Zabawa w 3 aktach
Ten sam aktor jest, kiedy trzeba - żołnierzem, a kiedy trzeba - samolotem, ta sama aktorka jest reporterką albo... nieznajomym. Czasem bowiem role kobiece grają aktorzy, a role męskie - aktorki. Taka jest konwencja przedstawienia, którego premierę daje w najbliższą niedzielę wrocławski Teatr Współczesny.
Autor, żarliwy poeta - komunista Witold Wandurski nazwał swoją "Śmierć na gruszy" sceniczną zabawą w trzech aktach i z naciskiem podkreślał, że świadomie nawiązuje do tradycji commedia dell'arte i polskiej komedii jarmarczno-plebejskiej. Reżyser wyciągnął z tego wszystkie konsekwencje. Jak zabawa, to zabawa - wobec tego, gdy do akcji w "prawdziwej" wojnie wkraczają samoloty, wyglądają one tak, jak wtedy, gdy samolotami są bawiący się na podwórku chłopcy.
A że jest to zabawa szczególna, to inna sprawa. Nie przypadkiem w roku 1925, kiedy komedię Wandurskiego wystawił krakowski Teatr im. Słowackiego, endecka bojówka próbowała zerwać przedstawienie, po kilku zaś spektaklach policja w ogóle zakazała dalszych w trosce o "utrzymanie porządku publicznego". "Śmierć na gruszy" bowiem zbyt jawnie wyszydzała ówczesne stosunki polityczne i społeczne, a w dodatku szokowała nowatorstwem formy, którą propagował autor, zdeklarowany wróg skostniałego teatru mieszczańskiego.
Ludowy moralitet o Śmierci, która zastrajkowała, przynosząc ziemi zagrożenie klęską nieśmiertelności, inscenizuje w Teatrze Współczesnym znakomity artysta-plastyk a zarazem reżyser - Józef Szajna. Wystawił on już utwór Wandurskiego w nowohuckim Teatrze Ludowym i warszawskim Ateneum. Scenografię zaprojektował Daniel Mróz. W głównych rolach występują: Halina Przybylska (Śmierć), Wanda Węsław (Wyrobnikowa), Eliasz Kuziemski (Wyrobnik), Tadeusz Kamberski (Antek), Eugeniusz Kujawski (Kaźmirek), Zdzisław Kuźniar (Wojtek), Edward Lubaszenko (Faszysta).
Akcja utworu rozgrywa się też... w niebie, a więc w kilkunastoosobowej galerii pozostałych bohaterów znajduje się Św. Piotr (Henryk Hunko) i Archanioł Gabriel (Roman Sikora).
