Artykuły

Sejm RP ogłosił rok 2015 Rokiem Polskiego Teatru. Ma to związek z przypadającą w listopadzie 250. rocznicą pierwszego przedstawienia zespołu aktorskiego założonego z inicjatywy króla Stanisława Augusta. Zespół ten stał się zalążkiem najstarszego zawodowego, publicznego teatru polskiego, który później przyjął nazwę Teatr Narodowy.

Z tej okazji Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego wyszło z inicjatywą zorganizowania w 2015 roku obchodów 250-LECIA TEATRU PUBLICZNEGO W POLSCE.

W ramach obchodów w całym kraju i przez cały rok prowadzone są różnorodne projekty oraz inicjowane wydarzenia, których koordynatorem jest Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego.

* Obchody jubileuszu 250-LECIA TEATRU PUBLICZNEGO W POLSCE zainaugurowano uroczyście 12 lutego 2015 w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie.

W marcu, w towarzyszącej obchodom ogólnopolskiej akcji "Dotknij teatru", której głównym celem jest stworzenie możliwości twórczego spotkania artystów teatru i widzów, wzięły udział instytucje kultury i artyści z 53 polskich miast. Odbyło się ok. 500 wydarzeń - m.in. czytania, dyskusje i spotkania autorskie, koncerty, performance, projekcje, spektakle (ponad 200), warsztaty (ok. 100), a także wernisaże, wykłady, wystawy i zorganizowane wycieczki po "teatralnych kulisach".

* Punktem kulminacyjnym obchodów będzie Dzień Teatru Publicznego - 23 maja, kiedy ok. 100 teatrów z 44 polskich miast zagra spektakle w cenie 250 groszy (2,5 zł).

* "Biletowi za 250 groszy" towarzyszyć będzie kampania zewnętrzna pod hasłem "Przeżyjemy w teatrze". W połowie maja na ulicach polskich miast pojawią się prace czołowych rysowników (m.in. Marka Raczkowskiego, Janka Kozy i Andrzeja Wieteszki) a pod koniec miesiąca w Warszawie oraz we Wrocławiu zaprezentowane zostaną murale, nawiązujące tematyką do obchodów 250-LECIA TEATRU PUBLICZNEGO W POLSCE. Autorami projektów są Jakub Woynarowski (Warszawa - wernisaż 22 maja) oraz kolektyw DWA ZETA, czyli Karolina Zajączkowska i Sławek ZBIOK Czajkowski (Wrocław - wernisaż 28 maja).

* Wakacyjne miesiące to przede wszystkim programy "Lato w teatrze" i "Teatr Polska".

W ramach pierwszego z nich instytucje kultury i organizacje pozarządowe, które otrzymały dofinansowanie na realizację, zorganizują dwutygodniowe teatralne warsztaty dla dzieci i młodzieży zakończone pokazem efektów pracy.

Do udziału w tegorocznej edycji "Lata w teatrze" zgłoszonych zostało ponad 100 projektów. Komisja wybrała 41 ośrodków z całej Polski. W wakacyjnych warsztatach weźmie udział ponad 1500 uczestników.

* "Teatr Polska" to kolejny projekt, którego koordynatorem jest Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego. W ramach programu teatry instytucjonalne, niezależne i stowarzyszenia ubiegają się o dofinansowanie prezentacji spektaklu w małych miejscowościach, w których nie ma teatru instytucjonalnego, ale które posiadają infrastrukturę umożliwiającą taki pokaz. Inspiracją do powstania programu "Teatr Polska" był Teatr Reduta Juliusza Osterwy

i Mieczysława Limanowskiego, który w okresie Drugiej Rzeczpospolitej organizował tournées spektakli po ziemiach polskich. W tym roku Komisja Artystyczna rekomendowała do objazdu 21 spektakli.

* Letnia odsłona obchodów to także "Spacerowniki" - organizowane od czerwca tematyczne spacery teatralne dla mieszkańców miast, prowadzone przez miejskich przewodników, ale także znanych artystów.

Proponowane trasy spacerowe mają zachęcać poprzez swoją niekonwencjonalną i atrakcyjną formułę do zwiedzania i poznawania teatralnej - a tym samym kulturalnej - historii miast. Przygotowane scenariusze są różnorodne. W Warszawie organizowane będą m.in. przechadzki szlakami wybitnych osobowości polskiego teatru a także ścieżkami kawiarni artystycznych i literackich.

* Projekty koordynowane przez Instytut Teatralny w ramach obchodów 250-LECIA TEATRU PUBLICZNEGO W POLSCE obejmą również działania edukacyjne prowadzone z wykorzystaniem nowoczesnych narzędzi.

Jednym z takich projektów jest projekt "Teatroteki szkolnej", czyli ogólnodostępnej i nowoczesnej platformy internetowej skierowanej do nauczycieli oraz animatorów kultury w Polsce. Serwis internetowy zawierać będzie materiały dydaktyczne dla szkół podstawowych, gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych, pogrupowane według poziomów nauczania, wykorzystywanych metod oraz tematów. Nauczyciele będą mieli dostęp do scenariuszy zajęć według autorskich metodologii zaproszonych do współpracy praktyków, materiałów wizualnych oraz fragmentów spektakli wprowadzających w obszar praktycznego działania teatralnego z uczniami.

* Instytut Teatralny jest także w trakcie zaawansowanych prac nad "Elektroniczną encyklopedią teatru polskiego", która będzie internetowym kompendium wiedzy o teatrze polskim (wszystkie najważniejsze informacje w jednym miejscu i dostępne bezpłatnie dla każdego użytkownika). Elektroniczna encyklopedia to rozbudowana platforma integrująca istniejące już cyfrowe zasoby teatralne, obudowana bazami źródłowymi i nowymi archiwami, powiązana z e-biblioteką i e-czytelnią czasopism, dająca możliwość korzystania z wiedzy klasycznie uporządkowanej oraz tworzenia własnych historii poprzez dostęp do wielu narracji.

* O tym, dlaczego polski teatr publiczny jest zjawiskiem wyjątkowym na mapie Europy, przypominamy w trwających przez cały 2015 rok dwóch cyklach audycji: "250 lat teatru publicznego" - emitowanej od września 2014 roku, co dwa tygodnie, piątkowej audycji prowadzonej przez Macieja Nowaka oraz codziennie emitowanej (od stycznia 2015) "Encyklopedii teatru polskiego".

* Jesienią widzowie w całej Polsce zobaczą prace laureatów Konkursu Fotografii Teatralnej. Osoby nadsyłające swoje zdjęcia walczą w dwóch kategoriach: fotografii dokumentujących proces pracy i powstały w wyniku tej pracy spektakl oraz w kategorii "Teatralne zdjęcie sezonu", która pozostawia fotografikom dowolność w interpretacji tematu.

* Jednym z najważniejszych wydarzeń skierowanych do zagranicznych odbiorców będzie organizowany przez Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego i Teatr Polski im. Hieronima Konieczki w Bydgoszczy międzynarodowy, naukowo-artystyczny showcase "Polska New Theatre", który odbędzie się w dniach 25-27 września 2015 roku w Bydgoszczy. Wezmą w nim udział młodzi kuratorzy, badacze i artyści z całego świata. Specjalnie przygotowany program prezentujący najnowsze spektakle młodych, polskich reżyserów będzie okazją do spotkań, dyskusji o najważniejszych problemach poruszanych przez współczesny teatr niezależnie od szerokości geograficznej. Dla uczestników showcase'u przygotowane zostaną również wykłady, prezentacje i warsztaty.

* Obchodom jubileuszu towarzyszą także przygotowywane wspólnie z Google Cultural Institute wystawy wirtualne (na stronie www.250teatr.pl już dziś można oglądać dwie z nich: "Polski teatr publiczny. 1765-2015" i "250 lat Teatru Narodowego") oraz panele dyskusyjne i debaty wokół teatru publicznego.

* Finał obchodów 250-LECIA TEATRU PUBLICZNEGO W POLSCE zaplanowano na późną jesień. 28 listopada w Teatrze Narodowym ogłoszone zostaną wyniki Konkursu na Inscenizację Dawnych Dzieł Literatury Polskiej "Klasyka Żywa". Kilkadziesiąt teatrów z całej Polski zagra tego dnia spektakle, które wzięły udział w konkursie.