12 krzeseł
Książka Ilfa i Pietrowa "12 krzeseł" wielokrotnie już trafiała na kinowe ekrany, różne też postacie przybierali główni jej bohaterowie. A więc - Hipolit Worobianinow, niegdyś marszałek szlachty, obecnie kierownik Urzędu Stanu Cywilnego w mieście o rautach i balikach, a niespodziewanie odkryte brylanty teściowej mogą znakomicie mu dopomóc w urzeczywistnieniu owych marzeń. Ale brylantów jeszcze nie ma, wiadomo tylko, że ukryto je w jednym z dwunastu orzechowych krzeseł mistrza Gambsa, zdobiących niegdyś salon marszałka szlachty. Poszukiwania trwają.
Drugi z bohaterów jest człowiekiem młodym i przedsiębiorczym. Ostap Bender - najwspanialszy przybłęda, najbezczelniejszy oszust Republiki. Ze swobodą obraca się wśród mętów społecznych, zdeklasowanych arystokratów i nieszczęśliwych wdów, ze swadą potrafi każdemu wmówić to, co jemu samemu najbardziej odpowiada. Również poszukuje dwunastu krzeseł...
Trzecim poszukiwaczem skarbu jest niejaki ojciec Fiodor, który wykorzystał swoją duchowną pozycję i stał się posiadaczem rodzinnej tajemnicy Worobianinowa. Ojciec Fiodor, okropnie chytry i okropnie skąpy, uważa się za najmądrzejszego na świecie, toteż niezmiernie łatwo go oszukać. Plajtą kończą się wszystkie przedsięwzięcia, które sprytnie wymyślił, a i teraz nie będzie chyba równorzędnym partnerem dla połączonych sił Worobianinowa i Ostapa Bendera. Natomiast jego postać umożliwia autorom szerszą penetrację życia codziennego młodej radzieckiej republiki, bardziej wyrazisty obraz opisywanej rzeczywistości.
Powieść ukazała się w roku 1927, a jej autorzy niejednokrotnie spotykali się ze srogimi zarzutami; był czas, że uważano ich za burzycieli nowego porządku społecznego. A przecież krytykowali to, co przeszkadzało marszowi naprzód w pierwszym okresie władzy radzieckiej. A "12 krzeseł" stanowi wspaniały przyczynek do historii państwa radzieckiego, będąc nade wszystko rodzajowym obrazkiem okresu NEP-u. Książka wzeszła na stałe do złotej serii klasyki satyrycznej świata, imiona jej bohaterów zna każdy radziecki uczeń.
Telewizyjnej adaptacji "12 krzeseł" dokonali Janusz Wasylkowski i Konstanty Ciciszwili, zachowując maksymalną wierność wobec książki - i historii. Reżyseruje Konstanty Ciciszwili, w rolach głównych wystąpią: Bohdan Łazuka jako Ostap Bender, Kazimierz Rudzki jako Worobianinow, Gustaw Lutkiewicz jako ojciec Fiodor i Czesław Wołłejko (narrator). Przekład Jana Brzechwy. Widowisko "12 krzeseł" zostanie nadane w pięciu odcinkach.
