Artykuły

Przed dwoma laty ukazała się w Kraju, po raz pierwszy w polskim przekładzie, powieść znakomitego amerykańskiego pisarza Roberta Penna Warrena "All the King's Men" pod pol­skim tytułem "Gubernator". Książka została bardzo serdecznie przyjęta i od tego czasu nazwisko Warrena kojarzy się polskiemu czy­telnikowi z pojęciem najlepszej współczesnej literatury amerykańskiej.

Nic dziwnego więc, że zapowiedziana przez warszawski Teatr Dra­matyczny polska pra­premiera sztuki "Will Stark", która jest po prostu sceniczną prze­róbką powieści "All the King's Men", dokonaną przez samego autora - była oczekiwana z naj­większym zainteresowa­niem. I trzeba stwier­dzić, że przedstawienie to, reżyserowane przez Ludwika Rene, nie za­wiodło oczekiwań wybrednej warszawskiej publiczności. Wystawiona w 1959 roku, w nowojorskim East 74-th Street Theatre - sztuka ta była największym sukcesem sezonu. Wszystko na to wskazuje, że warszaw­skie przedstawienie bę­dzie również wielkim sukcesem - tym bar­dziej że rolę guberna­tora Willa Starka gra jeden z czołowych pol­skich aktorów drama­tycznych - Jan Świderski. Stworzył on niezwykle przekonywa­jącą postać amerykań­skiego polityka, czło­wieka na początku swej kariery uczciwego, z dużym poczuciem odpo­wiedzialności, który je­dnakże zatraca wkrótce swe ideały i który już tylko upaja się władzą.Koncepcja tej roli, jak zresztą koncepcja całego przedstawienia, kładzie główny nacisk na ukazanie konfliktu uczciwego w gruncie rzeczy amerykańskiego polityka z otaczającym go złem. Zło jednakże stopniowo zaczyna go wchłaniać, uczciwy po­lityk i bezkompromiso­wy dotychczas człowiek godzi się z metodami korupcji i szantażu, prowadzi walkę już nie o swe ideały, lecz o utrzymanie się na gubernatorskim fotelu. Kiedy pod wpływem osobistego nieszczęścia prag­nie wrócić na drogę politycznej uczciwości - dosięgnie go kula. Wystawienie tego dra­matu Warrena na pol­skiej scenie spełnia nie­jako podwójną rolę: po­pularyzuje twórczość jednego z najznakomit­szych amerykańskich autorów i daje zarazem niezwykle sugestywny obraz stosunków spo­łeczno-politycznych w USA, mało stosunkowo znanych w naszym Kra­ju - obraz tym cie­kawszy, że jego twórcą jest tak wybitny Ame­rykanin.

"Will Stark" został wystawiony w świet­nym przekładzie Kazi­mierza Piotrowskiego i Bronisława Zielińskie­go, z dekoracjami Jana Kosińskiego i muzyką Tadeusza Bairda.