Artykuły

Kilkunastu twórców z Czech przyjedzie na rozpoczynający się w czwartek IV Festiwal Literacki Sopot, poświęcony literaturze naszych południowych sąsiadów. Podczas imprezy odbędzie się m.in. polska premiera, w formie czytania, najnowszego dramatu Petra Zelenki.

- Naszym głównym celem jest promocja czytelnictwa zarówno wśród mieszkańców Trójmiasta, jak i turystów odwiedzających Sopot. Motywem przewodnim festiwalu jest zawsze literatura danego kraju. W tym roku wybór padł na literaturę czeską. O ile bowiem znamy klasykę naszego najbliższego sąsiada jak np. Bohumila Hrabala, czy Franza Kafkę, to o współczesnych pisarzach z Czech mamy już mniejszą wiedzę - powiedziała koordynatorka Festiwalu Literackiego Sopot, Marta Czarnecka.

W ubiegłym roku tematem przewodnim sopockiego festiwalu była literatura rosyjska, dwa lata temu - skandynawska i islandzka, a pierwsza edycja poświęcona była polskiemu reportażowi.

Do Sopotu przyjadą najważniejsi przedstawiciele czeskiej literatury współczesnej - Radka Denemarkova, Petra Hulova, Jan Novak i Jaroslav Rudis.

Radka Denemarkova studiowała germanistykę i bohemistykę na Uniwersytecie Karola w Pradze. Tłumaczy z języka niemieckiego, jest też autorką scenariuszy telewizyjnych filmów dokumentalnych. Za powieść "Pieniądze od Hitlera" uzyskała nagrodę Magnesia Litera (2007).

Petra Hulova jest jedną z najwybitniejszych autorek czeskich. Absolwentka mongolistyki i kulturoznawstwa. Tłumaczona na wiele języków. Laureatka wszystkich najważniejszych czeskich nagród literackich. W Polsce ukazały się dotąd jej trzy powieści - "Czas Czerwonych Gór", "Stacja Tajga" i "Plastikowe M3, czyli czeska pornografia".

Jaroslav Rudis jest z wykształcenia germanistą i historykiem. Debiutował w 2002 r. powieścią "Nebe pod Berlinem" ("Niebo pod Berlinem", Prószyński i S-ka, 2007). Znany jest również jako dramatopisarz oraz twórca słuchowisk radiowych. Wspólnie z rysownikiem Jaromirem 99 stworzył postać Aloisa Nebla - kolejarza z czesko-polsko-niemieckiego pogranicza, którego czytelnicy mieli szansę poznać dzięki powieści graficznej (Alois Nebel, Zin Zin Press, 2007) oraz cyklowi komiksów w prasie.

W piątek odbędzie się dyskusja pt. "Sowieci w Pradze" wokół książki "Inwazja na Czechosłowację 1968. Perspektywa rosyjska" - do interwencji wojsk Układu Warszawskiego w Czechosłowacji doszło w nocy z 20 na 21 sierpnia 1968 r. Wśród zaproszonych do udziału w rozmowie gości są autor książki Josef Pazderka oraz Petr Blazek i Nikita Petrov.

W programie czterodniowego festiwalu są też inne debaty: "Czemu kręcą nas Czesi? z udziałem Kamy Margielskiej, Julii Różewicz i Mariusza Szczygła, "Nieznani czescy mistrzowie - kogo jeszcze nie znamy? wokół książki "Rozmowy z T.G. Masarykiem" z udziałem Radki Denemarkovej, Leszka Engelkinga, Andrzeja Jagodzińskiego i Petra Janyski, "O etyce w polityce. Karta 77 i Solidarność" z udziałem Józefa Piniora, Michaela Zantovskiego i Aleksandra Kaczorowskiego.

W siedzibie Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie odbędzie się polska premiera, w formie czytania najnowszego dramatu "Job interviews" Petra Zelenki. Sztukę z języka czeskiego przetłumaczyła Krystyna Krauze. Tekst przeczytają trójmiejscy aktorzy. Po odczytaniu dramatu odbędzie się spotkanie z jego autorem.

W PGS zaplanowano także spotkanie pt. "Czechy. Scenariusz jako gatunek literacki" z udziałem Zelenki i Jiriego Menzla.

Petr Zelenka - reżyser, scenarzysta i dramatopisarz, uważany jest za jednego z najbardziej znanych czeskich reżyserów młodego pokolenia i spadkobiercę czeskiego surrealizmu. Twórca takich filmów jak "Guzikowcy" (1997), "Rok diabła" (2002), "Opowieści o zwyczajnym szaleństwie" (2005).

Jiri Menzel - reżyser filmowy oraz teatralny, aktor i scenarzysta, zaliczany jest do grona głównych przedstawicieli czeskiej "nowej fali". Jego "Pociągi pod specjalnym nadzorem" (1966) na podstawie utworu Bohumila Hrabala, za które otrzymał Oscara w kategorii Najlepszy Film Nieanglojęzyczny, uznawane są za najwybitniejszy obraz czechosłowackiej kinematografii. Wśród 20 tytułów jego autorstwa znajdują się też takie filmy jak "Kapryśne lato" (1967), "Skowronki na uwięzi" (1969), "Postrzyżyny" (1981), "Święto przebiśniegu" (1983) i "Obsługiwałem angielskiego króla" (2006).

Poza blokiem poświęconym literaturze czeskiej zaplanowano także spotkania z pisarzami polskimi i historykami. W Sopocie gościć będą m.in. Ewelina Karpacz-Oboładze, Angelika Kuźniak, Piotr Osęka, Filip Springer, Małgorzata Szejnert i Mariusz Urbanek. Kurort odwiedzą tegoroczni nominowani do Nagrody Nike: Wioletta Grzegorzewska, Piotr Nestorowicz i Magdalena Tulli oraz tegoroczny laureat Nagrody Literackiej im. Ryszarda Kapuścińskiego Michał Olszewski. Na duże wydarzenie zapowiada się spotkanie z Hanną Krall, Wojciechem Tochmanem i Mariuszem Szczygłem w związku z premierą książki "Krall".

Co roku w programie festiwalu Literacki Sopot znajduje się spektakl teatralny oraz koncert. W tym roku w Dworku Sierakowskich Paweł Passini wystawi "The Hideout/Kryjówkę", w klubie Sfinks 700 wystąpi Kafka Band tj. projekt literacko-muzyczny powstały z inspiracji komiksową adaptacją "Zamku" Franza Kafki. W skład zespołu wchodzą: Jaromir 99 i pisarz Jaroslav Rudis, którym towarzyszą muzycy czeskiej sceny muzycznej.