Uprzedzenie bez dumy
Spektakl jest długi i często trudny w odbiorze. Jest w nim co prawda szczypta humoru, lecz to głównie ogrom przerażenia zostaje z widzami jeszcze na długo po tym, jak opadnie kurtyna. Bardzo polecamy - o "Naszej klasie" Tadeusza Słobodzianka w Remy Bumppo Theatre Company w Chicago pisze Colin Douglas w "Chicago Theater Review".
Mówi się, że historia często lubi się powtarzać. Powinniśmy czerpać lekcje z przeszłości. Świat z przerażeniem odkrywał zbrodnie popełnione przez nazistów i ich sympatyków w trakcie drugiej wojny światowej - a mimo to, choć trudno w to uwierzyć, pozwolono na podobnego rodzaju ludobójstwo w Darfurze. Dyrektor artystyczny Nick Sandys kończy swój siedemnasty sezon teatralny premierą - na amerykańskim Środkowym Zachodzie - przydługiej, choć niezapomnianej produkcji, ostro przypominającej nam o zagładzie, która wydarzyła się w Polsce w 1941 roku. Jest to lekcja, której nigdy nie powinniśmy zapomnieć.
Akcja bezkompromisowego dramatu Tadeusza Słobodzianka - jedynej sztuki, która została nagrodzona polską Nagrodą Literacką NIKE - rozpoczyna się typowym dniem we wczesnych latach 30. ubiegłego wieku w szkolnej izbie w małej polskiej wsi. Dziesięcioro dzieci uczy się i bawi, flirtuje i sprzecza, tak jak to robią młodzi ludzie wszędzie na świecie. Niedługo potem jedno z żydowskich dzieci, Abram, emigruje z rodziną do Ameryki. Lata jednak lecą i dziecięce sprzeczki kolegów i koleżanek z klasy ustępują miejsca szykanom. Katolickie dzieci prześladują i poniżają swych żydowskich kolegów, niewątpliwie powtarzając to, co zasłyszeli w swych domach. Prawdziwa zbrodnia dokonuje się, kiedy z rąk bandy zbirów - niegdyś przyjaciół z dzieciństwa - ginie jeden z ich kolegów z klasy. To jednak tylko początek. Padają obelgi, zaś okrutny, zbiorowy mord staje się preludium do rzezi 1600 niewinnych Żydów, pobitych, rozebranych do naga i zagnanych do stodoły, gdzie zostają spaleni żywcem. W następnych latach śledzimy życie tych, którzy przetrwali, obserwując jak radzą sobie z pokłosiem swych zbrodni. Mimo zrzucenia winy za masakrę na hitlerowców, prawda ostatecznie wychodzi na jaw.
Spektakl jest długi i często trudny w odbiorze. Jest w nim co prawda szczypta humoru, lecz to głównie ogrom przerażenia zostaje z widzami jeszcze na długo po tym, jak opadnie kurtyna. Bohaterowie to ludzie z krwi i kości, którzy mają rodziny i bliskich przyjaciół. Kochają życie, lecz boją się tego, co dzieje się wokół nich. Nawet antagoniści zasługują na odrobinę współczucia, choć widzowie pewnie zgodzą się, iż w większości w końcu spotyka ich los, na który zasłużyli.
Każdy z członków dziesięcioosobowej obsady jest rewelacyjny. Rebecca Sohn wzrusza i bawi jako nastoletnia Żydówka Rachelka, zmuszona przejść na katolicyzm, by ratować życie w obliczu masakry. David Darlow to słodki i opiekuńczy Abram, który jeszcze długo po przeprowadzce do Ameryki utrzymuje kontakt listowny z rówieśnikami. Urocza Rachel Shapiro w roli Dory wzrusza publiczność do łez jako ofiara, która cierpi najmocniej. Aram Monisoff wciela się w rolę miłego, młodego Jakuba, urodzonego przywódcy, który jednak zapada w pamięć widzów jako pierwsza ofiara grupowej przemocy.
Nick Sandys wykorzystał w swej produkcji scenografię Joego C. Kluga - intymną atmosferę drewnianej izby, która z początku jest szkołą, by następnie przekształcić się w ograniczający, wybielony świat, w którym na koniec przyjdzie żyć naszym bohaterom. Projekcje Johna Boeschego pomagają wyjść poza granice wioski.
Spektakl ten to bardziej lekcja historii niż porcja rozrywki. Żaden podręcznik nie umożliwi widzom doświadczenia na własnej skórze terroru Holokaustu. Prawda wychodzi na jaw, liczby stają się imionami i nazwiskami ludzi, którzy istnieli naprawdę. Możemy zobaczyć zarówno twarze katów jak i ofiar. Ktokolwiek zechce obejrzeć to niezwykle wzruszające przedstawienie nigdy nie zapomni emocjonalnej podróży w kameralnym teatrze na Lincoln Avenue.
Bardzo polecamy.
