Niedźwiedzia manipulacja
"Niedźwiedź Wojtek" Tadeusza Słobodzianka w reż. Ondreja Spišáka w Teatrze Dramatycznym w Warszawie. Pisze Mirosław Winiarczyk w tygodniku Idziemy.
Nowa sztuka Tadeusza Słobodzianka "Niedźwiedź Wojtek" została oparta na specyficznym pomyśle. Bohaterem utworu jest syryjski niedźwiadek, przygarnięty w Persji przez oddział polskich żołnierzy z armii gen. Andersa. Ów niedźwiedź, nazwany Wojtkiem, przewędrował cały szlak bojowy armii przez Palestynę, Egipt i Włochy aż do Szkocji, gdzie wybudowano mu pomnik. Legendarną "postać", opisaną wielokrotnie w literaturze, w spektaklu Teatru na Woli doskonale gra zwalisty Michał Piela, zabawnie popijając z żołnierzami piwko. Wojtek w postaci ludzkiej, coraz bardziej związany z żołnierzami, występuje tu jako świadek bojowych wędrówek oddziału, a zarazem jako obiekt zwierzeń i swego rodzaju spowiednik żołnierzy. Z jednej strony w przedstawieniu odnajdujemy dużo humoru, wojskowych i patriotycznych piosenek, z drugiej zaś mamy tu smutek i gorycz spowodowane wspomnieniami żołnierzy o sowieckich prześladowaniach i wywózkach na Sybir. Do końca wojny i po jej zakończeniu pozostaną wygnańcami ze swej małej ojczyzny.
Młodzi żołnierze pochodzą ze Lwowa. Łączy ich miasto pochodzenia i lojalność wobec armii, różni zaś pochodzenie. W oddziale znajdują się Polacy, Żydzi i Ukraińcy. W dialogach i monologach wygłaszanych do Wojtka przewijają się informacje i rozważania na temat owych różnic etnicznych. Słobodzianek podkreśla te różnice w osobliwy sposób, obsesyjnie koncentrując się na przewijającym się cały czas wątkiem antysemityzmu, jakby brakowało mu innych tematów. Lwów był miastem, w którym od wieków krzyżowały się różne narodowości i religie - przed wojną współistniały tu trzy obrządki katolickie, prawosławie i judaizm - ale zawsze wiernym Polsce. Druga wojna światowa przerwała istnienie tego fenomenu kulturowego. Szkoda, że z "Niedźwiedzia Wojtka" nie dowiadujemy się więcej na ten temat.
