Pierwiastek ludzki w bestiach
- Osobisty album oficera SS zawiera 116 unikatowych zdjęć ukazujących hitlerowskich oprawców po pracy w Auschwitz. Pół roku analizowaliśmy te fotografie ludzi uśmiechniętych, śpiewających, by ożywić postaci na scenie - mówi "Newsweekowi" aktorka Marta Król. W środę premiera sztuki teatralnej "Album Karla Hockora".
NEWSWEEK: Na czym polega wyjątkowość sztuki "Album Karla Hóckera"? MARTA KRÓL: Spektakl zainspirowany jest autentycznymi zdjęciami pochodzącymi z mało znanego albumu oficera SS Karla Hóckera, adiutanta komendanta obozu w Auschwitz--Birkenau. Nie dokumentował scen z obozu, ale prywatne życie wysokiej rangi oficerów SS. W tym tkwi wyjątkowość tego materiału. Oni byli też mężami, ojcami, wujkami, miłośnikami koni, muzyki i dobrymi kumplami. Na zdjęciach Hóckera widzimy uśmiechniętych, flirtujących z dziewczynami, zbierających jagody, śpiewających mężczyzn. Gdybyśmy nie wiedzieli, czym zajmowali się na co dzień, moglibyśmy przypuszczać, że to album najpiękniejszego roku z życia jakiegoś żołnierza.
Reżyser Paul Bargetto podkreśla szczególną rolę aktorów w procesie ożywiania postaci ze zdjęć albumu Hóckera. Jak to wygląda z pani perspektywy?
- Zbieramy informacje na temat tych ludzi, ich rodzin, czytamy książki, wywiady z ich dziećmi, ale też próbujemy ożywić te zdjęcia, wchodząc w sytuacje, które przedstawiają, i tworząc nowe. Przyjmujemy ich gesty, nastrój, wyraz twarzy i zaczynamy improwizować. Po chwili okazuje się, że mówimy ich głosem i rozmawiamy o sprawach, o których nawet nie przyśniłoby się nam rozmawiać.
Na ile pomogła pani wizyta w Auschwitz?
- Tam cisza i każdy centymetr muru mówi. Dzięki uprzejmości muzeum mogliśmy zobaczyć miejsca dla zwiedzających niedostępne, np. komendanturę, gdzie spał i pracował m.in. Rudolf Hoss, blok 10, przeznaczony do specjalnych eksperymentów, miejsce narodzin i śmierci dzieci w Birkenau. Ten wyjazd zbliżył nas jako grupę i wywołał wiele emocji, które chcielibyśmy wyrazić w przedstawieniu.
Hannah Arendt była atakowana za użycie zwrotu o banalności zła. Nie boi się pani podobnych reakcji?
- Uważnie przyglądamy się osobom odpowiedzialnym za zło, źródłom tego zła, ale nie chcemy stawiać tez, raczej pytania.
