Artykuły

Piękny język Puszkina, Tołstoja, Czechowa i moich przyjaciół Okudżawy i Wysockiego zaczyna się kojarzyć z agresywną wojenną retoryką Pana Putina - pisze Daniel Olbrychski do Eugeniusza Ławreńczuka, dyrektora Polskiego Teatru w Moskwie. I odmawia grania głównej roli w spektaklu "Porwanie Europy", którego premiera jest planowana na maj.

Napisane i reżyserowane przez Eugeniusza Ławreńczuka "Porwanie Europy" ma mieć premierę sceniczną w końcu maja. Spektakl opowiada o spotkaniu żon dwóch genialnych kompozytorów - Mozarta i Salieriego - oraz spotkaniu Napoleona z Haydnem. Te dwie rozmowy toczą się równolegle niezależnie od siebie, a przeplatające się dwa dialogi są zmontowane jak w filmie. Daniel Olbrychski brał udział w próbach w Moskwie jeszcze w lutym. Patronami spektaklu są m.in. Ambasada RP w Moskwie oraz rządy polski i rosyjski.

Olbrychski, ulubieniec Rosjan. Ławreńczuk, znawca polskiej duszy

Olbrychski jest bardzo popularny w Rosji i nadal często gra w rosyjskich filmach. W "Gambicie tureckim" według powieści Borysa Akunina Polak zagrał McLaughlina, brytyjskiego korespondenta na wojnie rosyjsko-tureckiej. Ostatnio wystąpił w epizodzie w "Legendzie nr 17", opowieści o słynnym radzieckim hokeiście Walerym Charłamowie.

Urodzony we Lwowie Eugeniusz Ławreńczuk ma 32 lata, jest założycielem oraz dyrektorem naczelnym i artystycznym Polskiego Teatru w Moskwie. Kieruje International Theatre Centre (w Moskwie) oraz Szkołą Gry Aktorskiej i Reżyserii w Moskwie. W Polsce z dużym powodzeniem wystawiał m.in. Gombrowicza ("Iwona, księżniczka Burgunda") i Mrożka ("Tango"). Premiera "Porwania Europy" była zaplanowana na maj, główną rolę miał zagrać Daniel Olbrychski.

List Daniela Olbrychskiego do Eugeniusza Ławreńczuka

Drogi Eugeniuszu,

Pamiętam świetnie nasze pierwsze spotkanie. Rozmowy i oglądanie nagrań fragmentów Twoich teatralnych dokonań. Wiedziałem od razu, że mam do czynienia z artystą niepospolitym. Z radością przeczytałem sztukę "Porwanie Europy", którą napisałeś i zaoferowałeś mi do zagrania jedną z głównych ról.

Próby, które miały miejsce w lutym tego roku w Moskwie, potwierdziły talent reżyserski i najwyższy kunszt aktorski trojga moich rosyjskich partnerów. Cieszyłem się na kontynuację prób i moskiewską premierę w maju tego roku, wierząc, że będzie to jedna z ważniejszych przygód w mojej długiej teatralnej karierze.

Wielokrotnie plany nie tylko artystyczne, w obrębie sowieckich wpływów w naszych krajach, przekreślały decyzje i wydarzenia polityczne. Mieliśmy złudne nadzieje, że po upadku komunizmu i rozpadzie Związku Sowieckiego nigdy już nic takiego nie będzie miało miejsca. Obecna decyzja waszego prezydenta o wkroczeniu rosyjskich wojsk na terytorium niepodległej Ukrainy zmieniła diametralnie sytuację nie tylko w tej części świata. Ze zdumieniem i głębokim smutkiem patrzyłem, jak reprezentanci rosyjskiego narodu - wasz parlament - aprobują stojącą owacją ten akt agresji.

Jeszcze większą goryczą napełnił mnie wiernopoddańczy list do prezydenta waszych środowisk twórczych. Środowisk, których na całym świecie z natury obowiązkiem jest walka o wartości humanistyczne, humanitarne i moralne, często w opozycji do władz. My, Polacy, znamy to choćby z niedawnej naszej przeszłości. Szczególnie zabolał mnie osobiście fragment orędzia waszego prezydenta o tym, że "terroryści z Majdanu szkoleni byli również w Polsce". Takie kłamstwo można próbować wmawiać, licząc tylko na skrajną naiwność własnego społeczeństwa.

Piękny język Puszkina, Tołstoja, Czechowa i moich przyjaciół Okudżawy i Wysockiego, w którym próbowałem Twoją świetną sztukę, zaczyna się w chwili obecnej kojarzyć z agresywną wojenną retoryką Pana Putina. W tej sytuacji Ty i moi rosyjscy partnerzy musicie zrozumieć, że mój udział w naszym spektaklu i obecny przyjazd do Moskwy jest niemożliwy.

Serdecznie Was obejmuję z nadzieją na lepsze czasy. Wiara, Nadzieja i Miłość to nasze wspólne najważniejsze słowa.

Wasz Daniel Olbrychski

Warszawa, 20 marca 2014 r.

***

Na zdjęciu: Daniel Olbrychski podczas koncertu charytatywnego pt. "Solidarni z Ukrainą" w Teatrze Żydowskim.