Pełno Szajny!
CHORZÓW (Inf. wł.). Prawie całe swoje zawodowe życie artystyczne - już czterdziestoletnie - poświęcił Józef Szajna teatrowi i odcisnął na nim niezatarte piętno. Najnowsza premiera Szajny, zrealizowana w chorzowskim Teatrze Rozrywki pt. "Ślady" wywodzi się cała z ducha słynnej w całym świecie "Repliki". Spotykamy w niej te same rekwizyty, którymi kiedyś Szajna budował oświęcimską wizję zagłady.
Scena otulona jest pogniecioną czarną folią, narzuconą na sprzęty i osoby dramatu. Ożywiona ruchem rąk i chrzęszcząca przy najmniejszym ruchu, staje się w zmiennym świetle jakąś: potworną otchłanią wodną lub zastygłą lawą ziemską. Z jej otworów wyłaniają się niepewnie głowy ludzkie. Z bunkra wysuwają się najpierw nogi człowieka, a następnie cała naga postać. I tak zaczyna się narracja plastyczna o współczesnej resztce świata, o śmietniku zostawionym przez cywilizację, który dla Szajny staje się zarówno plenerem, jak i zwierciadłem. Słów jest niewiele, aktorów obdzielił Szajna zaledwie strzępami zdań, które zresztą często nie docierają do widowni. Są to przypomnienia, ocalałe z dawnego życia, kruche fragmenty literackie, słowa starej piosenki i bełkotliwe nazwania tego, czego nazwać nie można ("Żyję i wyję"). Dramaturgię "Śladów" tworzy narracja plastyczna, której się streścić nie da. Najbardziej "domówioną" parą jest dwoje staruszków (Elżbieta Okupska i Jacenty Jędrusik). Zdani na siebie i sobie niezbędni są jednocześnie tak przesyceni do siebie nienawiścią, że to się staje kwintesencją ludzkiej natury, która nawet w obliczu katastrofy nie potrafi się zmienić. Ponad dramatami i wyznaniami snuje się białoskrzydły anioł (Oksana Domienko). Jego wielkie, zrywające się do lotu skrzydła otulają świat, łagodzą konflikty, są jasnym promieniem na śmietnisku ludzkim, ale z przekory projektanta mogą również uchodzić za bogatą, futrzaną etolę na pięknej sylwetce kobiecej. Wielki finał, wsparty Haendlowskim "Alleluja" nieruchomieje na długo jak obraz ostatecznej wizji współczesnego świata, wizji bolesnej, ale nie beznadziejnej.
"Ślady" Szajny są najważniejszym wydarzeniem teatralnym w tym sezonie. Przedstawienie uzupełniają dwie znakomite wystawy artysty: w Centrum Scenografii Polskiej w Katowicach oraz w foyer Teatru Rozrywki w Chorzowie. Pełno Szajny! Dużo Szajny!
