Artykuły

- Chcemy przebudować system kształcenia aktorów - rozmowa z Jarosławem Fretem, kuratorem ESK 2016 ds. Teatru w Gazecie Wyborczej - Wrocław.

Dorota Oczak: Przygotowaliście sześć programów edukacyjnych. Dla kogo?

Jarosław Fret: - Dla studentów i absolwentów szkół teatralnych, ale ich efekty szybko dotrą do widzów. Większość jest przygotowywana z PWST. Pierwszy to Międzynarodowe Spotkania Szkół Teatralnych Wydziałów Lalkarskich z udziałem teoretyków i praktyków z całej Europy.

Nie jest to projekt nowy.

- Wpisaliśmy go do aplikacji ESK, co zapewni mu finansowanie. Pozostałe są nowatorskie, jak BodyConstitution, realizowany dzięki grantowi norweskiemu, z finałem w kwietniu 2016 r. Wpisaliśmy go jako przedmiot szkolny, uczestniczy w nim wybrany rok, ale seminaria są otwarte. Chcemy przekazać, że ciało to nie tylko instrument aktora, że sami "jesteśmy ciałem". Wiedzą podzielimy się z uczestnikami zajęć z capoeiry, kalari, aikido czy boksu. Chcemy też dotrzeć do studentów Akademii Medycznej, AWF czy SWPS - wszędzie tam, gdzie kształci się wrażliwość wobec cielesności.

Nauczycie ich technik aktorskich?

- Nie, chodzi o świadomość ciała. Aby uczestnicy projektu wyszli do mieszkańców na trawnik i dzielili się tym dalej. To odświeżające dla czytania teatru, który jest oparty na cielesności. Szykujemy też program Giving Voice poświęcony głosowi, kończąca go konferencja będzie stanowić całość z BodyConstitution.

A Making Tomorrows Theatre?

- To biennale, na które przyjadą szkoły teatralne m.in. z Madrytu, Londynu i Moskwy, każda zaprosi jednego gościa, łącznie przyjedzie 12 szkół. Zapytamy, czym jest dziś w Europie kształcenie aktora. Stawiamy akcent nie na dyplomy, lecz proces dydaktyczny. Utworzymy stypendia im. Jerzego Grotowskiego - indywidualne i dla grup aktorskich - polegające na trzymiesięcznych rezydencjach artystycznych.

By zatrzymać artystów u nas?

- To ma być jeden z efektów Podyplomowej Samoformacji Aktorskiej. Nasz pomysł można porównać ze start-up'em. Pytamy, jak zatrzymać artystów, aby nie uciekali do Warszawy, oraz jak zapewnić im samozatrudnienie. Nie chodzi tu o etaty w teatrach ani tylko ograniczenie odpływu aktorów z Wrocławia, lecz w ogóle zatrzymanie porzucenia zawodu. Będziemy ich uczyć spraw praktycznych: jak napisać wniosek o grant, zdobyć staż w teatrze czy samodzielnie rozliczać składki.

Tego nie uczy szkoła teatralna?

- Uruchomimy pilotażowe programy i poczekamy na efekty. Jeśli będą zadowalające, wówczas popracujemy nad tym, by zostały włączone w program szkoły aktorskiej.

A oferta dla twórców niezależnych?

- Zrobimy Akademię Teatru Alternatywnego. Instytut Grotowskiego zaprosi szczeciński Teatr Kana, Teatr Brama z Goleniowa, a także na-szych Ad Spectatores. Młode teatry przygotują przeglądy, ale nie we Wrocławiu, tylko tam gdzie działają na co dzień.

Co zyskają widzowie?

- Będzie więcej artystów samozatrudniających się, szkoły nie będą produkować bezrobotnych, a pamiętajmy, że dominuje u nas system społecznego finansowania teatru. Chodzimy na koncerty przyjezdnych artystów czy zagraniczne filmy, a w teatrze oglądamy naszych wrocławskich i dolnośląskich aktorów. Chcemy też nakłonić artystów z małych miejscowości, aby z nich nie uciekali.

Powiedział pan, że nie ujawni wszystkich pomysłów na edukację, by nie zostały skopiowane.

- To nie do końca prawda. Mamy swoją strategię i staramy się, by żadne czynniki zewnętrzne nie przeszkodziły nam w jej realizacji. Program edukacyjny chcę wprowadzić w całości, gdyż składające się na niego projekty pomyślane zostały w sposób wzajemnie dopełniający się. Dlatego muszę zadbać o ich finansowanie i równoczesne wdrożenie. Nie chcę wyrzucać do kosza pomysłów, tylko dlatego, że zostały przedwcześnie ujawnione.

Czy będą kontynuowane?

- Zrobię wszystko, aby tak się stało. Zaczekajmy na ich efekty, to są procesy, cały czas nad nimi pracujemy. Część zależna jest od finansowania. Nawet jeśli nie będą kontynuowane, nie podważajmy ich aktualnego sensu.