzonych z Zakładu Karnego w Sztumie, która zdobyła główną nagrodę w kategorii teatralnej - występów na żywo.
- To wyjątkowo udany debiut, ponieważ grupa teatralna w sztumskim ZK powstała w marcu tego roku. Osadzeni, pod kierunkiem aktora z Teatru Wybrzeże w Gdańsku Floriana Staniewskiego oraz Patrycji Neidrowskiej z SCK, przygotowali wyjątkowy spektakl według Samuela Becketta "Czekając na Godota". To spektakl o samotności, wędrówce, oczekiwaniu na zbawienie, wolność. Dla więziennych aktorów realne doświadczenia życia w izolacji doskonale przełożyły się efekty scenicznej ekspresji. Sukces uskrzydla, bo członkowie grupy teatralnej zamierzają kontynuować swoje doświadczenia aktorskie - mówi mjr Małgorzata Sarnowska, rzeczniczka dyrektora Okręgowego Służby Więziennej w Gdańsku.
560 twórców, 850 prac
W tym roku na przegląd nadesłano ok. 850 prac w następujących kategoriach artystycznych: malarstwo (rysunek, plakat), rzeźba, ceramika, rękodzieło artystyczne (makramy, wyroby z chleba, sznurka, zapałek, papieru, kukiełki i zabawki), literackiej (poezja, proza, wspomnienia, satyra, esej, próby dramatyczne), teatralnej i muzycznej. Prace nadesłało 560 twórców.
- Jurorzy stanęli przed nie lada wyzwaniem, by wytypować zwycięzców - mówi dyrektor Sztumskiego Centrum Kultury Adam Karaś. - Prac w tym roku wpłynęło wyjątkowo dużo i to w wielu kategoriach artystycznych.
W kategorii literackiej - proza, dramat, esej, literatura faktu - prace nadesłało ok. 100 autorów z całej Polski. Nagrody trafiły do osadzonych we Wrocławiu, w Gdańsku, Sztumie, Opolu, Międzyrzeczu. Najwięcej, bo ponad 200 autorów, przysłało swoje prace w kategorii artystycznej. Dominowały prace plastyczne - rysunek, plakat i malarstwo, ale też nie zabrakło tradycyjnych dla osadzonych form artystycznych, takich jak rzeźba (szkatułki, szachy, miniaturowe meble), a także rękodzieło w postaci zabawek. Nagrody w tej kategorii trafiły do osadzonych w Białymstoku, Iławie, Strzelcach Opolskich, Kwidzynie, Sztumie, Herbach, Grudziądzu, Wrocławiu i Elblągu.
W kategorii prezentacji teatralnych, których rejestracje filmowe przesłano na Przegląd, nagrodzono Teatr Protezownia z Wrocławia za spektakl "Ślepcy" oraz grupę teatralną Warto z Białegostoku.
Wyjątkowym odkryciem przeglądu był zespół muzyczny "Paragraf 64"z Zakładu Karnego w Strzelcach Opolskich, który zdobył w tej kategorii główną nagrodę. Zespół istnieje od trzech lat i ma już na swoim koncie nagraną płytę "Mój Anioł Stróż" i wiele pozytywnych recenzji profesjonalnych muzyków. Producentem płyty był Janusz Yanina Iwański, muzyk współpracujący między innymi ze Stanisławem Sojką, a wydawcą płyty jest Fundacja Sławek. Muzycy wygrali też dwukrotnie Ogólnopolski Przegląd Zespołów Więziennych organizowanych przez ZK w Wojkowicach.
Twórczość więzienna jako elementu resocjalizacji
W ramach międzynarodowej edycji Przeglądu Sztuki Więziennej nadesłano blisko 200 prac plastycznych artystów z Litwy i Czech. To efekt wieloletniej, dobrej współpracy między jednostkami penitencjarnymi w Sztumie, Mariampolu i Rynovicach, co podkreślają dyrektorzy tych jednostek penitencjarnych.
- To dla nas bardzo ważne przedsięwzięcie realizowane od ćwierćwiecza - podkreślił dyrektor Zakładu Karnego w Sztumie płk Jan Morozowski. - Udało się to dzięki zaangażowaniu wielu funkcjonariuszy, wychowawców, terapeutów, psychologów, którzy na co dzień pracując z osadzonymi, wspierają ich w rozwijaniu artystycznych zainteresowań. Za to zaangażowanie wszystkim bardzo serdecznie dziękuję.
- Celem Przeglądu jest popularyzacja twórczości więziennej jako elementu resocjalizacji, wspieranie artystycznej refleksji, wrażliwości, potrzeby samorealizacji oraz szeroko pojęta aktywizacja kulturalna środowiska więziennego - dodaje Małgorzata Sarnowska.
Wystawę będzie można oglądać w dni powszednie do 31 sierpnia. Wstęp wolny. Grupy zorganizowane proszone są o wcześniejszy kontakt ze Sztumskim Centrum Kultury pod numerem telefonu 55 277 23 06.
